Staatscourant van het Koninkrijk der Nederlanden
| Datum publicatie | Organisatie | Jaargang en nummer | Rubriek |
|---|---|---|---|
| overig | Staatscourant 1999, 211 pagina 8 | Overig |
Authentieke versie (PDF)
Informatie
Printen
Delen
Jaarverslag Nederlandse Filmkeuring 1998
I Beleidsoverwegingen
II De Filmkeuringen
III Het Jaar In Cijfers
IV De Leden
V Het Dagelijks Bestuur
VI De Algemene Vergaderingen
Algemene Vergadering d.d. 16 april 1998
Algemene Vergadering d.d. 26 november 1998
VII Het Bureau
VIII Landelijke Contacten
IX Buitenlandse Contacten
X Policy Considerations
1. Relevante wettelijke bepalingen
2. Toelichtingen bij herkeuringen
3. Beleidslijnen 1997-1998
4. Persbericht ’ A Clockwork Orange’ en reacties
5. Agenda ’Fourth European Conference of Film (and Video) Regulators’
6. Agenda ’Youth Protection and Content Classification’ (EU)
7. Agenda ’Protection of Children on the Net’
8. Classificaties 1998
9. Bezoeker Top 20
Er bestaat zo langzamerhand bijna geen jaarverslag van de Nederlandse Filmkeuring waarin geen melding wordt gemaakt van een voorgenomen besluit tot opheffing. Echter, ondanks het feit dat in 1997 de beleidsnotitie ’Niet voor alle leeftijden’ door een meerderheid van de Tweede Kamer der Staten Generaal in hoofdlijnen positief werd ontvangen, blijft diezelfde politiek zich met enige ’scoringsdrift’ met het thema geweld en media bezighouden. Vanuit verschillende politieke partijen blijft men roepen dat het nu maar eens afgelopen moet zijn met het geweld op de televisie, spreekt men zich uit tegen ’verspringering’ in omroepland en pleit men voor het invoeren van een gedragscode voor de sector. Tijdens het algemeen overleg, waarin bovengenoemde beleidsnotitie besproken werd, pleitten de woordvoerders van PvdA, CDA en RPF voor een inbreng van de NFK bij de totstandkoming van een nieuw instituut. Dientengevolge heeft een vertegenwoordiging van het bestuur van de NFK in 1998 deelgenomen aan de vergaderingen van het Audiovisueel Overlegplatform. Ondanks het feit dat de statuten, reglementen en de bestuurssamenstelling van het nieuwe instituut op hoofdlijnen min of meer vastgesteld waren, heeft de NFK zich tijdens genoemde overlegsituaties telkenmale coöperatief opgesteld. Door de geringe menskracht en middelen en het feit dat eind 1998 vrij snel een afronding plaats moest vinden, was de NFK niet in staat aan dit proces deel te nemen. De NFK zal ook in de toekomst bereid blijven constructief mee te denken, maar een basis van volstrekte gelijkwaardigheid is en blijft daarbij een voorwaarde.
Verder heeft de NFK getracht zich, binnen de mogelijkheden die tot haar beschikking staan, in de meest brede zin in te zetten ten behoeve van kwalitatieve en eenduidige productinformatie voor jongeren, ouders en opvoeders. De NFK heeft zich overigens verbaasd over het feit dat de uitzendtijd van films en/of fragmenten uit films die de 12 jaar classificatie kregen, gehandhaafd bleef op 20.00 uur, terwijl de uitzendtijd van 16 jaar films/fragmenten verlegd werd naar 22.00 uur (was 21.00 uur). Graag had de NFK gezien dat de zogenaamde 12 jaar films/fragmenten naar een uitzendtijd van 21.00 uur waren gegaan.
Ook binnen de Europese Unie werden de contacten en de samenwerking met de zusterorganisaties verstevigd. Een bekrachtiging hiervan vond nog eens plaats tijdens door de NFK georganiseerde bijeenkomst te Brussel in juni 1998. Tijdens dit treffen spraken de deelnemende organisaties uit de landen Zweden, Engeland, Frankrijk, België, Oostenrijk, Duitsland en Nederland zich nog eens nadrukkelijk uit voor een verdere samenwerking. Binnen een verenigd Europa zouden daarom eenduidige richtlijnen moeten komen voor wat betreft de verschillende schadelijke elementen in de media en de classificatie daarvan. De belangen van het kind dienen daarbij naar mening van de NFK voorop te staan. Het Verdrag inzake de Rechten van het Kind dat in 1995 door Nederland ondertekend werd, sluit hierop naadloos aan.
In 1998 organiseerde de NFK een unieke studiedag, tijdens welke de leden samen met jongeren uit het voortgezet onderwijs een film bekeken en met hen discussieerde over de leeftijdsclassificatie van films en het thema geweld en media in bredere zin. In het verlengde hiervan zette de NFK in samenwerking met de FSF (Freiwillige Selbstkontrolle Fernsehen) te Berlijn en de Europese School te België een media-educatieproject op, dat naar verwachting voor een breder publiek beschikbaar zal gaan komen. Uit beide voorgenoemde activiteiten is gebleken dat een goede samenwerking met deze doelgroep voor een geactualiseerde werkwijze van de NFK van belang is. Een verdere ontwikkeling c.q. uitbouw op dit punt is naar mening van de NFK wenselijk en noodzakelijk.
Graag maak ik van de gelegenheid gebruik langs deze weg een woord van waardering uit te spreken voor de veertig leden van de Nederlandse Filmkeuring. Mede dankzij hun inzet blijft de Nederlandse Filmkeuring een levende organisatie, die zich voortdurend inzet voor een goede kwalitatieve en eenduidige productinformatie.
Met genoegen breng ik dit jaarverslag onder uw aandacht.
Egbert W. Vleeming, voorzitter
Volgens de Wet op de Filmvertoningen, die met ingang van 1 februari 1998 jl. is aangescherpt (het tijdstip 21.00 uur voor een 16 jaar en ouder film wordt 22.00 uur) mogen in een openbare voorstelling toegankelijk voor personen beneden de leeftijd van twaalf respectievelijk zestien jaar, uitsluitend films worden vertoond die als zodanig door de Nederlandse Filmkeuring zijn toegelaten. Indien een omroepvereniging besluit een bioscoopfilm uit te zenden, is artikel 53 van de Mediawet van toepassing (zie bijlage 1).
