Mandaatbesluit verklaringen van geen bezwaar gereglementeerde markten

30 januari 2008

Nr. FM 2008-00147 M

Directie Financiële Markten

De Minister van Financiën,

Gelet op afdeling 10.1.1 van de Algemene wet bestuursrecht;

Gezien de schriftelijke instemming van de Stichting Autoriteit Financiële Markten van 29 januari 2008, kenmerk JZ-MGEs-08011304;

Besluit:

Artikel 1

In dit besluit wordt verstaan onder:

a. de Minister: de Minister van Financiën;

b. de Autoriteit Financiële Markten: de Stichting Autoriteit Financiële Markten;

c. de wet: de Wet op het financieel toezicht.

Artikel 2

Tenzij een fundamentele wijziging van de aandeelhoudersstructuur van de marktexploitant aan de orde is, oefent de Autoriteit Financiële Markten namens de Minister de volgende bevoegdheden uit:

a. het ingevolge artikel 5:32d, tweede lid, van de wet beslissen omtrent het verlenen van een verklaring van geen bezwaar voor het houden, verwerven of vergroten van een gekwalificeerde deelneming in een marktexploitant;

b. het ingevolge artikel 5:32d, derde lid, van de wet doen van een mededeling in de Staatscourant van de afgifte van een verklaring van geen bezwaar;

c. het ingevolge artikel 5:32d, vierde lid, van de wet stellen van beperkingen of verbinden van voorschriften aan een verklaring van geen bezwaar;

d. het ingevolge artikel 5:32d, vijfde lid, van de wet stellen van een termijn;

e. het ingevolge artikel 5:32d, zesde lid, van de wet vorderen van de vernietiging van een besluit;

f. het ingevolge de artikel 1:104, eerste lid, van de wet juncto 1:105, eerste lid, van de wet wijzigen, geheel of gedeeltelijk intrekken of beperken van een verklaring van geen bezwaar dan wel het daaraan verbinden van nadere voorschriften.

Artikel 3

De Autoriteit Financiële Markten houdt zich bij de uitoefening van de in artikel 2 genoemde bevoegdheden aan de Beleidslijn verklaringen van geen bezwaar gereglementeerde markten van de Minister.

Artikel 4

1. De Autoriteit Financiële Markten stelt de Minister zo spoedig mogelijk in kennis van een aanvraag van een verklaring van geen bezwaar als bedoeld in artikel 1, onder a, alsmede van haar beslissing op die aanvraag.

2. De Autoriteit Financiële Markten stuurt aan de Minister van elk besluit omtrent een aanvraag van een verklaring van geen bezwaar een afschrift en verschaft de Minister elk jaar schriftelijk informatie over de wijze waarop zij namens de Minister de in artikel 2 bedoelde bevoegdheden heeft uitgeoefend.

Artikel 5

Een document dat is opgesteld door de Autoriteit Financiële Markten en waarin een op grond van dit besluit genomen besluit of verrichte handeling is vastgelegd, vermeldt aan het slot: ‘De Minister van Financiën, namens deze, de Stichting Autoriteit Financiële Markten’.

Artikel 6

Het Mandaatbesluit verklaringen van geen bezwaar markten in financiële instrumenten in Nederland en het Mandaatbesluit verklaringen van geen bezwaar effectenbeurzen worden ingetrokken.

Artikel 7

Dit besluit wordt aangehaald als: Mandaatbesluit verklaringen van geen bezwaar gereglementeerde markten.

Dit besluit wordt met de toelichting in de Staatscourant geplaatst.

De Minister van Financiën, W.J. Bos.

Toelichting

Algemeen

Nieuw mandaatbesluit als gevolg van implementatie MiFID

Dit mandaatbesluit komt in de plaats van het Mandaatbesluit verklaringen van geen bezwaar markten in financiële instrumenten in Nederland (hierna: het vorige mandaatbesluit). Aangezien het opschrift van regelgeving niet kan worden gewijzigd en de oude titel verwarring zou kunnen opleveren over de reikwijdte van het mandaatbesluit, is gekozen voor een nieuw mandaatbesluit.

De wijzigingen zijn het gevolg van de inwerkingtreding van de Wet implementatie richtlijn markten voor financiële instrumenten. Deze wet strekte tot wijziging van de Wet op het financieel toezicht (Wft) ter implementatie van de richtlijn markten voor financiële instrumenten¹ (MiFID), de uitvoeringsrichtlijn MiFID² en de uitvoeringsverordening MiFID³ .

Artikel 2, onderdeel 8, van de uitvoeringsverordening MiFID definieert een handelsplatform als een gereglementeerde markt, een multilaterale handelsfaciliteit (MTF) of een beleggingsonderneming met systematische interne afhandeling die in deze hoedanigheid optreedt, en, in voorkomend geval, een systeem van buiten de Europese Gemeenschap met functies die vergelijkbaar zijn met die van een gereglementeerde markt of een multilaterale handelsfaciliteit.

