Sanctieregeling Irak 1996

«Sanctiewet 1977»

30 december 1996

nr. DVN/PZ-064/96

Regeling tot buitenwerkingstelling van twee sanctiebesluiten Irak en tot inwerkingstelling nieuw sanctieregime Irak (Sanctieregeling Irak 1996)

De Ministers van Buitenlandse Zaken, van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, van Verkeer en Waterstaat en de Staatssecretaris van Economische Zaken;

Gelet op Resolutie 986 (1995) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties van 14 april 1995 waarin het Irak, onder bepaalde voorwaarden, wordt toegestaan olie te verkopen voor de aanschaf van humanitaire goederen;

Gelet op verordening (EG) nr. 2465/96 van de Raad van de Europese Unie van 17 december 1996 betreffende de onderbreking van de economische en financiële betrekkingen tussen de Europese Gemeenschap en Irak (PbEG L 337);

Gelet op de artikelen 2, 3, 7 en 9 van de Sanctiewet 1977;

Besluiten:

Artikel 1

In deze regeling wordt verstaan onder:

a. verordening: verordening (EG) nr. 2465/96 van de Raad van de Europese Unie van 17 december 1996 betreffende de onderbreking van de economische en financiële betrekkingen tussen de Europese Gemeenschap en Irak (PbEG L 337);

b. sanctiecomité: sanctiecomité, ingesteld bij Resolutie 661 (1990)

onder paragraaf 6;

c. landbouwgoederen: de goederen, aangewezen in de bijlage bij het In- en uitvoerbesluit landbouwgoederen 1980;

d. minister:

i. de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij voor zover het landbouwgoederen betreft;

ii. de Minister van Economische Zaken voor zover het andere goederen betreft.

Artikel 2

Het is verboden te handelen in strijd met de artikelen 1 tot en met 5 van de verordening.

Artikel 3

De voorafgaande goedkeuring door het sanctiecomité van de uitvoer door Irak, zoals bedoeld in artikel 2, eerste onderdeel, onder b, van de verordening wordt verkregen door tussenkomst van de minister.

Artikel 4

De in artikel 2, derde onderdeel, onder a, van de verordening bedoelde autoriteit is de minister.

Artikel 5

De voorafgaande kennisgeving aan het sanctiecomité, zoals bedoeld in artikel 2, derde onderdeel, onder b, van de verordening geschiedt door tussenkomst van de minister.

Artikel 6

De voorafgaande goedkeuring door het sanctiecomité van de uitvoer naar Irak, zoals bedoeld in artikel 2, derde onderdeel, onder c, d en e, van de verordening wordt verkregen door tussenkomst van de minister.

Artikel 7

Voor de werkingsduur van deze regeling worden het Sanctiebesluit Dienstenverkeer Irak 1991 en het Sanctiebesluit handels- en dienstenverkeer luchtvaart, scheepvaart en wegvervoer Irak 1990 buiten werking gesteld.

Artikel 8

Deze regeling treedt in werking met ingang van de tweede dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst.

Artikel 9

Deze regeling kan worden aangehaald als: Sanctieregeling Irak 1996.

Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant worden geplaatst.

’s-Gravenhage, 30 december 1996. De Minister van Buitenlandse Zaken,
H.A.F.M.O. van Mierlo. De Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij,
J.J. van Aartsen. De Minister van Verkeer en Waterstaat a.i.,
J.J. van Aartsen. De Staatssecretaris van Economische Zaken a.i.,
J.J. van Aartsen.

Toelichting

Inleiding

Op 14 april 1995 aanvaardde de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties Resolutie 986 (1995) krachtens welke het Irak wordt toegestaan olie te verkopen voor de aanschaf van humanitaire goederen. Deze resolutie behelst niet de opheffing of verzachting van het bestaande sanctieregime maar moet vooral worden beschouwd als een tijdelijke maatregel, ter generering van financiële middelen voor de aanschaf van humanitaire goederen. De bestaande sanctiemaatregelen, ingesteld bij met name de Resoluties 661(1990) en 687 (1991) gericht op een handelsembargo en Resolutie 670 (1990) ter verzekering van een luchtvaartembargo, blijven onverminderd van kracht.

Ter uitvoering van Resolutie 986 (1995) diende overeenstemming te worden bereikt tussen Irak en de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties over een aantal uitvoeringsaspecten. Resolutie 986(1995) zou in werking treden op de dag nadat de Voorzitter van de VN-Veiligheidsraad de leden van de Veiligheidsraad zou meedelen dat hij van de Secretaris-Generaal van de VN het bericht had ontvangen waarin kennis werd gegeven van de daadwerkelijke tenuitvoerlegging van de resolutie. Dit geschiedde op 9 december 1996 waardoor de Resolutie 986 (1995) op 10 december 1996 in werking trad.