De Filmkeuring beoordeelt of een haar ter keuring voorgelegde film al dan niet schadelijk is te achten voor genoemde leeftijdsgroepen. Voor elke dag dat er gekeurd wordt, stelt de directeur aan de hand van een matrix een keuringscommissie van vijf personen samen, die haar eigen voorzitter (m/v) kiest.
In 1998 kwamen 66 keuringscommissies in vergadering bijeen (67 in 1997, 72 in 1996); bovendien vergaderde de herkeuringscommissie acht keer, waarvan vijf maal voor het herbeoordelen van een feature/hoofdfilm.
Intern aangevraagde herkeuring:
(98/035) Welcome to Sarajevo (feature) van 16 jaar naar 12 jaar
(98/194) Abeltje (teaser) van 12 jaar naar AL
Extern (distributiemaatschappij) aangevraagde herkeuringen:
(98/001) Starship Troopers (feature) van 16 jaar naar 16 jaar
(98/163) The Horse Whisperer (feature) van 12 jaar naar 12 jaar
(98/189) The House of Yes (feature) van 12 jaar naar 12 jaar
(98/200) Saving Private Ryan (feature) van 16 jaar naar 16 jaar
(98/270) Blade (commercial) van 16 jaar naar 16 jaar
(98/271) Halloween H20 (commercial) van 16 jaar naar 16 jaar
Voorts is er in 1998 één film opnieuw geclassificeerd t.b.v. re-release.
(98/130) Grease (feature) AL (in 1978 ook AL)
(zie bijlage 2: toelichtingen herkeuringscommissie)
Een herkeuring kan worden aangevraagd door ten minste twee leden van de desbetreffende keuringscommissie, dit indien zij overwegende bezwaren hebben tegen de uitslag. Ook de verhuurder van een ter keuring aangeboden film kan in beroep gaan. Aan een herkeuring nemen geen leden deel die bij de keuring van de desbetreffende film betrokken zijn geweest. Gebruikelijk is geworden, na een experiment van twee jaar, dat de voorzitter (m/v) van de eerste keuringscommissie en een vertegenwoordiger van het bedrijfsleven/ distributeur afzonderlijk een mondelinge toelichting geven aan de herkeuringscommissie alvorens die overgaat tot een definitieve vaststelling van de leeftijdscategorie. De uitspraak van de herkeuringscommissie treedt in de plaats van die van de keuringscommissie.
De samenstelling van de herkeuringscommissie is op 31 december 1998 als volgt:
Dhr. E. Vleeming (voorzitter q.q.).
Dhr. A. de Boer
Dhr. A. Hover
Dhr. P. van Luik
Mw. P. Mulder
Mw. C. van Oenen
Secretaris: dhr. C.N. Crans
De samenstelling van de plaatsvervangend herkeuringscommissie is op 31 december 1998 als volgt:
Mw. F. Assink (voorzitter q.q.)
Mw. E. Houben-Evers
Dhr. R. Korthals Altes
Mw. R. Kröner
Mw. I. Monyé-v.d. Zwan
Dhr. R. de Vries
Mw. H. v.d. Wind-Sedee
Secretaris: dhr. C.N. Crans
In de ter keuring aangeboden films zijn geen coupures aangebracht: een uitgangspunt dat al vanaf 1982 van toepassing is in Nederland (zie ook beleidslijnen 97-98 - bijlage 03). Het ’vierkantje’ om de AL-vierkant-aanduiding wordt geplaatst zodra de commissieleden - unaniem - van mening zijn dat het vertoonde een ’familievriendelijke’ film is, met andere woorden een film voor het héle gezin betreft. Het wordt ervaren als een positief ’waardeoordeel’, dat in 1998 tien maal officieel werd toegekend (twee maal in 1997, zeven maal in 1996).
De laatste jaren ontstaat tijdens het classificeren van speelfilms geregeld de discussie omtrent de vraag ’is de reikwijdte van het begrip Alle Leeftijden heden ten dage nog hanteerbaar’?
Wettechnisch betekent het hanteren van het begrip ’Alle Leeftijden’ (AL) dat een speelfilm of trailer niet schadelijk is voor personen tussen 0 en 12 jaar. Uit pedagogisch-didactisch opzicht is dit echter een opvoedkundige ontwikkelingsperiode periode waarin het kind zich ontwikkelt tot jonge adolescent.
Voor het werk van de Nederlandse Filmkeuring betekent het dat het uitgangspunt ’zo min mogelijk films onthouden aan jongeren’ haaks komt te staan op het zeker zo belangrijke wettelijke principe ’schadelijkheid van beeldmateriaal’. In de praktijk wordt de Nederlandse Filmkeuring echter de laatste jaren geregeld geconfronteerd met films die elementen bevatten die tot de leeftijdskeuze van 12 jaar en ouder leiden om jonge kinderen de noodzakelijke bescherming te bieden.
Een wetswijziging van de Wet op de Filmvertoningen (1977) is een voor de hand liggende optie, waarbij gedacht kan worden aan het invoeren van een leeftijdscategorie van 07 jaar en ouder, hetgeen ook in andere Europese landen het geval is. Uit praktische overwegingen is gekozen voor een directe aanpak die op korte termijn uitvoerbaar is en voor de doelgroep (ouders en jongeren) heldere informatie verschaft (zie PG-model in de UK, VS en Australië).
Een eerste aanzet is in dit beleidsjaar zichtbaar, zowel inhoudelijk door middel van themadagen met de commissieleden en jongeren, als bij het toepassen ervan bij een aantal geclassificeerde speelfilms.
In 1998 werden 232 nieuwe films uitgebracht, waarvan 105 met 10 of meer kopieën. In 1997 werden 227 bioscoopfilms uitgebracht, waarvan 94 met 10 of meer kopieën. In 1998 waren er in totaal 20,1 miljoen bioscoopbezoeken afgelegd t.o.v. 18,9 miljoen in 1997.
