31 371
Kredietcrisis

nr. 9
BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 22 september 2008

Naar aanleiding van het door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) bekendgemaakte tijdelijke verbod op het ongedekt verkopen van (certificaten van) aandelen in financiële ondernemingen vanaf maandag 22 september, wil ik u graag nader berichten over de regelgeving die ik momenteel in voorbereiding heb.

De AFM heeft gezien de uitzonderlijke marktomstandigheden, en na consultatie door de AFM met de overige toezichthouders verantwoordelijk voor het toezicht op Euronext, voor een termijn van drie maanden maatregelen getroffen met betrekking tot het ongedekt verkopen van (certificaten van) aandelen uitgegeven door financiële ondernemingen die worden verhandeld aan Euronext Amsterdam. De maatregel is getroffen om de integriteit en de goede werking van de financiële markten te bevorderen. DNB heeft deze aankondiging verwelkomd vanuit het oogpunt van financiële stabiliteit.

Met de maatregel loopt Nederland in de pas met de maatregelen die reeds zijn dan wel nu worden getroffen door de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, België, Ierland en Portugal. Op die manier wordt het risico dat partijen de Nederlandse markt proberen te beïnvloeden in de hoop op een koersdaling geminimaliseerd.

De door de AFM aangekondigde maatregel valt uiteen in drie gedeelten die er tezamen voor moeten zorgen dat er geen ruimte wordt geboden aan speculatieve partijen die met wat voor motief ook de koersen van de betreffende financiële ondernemingen omlaag drijven. Ten eerste het genoemde verbod op het ongedekt verkopen van (certificaten van) aandelen van financiële ondernemingen. Om buiten elke twijfel te stellen dat de AFM ter voorkoming van marktmanipulatie bevoegd is om maatregelen te treffen tegen het ongedekt verkopen van (certificaten van) aandelen, zal ik dit met terugwerkende kracht tot en met 22 september 2008 bekrachtigen door regelgeving. Deze regelgeving is reeds in voorbereiding.

Ten tweede worden partijen dringend verzocht om netto-economische short posities vanaf 0,25 procent van het aandelenkapitaal van financiële ondernemingen aan de AFM te melden. Tevens zal de meldingsplicht door regelgeving die in voorbereiding is, worden bekrachtigd.

Ten derde worden partijen dringend verzocht zich te onthouden van het uitlenen van (certificaten) van aandelen. Overigens heeft een aantal pensioenfondsen reeds op eigen initiatief aangekondigd geen (certificaten van) aandelen meer te zullen uitlenen.

Beleggers kunnen short-sellen om te speculeren op een koersdaling of om het risico van andere posities af te dekken. Onder normale marktomstandigheden geldt dat, zoals ik heb geantwoord op de Kamervragen van Omtzigt, De Nerée tot Babberich en Blanksma-van den Heuvel¹, short-selling kan bijdragen aan de efficiënte werking van de financiële markten. Het ministerie van Financiën kijkt momenteel samen met de AFM in meer algemene zin naar eventuele maatregelen op het gebied van short-selling. Ik zal u later op de hoogte stellen van de uitkomsten daarvan.

Onder de huidige marktomstandigheden, gezien de volatiliteit van de koersen van met name financiële ondernemingen in de afgelopen week, bestaat er een risico dat een onbeheerste neerwaartse druk op de koersen ontstaat. Bij het ongedekt verkopen van (certificaten van) aandelen, heeft de verkoper de (certificaten van) aandelen noch in zijn bezit noch geleend. Hierdoor ontstaat er in theorie een bijna onbeperkt aanbod van (certificaten van) aandelen waarin short kan worden gegaan. Aangezien het ongedekt verkopen van (certificaten van) aandelen in financiële ondernemingen de meeste onrust op de beurs veroorzaakt, is dit soort transacties met ingang van vandaag verboden.

