Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 28 oktober 2022
De vaste commissie van IenW heeft op 19 oktober naar aanleiding van een vraag van
het lid Beckerman (SP) verzocht om een brief waarin wordt ingegaan op een bericht
op de website van Zembla over GenX1 en op het artikel dat het Algemeen Dagblad2 daar vervolgens over publiceerde.
Het artikel van Zembla vermeldt dat uit meetresultaten van het programma Monitoring Waterstaatkundige Toestand des Lands (MWTL) blijkt dat in de tweede helft van 2021 hoge concentraties GenX werden aangetroffen
in het water van de Nieuwe Maas en het Scheur. Volgens onderzoeker Jonker van de Universiteit
Utrecht is Chemours de veroorzaker van deze lozing omdat het volgens hem maar van
één partij kan komen.
In het onderstaande wordt ingegaan op de metingen van het MWTL-programma en op de
situatie bij Chemours in Dordrecht. Parallel aan deze brief ontvangt de Kamer ook
de beantwoording van de vragen die de leden Hagen en Tjeerd de Groot (beiden D66)
op 19 oktober over het bericht van Zembla stelden3.
MWTL-programma
Met het MWTL-monitoringprogramma verzamelt Rijkswaterstaat data over de toestand van
de wateren. Het meetnet functioneert op basis van aangewezen monitoringlocaties, veelal
in grotere wateren. De data worden met name gebruikt voor het bepalen van trends en
het leveren van nationale en internationale rapportages in verband met de Kaderrichtlijn
Water. De metingen zijn niet geschikt of bedoeld om aan een individuele lozer te koppelen.
De meetpunten van het MWTL-programma die Zembla noemt (Brienenoord in de Nieuwe Maas
en Maassluis in het Scheur) liggen op grote afstand van het fabriekscomplex van Chemours
aan de Beneden Merwede in Dordrecht.
Situatie Chemours
Bij Chemours zijn er twee typen lozingen op het oppervlaktewater. De zogenaamde directe lozing, zoals hemelwater dat op het terrein Chemours valt en vervolgens wordt geloosd,
en de indirecte lozing van het proceswater van
Chemours dat na behandeling in een rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt geloosd.
Rijkswaterstaat is het toezichthoudend en handhavend bevoegd gezag voor de watervergunning
voor de directe lozingen. De omgevingsdienst DCMR Milieudienst Rijnmond is dat, namens
de provincie Zuid-Holland, voor de indirecte lozingen.
Rijkswaterstaat bemonstert vier keer per jaar het rivierwater nabij Chemours voor
onderzoek op onder meer PFOA en GenX. Daarnaast doet Rijkswaterstaat vier keer per
jaar onaangekondigde metingen bij Chemours op het water van de directe lozing. In
de periode september-december 2021 heeft Rijkswaterstaat één bemonstering van de directe
lozing uitgevoerd en twee rivierwater-bemonsteringen. DCMR Milieudienst Rijnmond meet
iedere maand in verband met de indirecte lozingen. Verder voert Chemours ook zelf
nog metingen uit op zowel directe lozingen (twee keer per kwartaal) als op de indirecte
lozingen (wekelijks). Over de eigen monstername en ongewone voorvallen wordt door
Chemours gerapporteerd aan Rijkwaterstaat en DCMR Milieudienst Rijnmond. Uit geen
van deze metingen blijkt dat Chemours eind 2021 de gestelde norm voor GenX heeft overschreden.
Er zijn verder ook geen aanwijzingen dat andere bedrijven voor de overschrijdingen
uit 2021 verantwoordelijk zijn. Mogelijk heeft er een illegale lozing plaats gevonden
door een onbekende partij.
Dat er eind 2021 tijdelijk hoge concentraties GenX werden aangetroffen in de Nieuwe
Maas en het Scheur is uiteraard verontrustend. Omdat de concentraties niet kunnen
worden gerelateerd aan een bepaalde partij is het helaas niet mogelijk gebleken om
daartegen handhavend op te treden.
De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
M.G.J. Harbers