UIP = 61
Polygram = 48
Warner Bros. = 45
Buena Vista = 42
RvPP = 39
RCV = 36
Columbia = 29
SBS 6 = 7
20th Century = 2
Diversen = 7
Totaal aantal minuten geclassificeerd = 13.847 min.
De Nederlandse Filmkeuring bestaat uit ten minste 20 en ten hoogste 40 leden, te benoemen door de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Leden moeten ten minste 18 jaar zijn, worden benoemd voor ten hoogste vier jaar en kunnen niet meer dan twee keer worden herbenoemd. Vacatures worden openbaar gemaakt. Aan het einde van het verslagjaar waren de volgende personen (36) lid van de Nederlandse Filmkeuring:
De Nederlandse Filmkeuring bestaat eind 1998 uit 19 vrouwelijke en 17 mannelijke leden, waarvan 12 in de leeftijdsgroep 18-30 jaar, 10 in de leeftijdsgroep 31-40 jaar, 10 in de leeftijdsgroep 41-50 jaar en 4 in de leeftijdsgroep 51+ jaar. Er zijn op 31 december 1998 vier vacatures.
De leden komen uit verschillende levensbeschouwelijke en maatschappelijke stromingen. Zij zijn opgeleid en/of werkzaam op verschillende terreinen van deskundigheid betreffende jeugd of film. Getracht wordt een zo evenredig mogelijke vertegenwoordiging naar sekse, leeftijdsgroep en regio te bewerkstelligen.
Het Dagelijks Bestuur draagt de verantwoordelijkheid voor de dagelijkse leiding van de Nederlandse Filmkeuring. Binnen het Dagelijks Bestuur is de voorzitter in de eerste plaats verantwoordelijk voor de inhoudelijke kant van de activiteiten, waarbij wordt verwacht dat hij - in nauw overleg met de secretaris-directeur - eenheid in het beleid wordt verwezenlijkt. De voorzitter leidt ook de bijeenkomsten van de herkeuringscommissie.
De leden van het Dagelijks Bestuur worden door en uit de Algemene Vergadering benoemd. De voorzitter, de plaatsvervangend voorzitter en de secretaris-directeur worden benoemd door de minister van VWS; de secretaris is ambtshalve directeur van het bureau.
De samenstelling van het Dagelijks Bestuur van de Nederlandse Filmkeuring was aan het eind van 1998 als volgt:
Voorzitter - dhr. E.W. Vleeming
Plv. voorzitter - mw. F.D. Assink-Aben
Lid - mw. J.H.P.M. Möhring-van Vondelen
Lid - mw. I. van Pinxten
Lid - mw. A. Roijaards
Lid - dhr. J.H. van Willigen
Secretaris - dhr. C.N. Crans
Het Dagelijks Bestuur kwam zeven maal in vergadering bijeen (exclusief projectbijeenkomsten en spoedoverleg) en hield zich bezig met de voorbereiding en uitwerking van alle zaken waarvan in dit verslag melding wordt gemaakt.
De Nederlandse Filmkeuring komt tweemaal per jaar bijeen en vormt dan - als zodanig in de Wet op de filmvertoningen omschreven - ’de Algemene Vergadering’.
Voorjaarsvergadering van de Nederlandse Filmkeuring op donderdag 16 april 1998 in Den Haag.
De Wet op de Filmvertoning vermeldt dat er ’een Nederlandse Filmkeuring is, gevestigd te Den Haag’(1977). Na een gedwongen verhuizing naar Rijswijk in het midden van de jaren tachtig kan met grote tevredenheid worden vastgesteld dat de ’filmkeuring weer terug is waar ze hoort’, zoals de nieuwe voorzitter van de Nederlandse Filmkeuring, de heer E.W. Vleeming, concludeert tijdens zijn maidenspeech.
De voorjaarsbijeenkomst van de Algemene Vergadering van Nederlandse Filmkeuring heeft een bijzonder karakter, gelet op het feit dat ook de officiële opening plaatsvindt van de nieuwe behuizing in de Koninklijke Bibliotheek waarvoor de burgemeester van Den Haag, de heer drs. W. Deetman, is uitgenodigd. Daarnaast heeft het bestuur gemeend een Internationaal symposium ’Mediaclassificatie in nationaal en internationaal perspectief’ te moeten organiseren.
De voorzitter van de Nederlandse Filmkeuring de heer E.W. Vleeming spreekt bij de opening de volgende woorden:
’Er zijn zaken tijdens een verhuizing waar moeiteloos afscheid van wordt genomen, maar de Nederlandse Filmkeuring verhuisde haar belangrijkste uitgangspunten mee: schadelijkheid, preventie, onafhankelijkheid en eenduidigheid (...) De Nederlandse Filmkeuring is van mening dat ten aanzien van de vormgeving van de schadepreventie de optimale belangen van het kind voorop dienen te staan, mede gelet op het geratificeerde Verdrag inzake de Rechten van het Kind (1995). Het gaat in dit verband dus niet primair om de keuze tussen betutteling door de overheid en de vrijheid van de consument, maar om optimale behartiging van de belangen van het kind en de jongeren in onze samenleving.’
Vervolgens voeren vier internationale gasten het woord. Mw. A.K. Ageback, directeur Council on Media Voilence, Zweden, benadrukt in haar speech het belang van (film) classificatie, product-informatie en media-educatie. De heer H.J. von Gottberg, directeur Freiwillige Selbstkontrolle Fernsehen, Duitsland houdt een pleidooi voor Europese samenwerking. De heer prof. dr. J. Groebel, Massacommunicatie, Universiteit van Utrecht licht uitvoerig zijn UNESCO onderzoek toe en mevrouw prof. dr. P. Valkenburg, Massacommunicatie, Universiteit van Amsterdam geeft aan dat naast de invloed van geweld ook het onderdeel angst bij kinderen negatieve invloed heeft op het welbevinden van jongeren.