Voor het goed functioneren van de effectenmarkten en de bescherming van beleggers is marktintegriteit van groot belang. Marktintegriteit is één van de voorwaarden om het vertrouwen van beleggers in die markten te handhaven. Wanneer dit vertrouwen ontbreekt, kan dit tot gevolg hebben dat beleggers en kapitaalvragers niet langer bereid zijn deel te nemen aan activiteiten op deze markten. Valse en misleidende signalen met betrekking tot het aanbod van, de vraag naar of de koers van financiële instrumenten moeten derhalve worden vermeden. Gegeven het belang van een goede werking van de financiële markten en de marktintegriteit, dienen deze maatregelen onder de huidige bijzondere omstandigheden als een proportioneel middel te worden beschouwd.

De minister van Financiën,

W. J. Bos

BIJLAGE 1 Financiële ondernemingen die onder het verbod vallen:

AEGON

BINCK BANK

FORTIS

ING

KAS BANK

SNS

REAAL

VAN DER MOOLEN

VAN LANSCHOT

BIJLAGE 2

Kennisgeving van AFM en DNB

Naked short selling verboden

21-9-2008

Stichting Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank N.V. (DNB) geven hierbij te kennen dat gezien de huidige uitzonderlijke marktomstandigheden, en na consultatie door de AFM met de overige toezichthouders verantwoordelijk voor het toezicht op Euronext, de AFM maatregelen aankondigt met betrekking tot het ongedekt verkopen van aandelen uitgegeven door financiële ondernemingen.

DNB verwelkomt deze aankondiging vanuit het oogpunt van financiële stabiliteit.

1. De maatregelen betreffen (certificaten van) aandelen uitgegeven door financiële ondernemingen die worden verhandeld aan Euronext Amsterdam; deze hebben betrekking op transacties uitgevoerd voor eigen rekening of voor rekening van derden, met uitzondering van transacties die worden gedaan door tussenpersonen die handelen als cash marketmaker¹ of tegenpartij bij bloktransacties.

2. Alle verkooporders die leiden tot uitgestelde vereffening/levering met betrekking tot één van de betrokken (certificaten van) aandelen, moet ten belope van 100% gedekt zijn door de financiële instrumenten die het voorwerp uitmaken van de verkooporders.

3. Deze maatregelen strekken ertoe de integriteit en de goede werking van de financiële markt te bevorderen. De maatregelen moeten met name voorkomen dat er transacties of orders plaatsvinden die valse of misleidende signalen geven of kunnen geven over het aanbod van, de vraag naar of de koers van financiële instrumenten zoals bedoeld in artikel 5:58 Wet op het financieel toezicht («Wft»).

4. Partijen dienen deze maatregelen te respecteren vanaf maandag 22 september 2008, voor een termijn van 3 maanden. Zowel de duur als inhoud van deze maatregelen kunnen tussentijds worden aangepast of worden ingetrokken.

5. Een transactie of order, of een combinatie van transacties of orders die op zichzelf niet valt onder bovenstaande maatregelen maar hetzelfde effect kan bewerkstelligen, kan eveneens geacht worden onder het verbod van artikel 5:58 Wft te vallen.

6. Elke partij die een gecumuleerde netto-economische short-positie heeft, die meer bedraagt dan 0,25% van het kapitaal van één van de betrokken financiële ondernemingen, wordt verzocht deze posities nu reeds aan de AFM te melden ten laatste op de daarop volgende werkdag (t+1) nadat deze is ontstaan. Wij gaan ervan uit dat marktpartijen zich hieraan houden. Formele regelgeving om deze maatregel te bekrachtigen is in voorbereiding.

Indien niet in overeenstemming met het bovenstaande wordt gehandeld treden de bevoegde autoriteiten waar nodig handhavend op.

Teneinde de oorzaken van de marktverstoring te beperken, worden partijen verzocht zich ervan te onthouden de betrokken (certificaten van) aandelen uit te lenen, tenzij ter dekking van transacties die reeds voor 22 september 2008 werden afgesloten.

---

1 Aanhangsel der Handelingen II 2007/2008, nrs. 2946 en 3246.

1 Cash marketmaker: Hiermee wordt dezelfde hoedanigheid bedoeld als de market makers zoals in het Rulebook van Euronext, zowel voor de cash als de derivatenbeurs.