nr. 7
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT, EN
VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER
Den Haag, 25 november 2008
Met deze brief bieden wij u de Agenda Landschap en het advies van de Task
Force Financiering Landschap Nederland: «Landschap verdient beter!»
aan (bijlage 1).1
De directe aanleiding voor de totstandkoming van deze Agenda Landschap
is uitwerking van het beleidsprogramma van het kabinet (actie 24) voor het
onderdeel landschap en tevens de reactie op het verzoek van uw Kamer om een
kabinetsreactie op het Deltaplan «Nederland weer mooi» (Tweede
Kamer, 2006–2007, 30 800 XIV, nr. 135), zoals verwoord in
de motie-Slob c.s. (Tweede Kamer, 2006–2007, 31 070, nr. 12),
waarin uw Kamer de regering verzoekt: «om door middel van een plan van
aanpak aan te geven op welke manier het Deltaplan voor het Nederlandse landschap
tot uitvoering wordt gebracht.»
Daarnaast hebben de Tweede Kamerleden Cramer en Jacobi in een motie (Tweede
Kamer 2007–2008, 29 576, nr. 66) gevraagd dat: «de Task
Force Financiering Landschap alternatieve financieringsconstructies voor het
landschap onderzoekt, voor onder andere ontwikkeling en inrichting; verzoekt
de regering deze Task Force de mogelijkheden te laten onderzoeken om bovenplanse
verevening in te zetten als middel voor ontwikkeling en inrichting».
Op 25 juni 2008 is de Task Force Financiering Landschap ingesteld onder
voorzitterschap van de heer Rinnooy Kan. De Task Force kreeg de opdracht het
kabinet te adviseren over mogelijke financieringsconstructies voor investeringen
in het landschap. Het rapport van de Task Force met de titel: «Landschap
verdient beter!» werd gepresenteerd op 12 november jl. en wordt
u hierbij tevens aangeboden. In de Agenda Landschap is de kabinetsreactie
op de voorstellen van de Task Force opgenomen.
Tenslotte heeft de vaste Kamercommissie voor LNV verzocht (kenmerk 08-LNV-B-14)
te reageren op het rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving: Nationale
Landschappen, beleidsdilemma’s in de praktijk. In deze Agenda Landschap
en in de in juni 2008 aan de Tweede Kamer aangeboden visie onder
de titel «Realisatie Nationaal Ruimtelijk beleid onder de nieuwe Wro»
wordt aangegeven hoe het Rijk met de genoemde dilemma’s wil omgaan.
Inzet van de Agenda Landschap
In 2006 kreeg het landschap een rapportcijfer 7,31. Toch maken veel Nederlanders zich zorgen over de kwaliteit van het
landschap. Bedrijventerreinen, grootschalige veehouderijbedrijven, woonwijken,
spoorlijnen en snelwegen; alles vraagt om een plek in het Nederlandse landschap.
Het kabinet staat voor een mooi en gevarieerd landschap. Om dit doel te bereiken
zet het kabinet in op«landschappelijk verantwoord ondernemen».
Daarbij gaat het erom dat er heel veel manieren zijn voor burgers en bedrijven
om hun betrokkenheid bij het landschap te vertalen in actie. We gaan burgers,
maatschappelijke organisaties en bedrijven meer stimuleren en ondersteunen
bij hun inzet voor hun omgeving. In de Agenda Landschap worden daarvoor drie
sporen uitgewerkt: zorgvuldig omgaan met de ruimte, het betrekken van burgers
en bedrijven: «het wordt mooier als u meedoet» en door te zorgen
voor een duurzame financiering van het landschap. Centrale doelstelling is
dat de acties uit de Agenda Landschap ertoe leiden dat de waardering voor
het landschap in 2020 een 8,0 krijgt.
De Agenda Landschap behandelt niet alleen het behoud en herstel van het
landschap, maar gaat ook nadrukkelijk in op het beheer en de ontwikkeling
van het landschap. De Agenda Landschap zet daarmee de eerste stappen in de
uitwerking van de doelstellingen van het Deltaplan voor het landschap «Nederland
weer mooi» van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap. Samen met
de provincies zal het Rijk op gebiedsniveau gaan verkennen wat de (globale)
financieringsbehoefte is om het landschap in stand te houden of waar mogelijk
te herstellen. Het gaat daarbij om gebieden waar processen als schaalvergroting
en rationalisatie botsen met de maatschappelijke belangen en waarden van het
landschap. In het verlengde daarvan zullen provincies samen met het Rijk de
wenselijkheid en mogelijkheid onderzoeken voor het instellen van (provinciale)
landschapsfondsen. Daarnaast onderzoekt het Rijk hoe fiscale instrumenten
voor het landschap kunnen worden verbeterd, en ondersteunt het Rijk in vier
geselecteerde voorbeeldgebieden «investeren in het landschap»
voor de ontwikkeling van nieuwe financieringsconstructies gericht op de inrichting
en het beheer van het landschap. Voor de Nationale Landschappen geeft de Agenda
Landschap onder meer richting aan het verbeteren van de toepassing van de
kernkwaliteiten, zoals uw Kamer vroeg naar aanleiding het Algemeen Overleg
over de voortgang van de Nota Ruimte op 24 april 2008. Tevens blijven
de Nationale Landschappen de prioritaire gebieden voor inzet van rijksmiddelen,
zoals bijvoorbeeld aan de orde bij de inzet van GLB-middelen in het kader
van regionalisering en middelen voor landschapsbeheer enherstel.
Met de Agenda Landschap is een nieuwe weg ingeslagen in het landschapsbeleid.
We zijn met en door ons landschap verbonden. Als overheid en samenleving moeten
we actief verantwoordelijkheid voor het Nederlandse landschap nemen. Samen
werken, samen leven, naar het motto van dit kabinet, óók als
het gaat om ons landschap. Zo blijft het Nederlandse landschap karakteristiek,
uniek en mooi.
De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
G. Verburg
De minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,
J. M. Cramer