Concluderend kan aan het einde van de bijeenkomst worden vastgesteld dat uit binnen- en buitenlands wetenschappelijk onderzoek inmiddels duidelijk en niet betwistbaar is gebleken dat kinderen en jongeren schade kunnen oplopen door het zien van beeldschermgeweld. Deze effecten kunnen als volgt worden samengevat:
- het leren van een agressieve houding en agressieve gedragspatronen;
- afstomping en
- toename van de angst zelf slachtoffer van geweld te worden en - het verlengde daarvan - de toename van zg. zelfbeschermend gedrag en vergroot wantrouwen ten opzichte van anderen. Het gaat hier niet om vluchtige effecten!
Nu nog beweren dat een causaal verband tussen beeldschermgeweld en schadelijke invloeden op jongeren niet is bewezen, is een opzettelijke ontkenning van de uitkomsten van omvangrijk, grondig en langdurig wetenschappelijk onderzoek.
Najaarsvergadering van de Nederlandse Filmkeuring op donderdag 26 november 1998 in Den Haag.
De Algemene Vergadering heeft jl. maart aan het einde van haar werk-AV. besloten de leeftijdscategorie ’Alle Leeftijden’ aan een nader onderzoek te onderwerpen met daarbij als uitgangspunt meer nuances aan te kunnen brengen tijdens het classificeren van speelfilms voor de betreffende leeftijdsgroep. Binnen het Dagelijks Bestuur van de Nederlandse Filmkeuring heeft een kleine werkgroep het probleem nader geanalyseerd en men beoogt deze bijeenkomst te gebruiken om de achterliggende periode te evalueren.
Daarnaast wil men zich buigen over de criteria waaraan een film/trailer/commercial zou moeten voldoen om voor een ’PG-driehoek’ in aanmerking te komen. Het uiteindelijke doel zou kunnen zijn te komen tot een checklist welke tijdens het classificeren van beeldend materiaal door de leden van de classificatiecommissie kan worden gebruikt bij het bepalen van het definitieve oordeel. De Algemene Vergadering stelt vast dat de lijst met criteria een eerste aanzet is, het proces een dynamisch karakter heeft en de eigen persoonlijke invulling van de individuele leden niet wordt aangetast.
De leden van de Nederlandse Filmkeuring hebben een groep middelbare scholieren uitgenodigd om gezamenlijk een speelfilm (opnieuw) te classificeren. Het betreft ’Welcome to Sarajevo’ die in eerste instantie werd toegelaten voor 16 jaar en ouder, maar na herkeuring op 12 jaar en ouder werd geclassificeerd. Na de viewing is de speelfilm aan de hand van stellingen en vragen uitvoerig bediscussieerd.
Persbericht: Jongeren in discussie met Nederlandse Filmkeuring
’Tijdens het middagprogramma van de Algemene Ledenvergadering van de Nederlandse Filmkeuring die vandaag in Den Haag werd gehouden, hebben leden van de Filmkeuring samen met een 2e klas HAVO/VWO van het Stedelijk College te Zoetermeer de film ’Welcome to Sarajevo’ bekeken.
Na afloop van de film discussieerden de leden van de Filmkeuring met de leerlingen over classificatie van films in het algemeen, de classificatie van deze film in het bijzonder, leeftijdscategorieën, schadelijkheidscriteria etc. Doel van de middag was om een beeld te krijgen van wat jongeren - voor wie de classificatie van films uiteindelijk bedoeld is - hier zelf van vinden.
Uit de discussie bleek o.a. dat de leerlingen, die zelf rond de veertien waren, van mening zijn dat kinderen ongeveer vanaf hun twaalfde zelf in staat zijn om te beslissen naar welke film ze gaan. Dit was vaak wel afhankelijk van het kind zelf: het ene kind van 12 kan dit beter dan het andere kind. Toch bleek dat de leerlingen het erg prettig vinden dat er een instituut bestaat dat films classificeert, omdat ze zo een indruk krijgen wat ze van een film kunnen verwachten. Wel zouden ze graag meer informatie over de inhoud willen hebben, bijvoorbeeld in de vorm van toelichtende zinnen en/of symbolen. Omdat ze zelf bijna nooit de filmladders in de kranten bekijken, vinden ze visuele informatie (waaronder trailers) heel belangrijk.
De leeftijdsclassificaties die de kinderen zelf aan de film ’Welcome to Sarajevo’ toekenden, verschilden. De meesten kozen voor 16 jaar, anderen voor 14 (maar deze leeftijdscategorie bestaat wettelijk niet). Met de oplossing die de Filmkeuring had gekozen, 12 jaar met een driehoekje en een extra waarschuwingszin, waren de meesten het eens.
Wat de kinderen het meest aangrijpt in films is realistisch geweld en geweld tegen dieren en baby’s, omdat zij zich niet kunnen verweren. Ook bleken zij films in de bioscoop erger te vinden dan op video of televisie, omdat je dan in het donker zit en het geluid veel harder staat.
De meest opmerkelijke uitspraak van de dag was dat een aantal kinderen van mening was dat er ook een Filmkeuring voor 65-plussers zou moeten zijn, omdat hun hart niet teveel kan verdragen...’
Ten slotte hebben de leden met bijzondere belangstelling kennis genomen van het verslag dat de secretaris-directeur heeft gemaakt naar aanleiding van zijn werkbezoek/conferenties in Australië en de contacten die er zijn ontstaan op Europees niveau. Ten aanzien van het laatste punt is vermeldenswaardig de aanwezigheid van vertegenwoordigers van de Belgische Filmkeuring tijdens de najaarsbijeenkomst van de Algemene Vergadering.
Het bureau, dat ambtelijk aan de Nederlandse Filmkeuring is toegevoegd, behartigt de organisatorische en technische zaken, de secretariaatswerkzaamheden en de comptabele administratie. De directeur is hoofd van het bureau en is ambtshalve secretaris en comptabele van de Nederlandse Filmkeuring. Daarnaast adviseert hij ten aanzien van beleidsaangelegenheden, geeft algemene voorlichting, houdt lezingen/gastcolleges en is de contactpersoon, o.a. voor het opzetten, continueren en bewaken van de Europese samenwerking. De directeur is primair verantwoording verschuldigd aan het bestuur (art. 13, lid 2, Besluit op de Filmvertoningen).
