29 385
Aanleg en de aanpassing van hoofdinfrastructuur

nr. 56
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN VERKEER EN WATERSTAAT EN VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 november 2009

Tijdens het Algemeen Overleg met uw Kamer op 29 juni 2009 is de Code Publieksparticipatie Sneller & Beter uitvoerig besproken. De heer Cramer van de ChristenUnie heeft een motie ingediend (29 385, nr. 48) over de spelregels in de Code Publieksparticipatie Sneller & Beter. Deze Code is vervolgens hierop aangepast en met deze brief wil ik u daarover informeren.

De motie Cramer

Met de motie is gevraagd uit te gaan van de volgende spelregels:

– Tijdens de verkenning wordt een goede analyse van alle betrokken belangen gemaakt;

– Onderzocht wordt waar deze belangen elkaar kunnen versterken en waar deze botsen;

– Bij de voorkeursbeslissing wordt verantwoord op welke wijze wel of geen rekening is gehouden met de verschillende belangen.

Uitwerking van de motie

Deze spelregels zijn als volgt verwerkt in de Code Publieksparticipatie Sneller & Beter (zie ook de bijlage Code Publieksparticipatie Sneller & Beter):

– Onder het kopje «maatwerk in participatievormen» is opgenomen: start met een analyse van stakeholders en richt participatie op constructief meedenken en zorgvuldige belangenafweging.

– Onder kopje «goed samenspel van bestuurders, ambtenaren en publiek» is opgenomen: laat bestuurders na afloop verantwoorden hoe de verschillende belangen hebben doorgewerkt in de beslissing.

Herziening Tracéwet

Met de herziening van de Tracéwet wordt het besluitvormingsproces á la Sneller en Beter verankerd. Kern van het wetsvoorstel is regels te stellen ten aanzien van de verkenning, die leidt tot een voorkeursbeslissing en ten aanzien van de (korte) planuitwerkingsfase waarin het voorkeursalternatief wordt uitgewerkt tot een tracébesluit. Hierbij is het voorstel om met de herziening van de wet ook de wijze waarop maatschappelijke organisaties en burgers worden betrokken bij de inrichting van het besluitvormingsproces te verankeren. De Code Publieksparticipatie Sneller & Beter wordt hierbij als handreiking beschouwd.

Het wetsvoorstel voor de herziening van de Tracéwet zal naar verwachting begin 2010 aan uw kamer worden voorgelegd.

In de verwachting u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

De minister van Verkeer en Waterstaat,

C. M. P. S. Eurlings

De minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,

J. M. Cramer

Code Publieksparticipatie Sneller en Beter

A. Wat is publieksparticipatie?

Publieksparticipatie is deelname van burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties aan de voorbereiding van besluitvorming. Het voortvarend realiseren van kwalitatief goede en maatschappelijk breed gedragen besluiten staat of valt met investeringen in participatie. Besluiten worden beter door publiek te laten meedenken en hun ideeën en belangen mee te nemen in keuzes van bestuurders. Participatie is daarmee een belangrijke aanvulling op bestaande relaties tussen bestuurders, ambtenaren en publiek.

Participatie is samenspel

Publieksparticipatie is onderdeel van de verkenningsfase en de planuitwerkingsfase bij alle Sneller en Beter-projecten. Participatie is maatwerk: soms is een intensieve consultatie in de verkenningsfase nodig, soms is een toets van het ontwerp-besluit door het indienen van een zienswijze voldoende. Passende participatie is een voorwaarde voor stroomlijning van de besluitvorming en verkorting van de totale doorlooptijd.

Publieksparticipatie is pas succesvol als bestuurders het nut zien en het enthousiast ondersteunen, ambtenaren het proces vakkundig regisseren en het publiek effectief meedenkt. Dan helpt publieksparticipatie om te komen tot snellere besluitvorming en betere besluiten. Het gaat altijd om een professioneel participatietraject op maat.

B. Hoe doe je publieksparticipatie?

Het kabinet heeft vijf uitgangspunten voor passende publieksparticipatie vastgesteld. Vertaald naar Sneller en Beter-projecten leidt dat tot deze spelregels:

1. Participatie staat ten dienste van besluitvorming

• Neem bestuurlijke, beleidsmatige en procedurele kaders als vertrekpunt

• Zorg dat participatie volwaardig onderdeel is van het besluitvormingsproces

• Zorg bij belangrijke bestuurlijke, beleidsmatige of procedurele veranderingen voor consistentie in het participatieproces

2. Maatwerk in participatievormen

• Start met een analyse van stakeholders en richt participatie op constructief meedenken en zorgvuldige belangenafweging

• Stem de participatievorm af op de impact van de plannen, de beleidsruimte en de doelgroepen van de participatie

• Maak voor de verkenningsfase en de planuitwerkingsfase een procesontwerp en een participatieplan

• Zorg voor voldoende tijd en voldoende geld om de participatie uit te voeren

3. Goed samenspel van bestuurders, ambtenaren en publiek

• Laat bestuurders het participatieplan goedkeuren

• Maak bestuurders enthousiast voor en betrokken bij het hele participatietraject

• Wees vooraf duidelijk over de mate waarin participatie invloed heeft op de besluitvorming

• Laat bestuurders na afloop verantwoorden hoe de verschillende belangen hebben doorgewerkt in het besluit

4. Juiste houding, competenties en kennis

• Maak afspraken met betrokkenen over hoe je met elkaar om wilt gaan en hoe je elkaar op gedrag kunt aanspreken

• Creëer een respectvolle sfeer waarin betrokkenen open kunnen zijn over hun wensen en belangen

• Wees een betrouwbare partner en creëer vertrouwen tussen de betrokkenen

• Wees creatief en heb een goed overzicht van en inzicht in participatiemethoden

5. Heldere en betrouwbare communicatie

• Zorg voor een heldere aansluiting van de verschillende participatiemomenten

• Communiceer open en effectief en stel alle relevante informatie beschikbaar

Aanvullende informatie over de code staat in de Strategische Handreiking. Voor advies over het gebruik van de code kunt u terecht bij het Centrum Publieksparticipatie, 070 351 9600.