Aanpassing communautaire regelgeving

De Raad van de Europese Unie heeft hierop op 17 december 1996 (EG)verordening nr. 2465/96 aangenomen betreffende de onderbreking van de economische en financiële betrekkingen tussen de Europese Gemeenschap en Irak (PbEG L 337), waarmee uitvoering is gegeven aan Veiligheidsraadresolutie 986 (1995). Met deze verordening (EG) nr. 2465/96 wordt de bestaande communautaire regelgeving niet alleen aangepast in het licht van Resolutie 986 van de VN Veiligheidsraad, maar ook geïntegreerd om daarmee uitvoering te blijven geven aan de maatregelen waartoe de VN Veiligheidsraad eerder heeft besloten met haar Resoluties 660, 661, 666, 670 (1990) en 687 (1991) betreffende de onderbreking van economische en financiële betrekkingen met Irak. Met de aanneming van deze verordening zijn de voorafgaande verordeningen (EEG) nr. 2340/90 en (EEG) nr. 3155/90 van de Raad van de Europese Unie, die dezelfde gebieden regelden, ingetrokken. Daarnaast is Besluit 90/414/EGKS ingetrokken. De verordening (EEG) nr. 3541/92 van 7 december 1992, inhoudende een verbod om bepaalde Irakese eisen in verband met contracten en transacties te honoreren, blijft daarentegen van kracht.

Verordening (EG) nr. 2465/96 vereist op grond van artikel 7, eerste lid, nationale maatregelen voor de tenuitvoerlegging van deze verordening. De onderhavige regeling voorziet daarin.

Aangezien met de intrekking van de verordeningen (EEG) nr. 2340/90 en (EEG) nr. 3155/90 en Besluit 90/414/EGKS de juridische basis voor een drietal Nederlandse sanctiebesluiten is komen te vervallen, regelt artikel 7 van deze regeling de buitenwerkingstelling van het Sanctiebesluit handels- en dienstenverkeer luchtvaart, scheepvaart en wegvervoer Irak 1990 en het Sanctiebesluit dienstenverkeer Irak 1991, vooruitlopend op de intrekking hiervan. Daarnaast is met een afzonderlijke Regeling tot buitenwerkingstelling In- en Uitvoerbesluit Irak 1991 voorzien in de buitenwerkingstelling van het In- en Uitvoerbesluit Irak 1991, eveneens daarmee vooruitlopend op de intrekking daarvan. Hierdoor is thans alle Nederlandse regelgeving ter uitvoering van de economische en financiële sancties van de VN jegens Irak gebaseerd op de Sanctiewet 1977. De sanctionering van de onderhavige regeling is gewaarborgd via de Wet op de Economische Delicten (zie artikel 1, onder 2, van deze wet).

Het Sanctiebesluit financiële diensten en betalingsverkeer Irak blijft onverminderd van kracht. Betalingen op de ’VN escrow account’ voor de olie-aankopen die door het sanctiecomite zijn goedgekeurd, vallen echter niet onder de reikwijdte van dit sanctiebesluit.

Procedure voor kennisgeving aan of verkrijging van goedkeuring van het VN Sanctiecomité 661

Voor elke exporttransactie die een Nederlandse exporteur in overeenstemming met zijn Irakese afnemer beoogt te financieren uit de speciale ’escrow account’ van de Verenigde Naties op grond van paragraaf 8, onder a van Resolutie 986 (1995) van de Veiligheidsraad, dient voorafgaande schriftelijke goedkeuring te worden verkregen van het VN Sanctiecomité 661.

Een aanvraag voor goedkeuring van een dergelijke transactie wordt beoordeeld op de voorwaarden zoals gesteld in twee documenten van de VN, namelijk:

1) het Memorandum van Overeen-stemming tussen het VN-secretariaat en de regering van Irak d.d. 20 mei 1996 inzake de implementatie van Resolutie 986 (1995);

2) de Procedures d.d. 8 augustus 1996 met kenmerk S/1996/636* die door het sanctiecomité van de Veiligheidsraad zullen worden gehanteerd bij de uitvoering van de paragrafen 1,2,6,8,9 en 10 van Resolutie 986 (1995).

Exporttransacties van humanitaire aard waarbij een directe financiële relatie bestaat tussen exporteur en Irakese afnemer, waren ook voorafgaande aan de tenuitvoerlegging van Resolutie 986 (1995) reeds mogelijk. Voor de export van medicijnen, voedsel en bepaalde goederen voor humanitaire doeleinden, die niet uit de speciale VN escrow account worden gefinancierd, blijven derhalve de lichtere kennisgevings- en goedkeuringsprocedures van toepassing zoals beschreven in de eerdere VN resoluties, met name Resolutie 661(1990) en 687(1991).

Kennisgevingen aan het sanctiecomité geschieden via de hieronder genoemde instanties, die ook de aanvragen verzorgen voor de verkrijging van goedkeuring van het sanctiecomité:

- voor landbouwgoederen: de produktschappen;

- voor andere goederen:

Centrale Dienst voor In- en Uitvoer

Postbus 30003

9700 RD Groningen

tel. (050) 523 91 11

De teksten van Resolutie 986 (1995) van de Veiligheidsraad en van de voorafgaande resoluties van de Veiligheidsraad over Irak die in deze toelichting zijn genoemd, zijn voor bedrijven te vinden op de Internet-site van de Verenigde Naties, onder www.un.org.

’s-Gravenhage, 30 december 1996.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

H.A.F.M.O. van Mierlo.

De Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij,

J.J. van Aartsen.

De Minister van Verkeer en Waterstaat a.i.,

J.J. van Aartsen.

De Staatssecretaris van Economische Zaken a.i.,

J.J. van Aartsen.