De bureaubezetting was aan het einde van 1998:
Directeur: Dhr. C.N. Crans (80%).
Adm. beleidsmedewerker: Mw. G.M.A. de Haan (60%).
Filmoperateur: Dhr. J. Hol (100%).
Fin. medewerker/boekhouding: Mw. S. Molina (100%)
Het bureau van de Nederlandse Filmkeuring wordt veelvuldig benaderd door derden, met name ouders, opvoeders, kinderen, leerkrachten en studenten met verzoeken om informatie. Daarnaast zijn er samenwerkingsverband met autoriteiten op het gebied van de media. De herkenbaarheid van het instituut is de afgelopen jaren enorm toegenomen. Het onafhankelijke oordeel wordt in hoge mate gewaardeerd en als uniek instrument ervaren.
Ten behoeve van de dagelijkse gang van zaken moet op ambtelijk niveau geregeld contact worden gelegd met de verschillende afdelingen van de Ministeries van VWS, Justitie en OC&W. Daarnaast ontstaan er voortdurend contacten met personen en organisaties die direct of indirect te maken hebben met het werkgebied van de Nederlandse Filmkeuring. Ook zijn de banden met de politiek in haar algemeenheid en individuele kamerleden sterk geactiveerd.
- februari Uitvoerig overleg met politievertegenwoordigers in Zwolle inzake de directe verantwoordelijkheid van de (bioscoop)ondernemer ten aanzien van de handhaving cq. tenuitvoerlegging van de toelaatbaarheid van jongeren beneden leeftijd van 16 jaar.
- februari De juridische druk van oud-voorzitter mr. O. Hammerstein op commerciële zenders om het begrip ’filmkeuring’ niet meer te gebruiken tijdens de aankondiging van de speelfilms op televisie heeft het gewenste resultaat.
- februari Fracties van PvdA, RPF en CDA zijn bezorgd over de keuring van mediaproducten en stellen gezamenlijk schriftelijk vragen aan de staatssecretarissen van VWS en OC&W alsmede aan de minister van Justitie.
- maart Het bestuur van de Nederlandse Filmkeuring laat een persbericht uitgaan waarin zij haar grote zorg en verontrusting uitspreekt met betrekking tot de classificatie van speelfilms op televisie, met name door de commerciële zenders. Het wordt als ’zeer schokkend’ ervaren dat RTL 5 om 20.30 uur de speelfilm ’A Clockwork Orange’ uitzendt met de aankondiging 12 jaar en ouder. De maker van de film, regisseur Kubrick heeft zijn product in de UK een verschijningsverbod opgelegd. (zie bijlage 4).
- april De media berichten uitvoerig over het internationale symposium dat werd gehouden ter gelegenheid van de opening van de nieuwe behuizing van de Nederlandse Filmkeuring in de KB te Den Haag; TV-West heeft een geslaagde special gemaakt.
- april Avrobode & Televizier schrijft een kritische beschouwing over het gegeven dat elke omroep zelf ’voor filmkeuring speelt’ en de consument ’het boven de pet gaat’.
- april Gelet op het toezicht door het Commissariaat voor de Media op de naleving van artikel 53 van de Mediawet is er uitvoerig overleg aangaande de speelfilm Malcolm X (12 jaar en ouder) uitgezonden door de NPS - in twee delen - op zondagmiddagen.
- mei De secretaris-directeur van de Nederlandse Filmkeuring is een van de gastsprekers tijdens de congresdag TV-geweld in Hilversum.
- juni De voorzitter en de plaatsvervangend voorzitter wonen het 25-jarig bestaan bij van de NVPI als vereniging.
- juni Het Commissariaat zendt een afschrift van zijn schrijven aan de NPS waarin wordt melding gemaakt van het besluit een bestuurlijke boete op te leggen wegens overtreding van artikel 53 van de Mediawet (oud) en het uitzenden van de speelfilm ’Malcolm X’ (zie ook hierboven/februari).
- september Er ontstaat grote wrevel bij distributeur RCV naar aanleiding van de classificatie van de commercials voor de speelfilms ’Balde ’Halogeen H20’ wanneer beide worden geclassificeerd voor 16 jaar en dus niet voor 22.00 uur mogen worden vertoond in de reclameblokken op tv.
- november Het (opnieuw) classificeren van de speelfilm ’Welcome to Sarajevo’ samen met middelbare scholieren trekt veel aandacht in de media; TV-West maakt er wederom een pakkend item van.
- december Een delegatie van het bestuur is aanwezig bij de officiële benoeming van mw. prof. dr. P. Valkenburg als bijzonder hoogleraar Kind & Media aan de Universiteit van Amsterdam.
Het beleidsjaar 1998 staat duidelijk in het teken van samenwerking op internationaal niveau: van werkvoorbereiding in de Europese Steering Group tot en met woordvoerderschap op de meeting van mediadeskundigen in Brussel. Daarnaast is de uitwisseling van de maandelijkse filmkeuringsuitslagen met de omringende landen voortgezet en de samenwerking met gelijkdenkende collegae geïntensiveerd. Uit onderzoek blijkt dat de verschillen tussen de keuringsresultaten minder ver uit elkaar liggen, hoewel er zeker sprake is van culturele nuances.
Ook dit jaar hebben de uitwisselingsprogramma’s tussen de NFK (Den Haag) en de Duitse FSK (Wiesbaden) plaatsgevonden, echter verbreed en verdiept door ook de collegae van de Oostenrijkse ’Jugendcommission’ uit Wenen erbij te betrekken. Opvallend feit is dat de verschillende classificaties van speelfilms tussen Duitsland en Nederland vrijwel zijn verdwenen!
Overzicht van NFK-aktiviteiten op Europees niveau
-’Meeting European Steering Group of Film (and Video) Regulators’ (voorbereiding internationale conferenties in Brussel), georganiseerd door de Nederlandse Filmkeuring op 27 en 28 maart 1998 in Den Haag; NFK vertegenwoordiging: de heer Crans (voorzitter bijeenkomst).