Gelet op deze rechtstreeks werkende definitie van het begrip handelsplatform sluit het begrip markt in financiële instrumenten niet meer aan bij de ingevolge de MiFID gehanteerde terminologie. Daarom is het laatstgenoemde begrip vervallen bij de inwerkingtreding van de Wet implementatie richtlijn markten voor financiële instrumenten.

Dit besluit heeft een beperktere reikwijdte dan het vorige mandaatbesluit en geldt alleen met betrekking tot gereglementeerde markten. De bevoegdheidsverdeling voor een deelneming in een beleggingsonderneming (zoals beleggingsonderneming met systematische interne afhandeling of MTF, de andere handelsplatformen) is in de wet zelf geregeld en is daarom niet opgenomen in dit mandaatbesluit.

Doelstelling verlenen verklaring van geen bezwaar

In artikel 5:32d, eerste lid, van de Wft is bepaald dat het verboden is, anders dan na verkregen verklaring van geen bezwaar, een gekwalificeerde deelneming te houden, te verwerven of te vergroten dan wel enige zeggenschap uit te oefenen in een marktexploitant waaraan een vergunning als bedoeld in artikel 5:26, eerste lid, van de Wft is verleend. Het doel is te voorkomen dat de betrokken marktexploitant in een formele of feitelijke zeggenschapsstructuur wordt verbonden met personen die in zodanige mate ondoorzichtig is dat deze een belemmering zou vormen voor het adequaat uitoefenen van de controle op de naleving van de voor de gereglementeerde markt geldende regels, de invloed op de desbetreffende marktexploitant in strijd is met de belangen die deze wet beoogt te beschermen en dat de gezonde en prudente bedrijfsvoering van de gereglementeerde markt wordt bedreigd.

Fundamentele wijziging van de aandeelhoudersstructuur

Op grond van artikel 5:32d, tweede lid, van de Wft is de Minister van Financiën bevoegd een verklaring van geen bezwaar (vvgb) te verlenen. Deze bevoegdheid wordt op grond van dit mandaatbesluit aan de Stichting Autoriteit Financiële Markten (AFM) gemandateerd, voor zover geen sprake is van een fundamentele wijziging van de aandeelhoudersstructuur van de marktexploitant waaraan een vergunning als bedoeld in artikel 5:26, eerste lid, van de wet is verleend.

Als wel sprake is van een dergelijke fundamentele wijziging, verleent de Minister, na advies van de AFM, deze vvgb. Dit met het oog op de bredere belangen voor de Nederlandse financiële sector die in het geding kunnen zijn.

Situaties waarin een deelneming tot een dergelijke fundamentele wijziging kan leiden, zijn: (i) een (mogelijke) overname, (ii) een fusie/vergaande samenwerking met een andere rechtspersoon en (iii) de totstandkoming van één of enkele relatief grote invloedrijke aandeelhouder(s). De AFM dient in dergelijke situaties, maar ook in situaties waarin gerede twijfel bestaat of sprake is van een fundamentele wijziging in de aandeelhoudersstructuur zo spoedig mogelijk in contact met het Ministerie van Financiën te treden.

Redenen voor mandaatverlening

Aan deze mandaatverlening liggen verschillende redenen ten grondslag. Ten eerste liggen de beoordelingselementen van een aanvraag (zoals financiële soliditeit, belangenverstrengeling of integriteit) doorgaans op het terrein van de werkzaamheden van de AFM en niet op dat van het Ministerie van Financiën. Tevens heeft de AFM nauwe betrokkenheid bij gereglementeerde markten, vanwege het doorlopende toezicht dat zij uitvoert en kan zij dus snel signaleren of sprake is van een bepaalde beïnvloeding van de organisatie. Ten derde dient de beoordeling van gekwalificeerde deelnemingen door de AFM in de context van gecoördineerd toezicht te worden bezien.

Artikelsgewijs

Artikel 2

In de toelichting bij het vorige mandaatbesluit is aangegeven dat de reikwijdte werd verbreed naar alle markten in financiële instrumenten in Nederland en niet langer beperkt was tot deelnemingen in Euronext NV. Dit omdat de argumenten voor mandatering van bevoegdheden evenzeer voor kleinere markten in financiële instrumenten opgaan. Per abuis is in de tekst van artikel 2 van het vorige mandaatbesluit ‘Euronext NV’ blijven staan. Dit had conform de toelichting gewijzigd moeten worden in ‘een markt in financiële instrumenten’. De reikwijdte van dit mandaatbesluit is de gereglementeerde markt waarvoor een vergunning als bedoeld in artikel 5:26, eerste lid, van de wet is verleend en is opgenomen in artikel 2.

De houder van een gereglementeerde markt is sinds de implementatie van de MiFID gedefinieerd als ‘marktexploitant’ en wordt als zodanig aangeduid in dit mandaatbesluit. Verder wordt verwezen naar de artikelen zoals deze luiden na implementatie van de MiFID.

In artikel 5:32d is de mededeling aan de betrokken marktexploitant niet langer expliciet geregeld, net zo min als het mededelen in de Staatscourant van een intrekking van een vvgb. Deze onderwerpen komen daarom niet meer terug in dit mandaatbesluit.

De Minister van Financiën,

W.J. Bos