- ’Holland-Forum / Medien Forum’, georganiseerd door de deelstaat Noordrijnland-Westfalen op 14 en 15 juni 1998 in Hurth (NOB-complex) en Keulen (Messe Gelande); NFK vertegenwoordiging: de heer Crans.
- ’Fourth European Conference of Film (and Video) Regulators’, georganiseerd door de Nederlandse Filmkeuring op 23 en 24 juni 1998 in Brussel (zie bijlage 5); NFK vertegenwoordiging: mw. Assink-Aben, de heer Vleeming en de heer Crans (voorzitter bijeenkomst).
- Experts Meeting ’Youth protection and content classification’, georganiseerd door de Europese Commissie/DG X op 25 juni 1998 in Brussel (zie bijlage 6); NFK vertegenwoordiging: de heer Vleeming en de heer Crans (inleider/gastspreker).
- Internationale Workshop - ’Protection Children on the Net / Is Self-Regulation the Solution?, georganiseerd door de Bertelsmann Stiftung op 26 juni 1998 in Gütersloh (Duitsland);
NFK vertegenwoordiging: de heer Crans (zie bijlage 7).
- ’TV-Jugendschutz im Internationalen Vergleich’, georganiseerd door Medientage ’98 op 14 en 15 oktober 1998 in Munchen; NFK vertegenwoordiging: de heer Crans (gastspreker).
- ’Meeting European Steering Group of Film (and Video) Regulators’, (evaluatie Brussel) georganiseerd door de Nederlandse Filmkeuring op 20 en 21 november 1998 in Den Haag; NFK vertegenwoordiging: de heer Crans (voorzitter bijeenkomst).
Daarnaast heeft het bestuur van de Nederlandse Filmkeuring de secretaris-directeur gevraagd het Europese netwerk verder in praktische zin te ontwikkelen. Het eerste concrete project krijgt thans vorm in samenwerking met ’Schola Europaea’ in Brussel en de ’FSF’ in Berlijn.
In the annual reports of the last few years we have more than once mentioned the intended abolishment of the Netherlands Board of Film Classification by the Government. However, despite the fact that in 1997 the petition ’Not for All Ages’ was approved by the majority of Parliament, the same politicians are more than ever concerned with violence and media. Various political parties stand up against the overflow of violence on television and they even suggest a behavioural code for the television branche. While discussing the abovementioned petition the spokesmen from PvdA, CDA and RPF argued in favour of a new institute. As a consequence a delegation from the board of the NFK took part in the meetings of the Audiovisual Platform, which concerned itself with the preparation of such a new institute. Despite the fact that business guidlines, regulations and the company profile were more or less established, the NFK has always acted in a cooperative manner. By lack of manpower and means, and the fact that at the end of 1998 things had to be resolved fairly quickly, the NFK could no longer take part in the negotiations. However, in the future the NFK will of course be willing to contribute, though on an equal level.
In addition, the NFK has attempted to dedicate itself to qualitative and unambiguous product information for minors, parents and educators. The NFK has thus been amazed at the fact that the airtime for films and/or fragments, which were classified at 12 years, remained at 20.00, while the airtime for classifications of 16 years was changed from 21.00 to 22.00. The NFK would rather have seen the 12 year films/fragments moved from 20.00 to 21.00.
The contacts and cooperation between the NFK and other classification boards within the European Union were also tightened. One of the results was a meeting organized by the NFK in Brussels in June of 1998. During this convention the participating organisations from Sweden, England, France, belgium, Austria and The Netherlands stressed the need for further cooperation. Within a united Europe unambiguous guidelines should be established with regard to various harmfull elements in the media and its classification. The interest of the child, according to the NFK, is of the utmost importance. The Treaty reagarding the Rights of the Child, which was signed by the Netherlands in 1995, is a step in the right direction.
In 1998 the NFK organized a unique day where classifiers, together with minors, watched a film, discussed the classification of films and the topic of violence and media. In cooperation with the German FSF (Freiwillige Selbstkontrolle Fernsehen) and the European School in Belgium the NFK also initiated a media-education project, which will hopefully be available for a larger audience. Both activities show that a good cooperation between the NFK and the target group is essential for the work of the NFK
I also wish to take the opportunity to express my appreciation towards the fourty classifying members of the Netherlands Board of Film Classification. Thanks to their energy the NFK remains a dynamic organisation, which will continue to dedicate itself to qualitative and unambiguous product information.
Egbert W. Vleeming, Chaiman.
Bijlage 1 Relevante Wettelijke Bepalingen
Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlanden (1987)
Art. 7, lid 3: Voor het openbaren van gedachten of gevoelens door anderen dan in de voorgaande leden genoemde middelen heeft niemand voorafgaand verlof nodig wegens de inhoud daarvan, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet. De wet kan het geven van vertoningen toegankelijk voor personen jonger dan zestien jaar regelen ter bescherming van de goede zeden.
Toelichting: De tweede volzin van het derde lid bevat een verdere beperkingsmogelijkheid ten aanzien van hetgeen in de eerste volzin van dat lid als recht is neergelegd. Die beperkingsmogelijkheid houdt in dat de wetgever regels kan stellen die voorzien in een preventief toezicht op vertoningen die toegankelijk zijn voor personen jonger dan 16 jaar, voor zover het gaat om de bescherming van de goede zeden. Dit toezicht kan dus ook de inhoud van de vertoning betreffen. Met name valt te denken aan de keuring van films, bestemd voor jeugdigen. Het criterium van de bescherming van de goede zeden dient ruim te worden opgevat, zodat onder de bescherming van de goede zeden ook valt de bescherming van de zedelijke ontwikkeling van deze jeugdigen. Zo laat deze bepaling een keuring toe, die gericht is op de bescherming van personen jonger dan 16 jaar tegen sadistische vertoningen of tegen vertoningen van oorlogsgeweld.
Wet van 5 januari 1977, Stb. 170, tot afschaffing van de filmkeuring voor volwassenen, invoering van een nieuw systeem van keuring voor jeugdigen, en intrekking van de bevoegdheid van de burgemeester ex artikel 221, lid 2, van de Gemeentewet.
Art. 2, lid 1: Er is een Nederlandse Filmkeuring, gevestigd te ’s-Gravenhage, die tot taak heeft te beoordelen of de vertoning van een haar ter keuring voorgelegde film al dan niet schadelijk is te achten voor personen beneden de leeftijd van twaalf, onderscheidenlijk zestien jaar.
(Wet op de filmvertoningen, Nederlandse Staatswetten, editie Schuurman & Jordens, 102, W.E.J. Tjeenk Willink - Zwolle, 1979)
Houdende regels betreffende de verzorging van radio- en televisieprogramma’s, de omroepbijdrage en de steunverlening aan persorganen, Artikel 53:
1. In een televisieprogramma bevatten de programma-onderdelen geen scènes die de lichamelijke, geestelijke of zedelijke ontwikkeling van personen jonger dan zestien jaren ernstig zouden kunnen aantasten
2. In een televisieprogramma vangt de uitzending van programma-onderdelen die schade kunnen toebrengen aan de lichamelijke, geestelijke of zedelijke ontwikkeling van personen jonger dan 12, onderscheidenlijk zestien jaren, niet aan voor 20.00 uur, onderscheidenlijk 22.00 uur.
3. Een programma-onderdeel als bedoeld in het tweede lid, wordt voorafgegaan door een akoestische waarschuwing of is gedurende de gehele uitzending herkenbaar aan een visueel symbool, waaruit blijkt dat het televisieprogramma ongeschikt wordt geacht voor personen jonger dan twaalf, onderscheidenlijk zestien jaar.
Artikel 72, lid 3: Indien in een abonneeprogramma films of gedeelten van films worden uitgezonden die krachtens de Wet op de filmvertoningen niet zijn toegelaten voor vertoning aan personen beneden de leeftijd van twaalf, onderscheidenlijk zestien jaren, doet de verzorger van het abonneeprogramma hiervan in het programma mededeling direct vóór de aanvang van de uitzending van het betreffende programma-onderdeel.
Bijlage 2 Toelichtingen bij de herkeuringen
Titel: Starship Troopers (feature)
Nummer: 98/001
Datum: 7-1-1999
Maatschappij: Buena Vista
Regisseur: Paul Verhoeven
Speelduur: 2 uur 5 min.
Inhoud: Mensen en insecten slachten elkaar af in een ver weg gelegen toekomst.
Uitslag: 16
Toelichting: De keuringscommissie acht deze film niet toegelaten voor personen beneden de leeftijd van 16 jaar wegens de aaneenschakeling van de zeer gewelddadige en gruwelijke scènes die zeer expliciet in beeld worden gebracht. Het gebruik maken van realistisch groepsgedrag (zoals afdwingen en verheerlijken van dit geweld) zou kunnen leiden tot overmatige identificatie en intimidatie bij jongeren beneden de leeftijd van 16 jaar, hetgeen de commissie als schadelijk wil aanmerken.
Titel: Welcome to Sarajevo (feature, interne herkeuring)
Nummer: 98/035
Datum: 4-2-1999
Maatschappij: Buena Vista
Regisseur: Michael Winterbottom
Land: UK
Speelduur: 1 uur 38 min.
Inhoud: Verslag van de oorlog in Sarajevo door de ogen van een Britse reporter.
Uitslag: 12
Toelichting: De keuringscommissie acht deze film niet toegelaten voor personen beneden de leeftijd van 12 jaar. Op grond van de gruwelijke oorlogsbeelden en het feit dat jonge kinderen in verwarring kunnen raken door het ontbreken aan voldoende begrip van het thema, acht de commissie de film schadelijk voor jongeren onder de 12 jaar. De commissie beveelt ten zeerste aan bij publicatie het publiek te wijzen op het feit dat de film een aantal gruwelijke oorlogsbeelden bevat.
Titel: The Horse Whisperer (feature)
Nummer: 98/163
Datum: 15-7-1998
Maatschappij: Buena Vista
Regisseur: Robert Redford
Land: USA
Speelduur: 2 uur 45 min.
Inhoud: Moeder en dochter reizen na een tragisch ongeluk af naar een ranch om een gewond paard te laten behandelen door een paardentherapeut. Beiden raken onder de indruk van het leven op de ranch.
Uitslag: 12
Toelichting: De keuringscommissie acht deze film niet toegelaten voor personen beneden de leeftijd van 12 jaar wegens een schokkende realistische scène aan het begin van de film en de mogelijk schadelijke psychologische lading van de film.
Nummer: 98/189
Datum: 7-8-1998
Maatschappij: RCV
Regisseur: Max Waters
Land: USA
Speelduur: 1 uur 23 min.
Inhoud: Door de Kennedy’s geobsedeerde familie speelt bizar rollenspel.
Uitslag: 12
Toelichting: De keuringscommissie acht deze film niet toegelaten voor personen beneden de leeftijd van 12 jaar wegens de geestelijke beklemming, de constante geladen sfeer, de fatale afloop en de vormen van intimidatie. Het zichtbaar maken van de emotionele gevolgen van incest, heeft de commissie doen besluiten de herkeuring naar 12 jaar te laten gaan. De commissie is van mening dat voor jongeren tussen de 12 en 16 jaar het thema van de film voldoende hanteerbaar is en herkend zal worden als een abnormale situatie.
Titel: Abeltje (teaser, interne herkeuring)
Nummer: 98/194
Datum: 19-8-1998
Maatschappij: Warner Bros.
Regisseur: Ben Sombogaart
Land: NL
Speelduur: 1 min.
Uitslag: AL
Toelichting: De keuringscommissie acht deze teaser na herkeuring toegelaten voor personen van alle leeftijden jaar.
Titel: Saving Private Ryan (feature)
Nummer: 98/200
Datum: 3-9-1998
Maatschappij: UIP
Regisseur: Steven Spielberg
Land: USA
Speelduur: 2 uur 47 min.
Inhoud: Tegen de gruwelijke achtergrond van de invasie in Normandië poogt een speciaal commando de enig overgebleven zoon van een Amerikaans gezin te redden.
Uitslag: 16
Toelichting: De keuringscommissie acht deze film niet toegelaten voor personen beneden de leeftijd van 16 jaar wegens het op zeer indringende en realistische wijze in beeld gebrachte oorlogsgeweld (het sterven en (ver)moorden van mensen); de heftig sterk afwisselende emoties die indringend in beeld worden gebracht en versterkt worden door het geluid;
de heftige, sterk afwisselende emoties die bij kijkers worden opgewekt door de nagenoeg voortdurende confrontatie met de realistische beelden van verminking, dood, sterven, moorden en vermoord worden; de constante spanning zonder ontsnappingsmogelijkheden of rustpunten.
Nummer: 98/270
Datum: 12-11-1998
Maatschappij: RCV
Speelduur: 2 min.
Uitslag: 16
Toelichting: De keuringscommissie acht deze commercial niet toegelaten voor personen beneden de leeftijd van 16 jaar wegens de snel op elkaar volgende gewelddadige beelden, in combinatie met het opzwepende geluid en de zekere luchthartigheid waarmee deze fragmenten getoond worden.
Titel: Halloween H20 (commercial)
Nummer: 98/271
Datum: 12-11-1998
Maatschappij: RCV
Speelduur: 2 min.
Uitslag: 16
Toelichting: De keuringscommissie acht deze commercial niet toegelaten voor personen beneden de leeftijd van 16 jaar wegens de combinatie van schrik- en angstaanjagende beelden, de gewelddadige fragmenten met messen en de continue spanning en dreiging.
Bijlage 3 Beleidslijnen 1998/1999.
De Nederlandse Filmkeuring stelt zich ten doel kinderen en jongeren zo min mogelijk films te onthouden; zulks echter nadrukkelijk onder handhaving van haar eerste doel; het voorkomen van redelijkerwijs te verwachten schade voor kinderen en jongeren ten gevolge van de vertoning van ter keuring voorgelegde films.
2 De Nederlandse Filmkeuring streeft naar een zo ruim mogelijke verspreiding van haar leeftijdsclassificaties en de bijbehorende toelichtingen; zij zoekt, onderhoudt en intensiveert daartoe contacten met in dit kader relevante instanties en personen.
3 Bij het classificeren van films zal er rekening mee worden gehouden dat individuele scènes slechts vanuit het geheel van de film beoordeeld moeten worden. De Nederlandse Filmkeuring zal in beginsel géén gebruik maken van haar recht om coupures in een film aan te brengen.
4 De Nederlandse Filmkeuring streeft - in samenwerking met onder andere de Nederlandse Federatie voor de Cinematografie - naar het hanteren van symbolen bij de leeftijdsaanduiding, dit als aanwijzing voor het publiek.
5 Daar waar de Nederlandse Filmkeuring vanuit eigen optiek een bijdrage kan leveren aan het welzijn van kinderen en jongeren, kan zij deelnemen aan activiteiten die op deze groepen zijn gericht. Hierbij genieten activiteiten die in brede zin met audiovisuele middelen te maken hebben de voorkeur.
6 Hoewel de Nederlandse Filmkeuring geen directe taak heeft ten aanzien van de niet-openbare vertoning van films zal de Filmkeuring - indien dit haar gewenst voorkomt - de minister van VWS wijzen op de ontwikkelingen in dit verband en ter zake advies geven. In beginsel is de Filmkeuring, waar gewenst en waar binnen haar doelstellingen mogelijk, bereid tot samenwerking met instanties en personen uit de videobranche en de televisie-sector.
7 Zo nodig en waar mogelijk zal de Nederlandse Filmkeuring onderzoek in relatie tot haar werkterrein bevorderen.
8 Teneinde zich adequaat te kunnen inzetten voor de belangen van kinderen en jongeren, zal de Nederlandse Filmkeuring ernaar streven de Wet respectievelijk het Besluit op de filmvertoningen te doen wijzigen of te doen aanvullen waar de praktijk dit nodig of wenselijk maakt.
9 De Nederlandse Filmkeuring zal bij de uitvoering van haar taak overleg voeren met soortgelijke organisaties binnen de EU. Bovendien zal zij samenwerking met deze organisaties bevorderen.
Bijlage 4 Persbericht ’A Clockwork Orange’ en reacties
An evening broadcast of Stanley Kubrick’s A Clockwork Orange has outraged the Netherlands Board of Film Classifications (NFK). Commercial station RTL 5 broadcast the film on March 6 at 20:35. According to Dutch media law, programming aired before 20:00 must be suitable for viewers aged 12 and under. Before 22:00, programming must be cleared for viewers aged 16 years and under.
The NFK sets age classifications for films and film fragments. Material not classified by the NFK, in this case A Clockwork Orange, can be aired at the discretion of the broadcaster. The early time slot chosen for the violent film is ’a poignant example of the way some commercial broadcasters interpret their responsability’, according to the NFK.
(Bron: TV World, april 1998)
De volgende bijlagen zijn niet afgedrukt in de Staatscourant:
‐ Bijlage 5 Agenda ’Fourth European Conference of Film (and Video) Regulators’
‐ Bijlage 6 Agenda ’Youth Protection and Content Classification ’ (EU)
‐ Bijlage 7 Agenda ’Protection of Children on the Net’
De bijlagen zijn na te lezen in de gedrukte versie van het jaarverslag.
AL = alle leeftijden
AL (drie) = alle leeftijden met driehoekje (ouderlijke begeleiding gewenst)
AL (vier) = alle leeftijden met vierkantje/familiefilm
12 jaar = vanaf 12 jaar
12 jaar (drie) = vanaf 12 jaar met driehoekje (ouderlijke begeleiding gewenst)
16 jaar = vanaf 16 jaar
Bron: NFC ’Holland Film Nieuws’, april 1999.
Permanente link
Kopieer de link naar uw clipboard
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-1999-211-p8-SC20989.html