21 501-07
Raad voor Economische en Financiële Zaken

nr. 647
BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 februari 2009

Hierbij zend ik u het verslag van de vergadering van de Eurogroep en Ecofin Raad van 9 en 10 februari 2009 te Brussel.¹ De voorlopige agenda van de Ecofin Raad van 10 maart 2009 te Brussel is nog niet bekend. Kort voor het AO en de Ecofin Raad zal zoals gebruikelijk, de geannoteerde agenda aan uw Kamer worden gezonden.

De minister van Financiën,

W. J. Bos

Verslag Eurogroep en Ecofin Raad van 9 en 10 februari

A-Punten

Onder de A-punten van de Ecofin Raad zijn Raadsconclusies aangenomen over de Single Market Review, de Single euro payments area (SEPA) en gezamenlijke richtlijnen voor euromunten. Wat betreft SEPA is er in de conclusies opgenomen dat de Raad de voortgang van SEPA belangrijk vindt en de industrie en de gebruikers aanmoedigt SEPA actief verder te verspreiden. Daarnaast verwelkomt de Ecofin Raad de succesvolle lancering van het SEPA credit transfer systeem. Tegelijkertijd benadrukken de conclusies echter dat extra inspanningen nodig zijn om SEPA verder te verbeteren. Ook zijn er conclusies aangenomen over het anti-fraudeverdrag met Liechtenstein. Doel van het verdrag is het vastleggen van regels voor wederzijdse assistentie bij het bestrijden van fraude en andere illegale activiteiten.

(voor conclusies zie: http://www.consilium.europa.eu/cms3_applications/applications/newsRoom/loadBook.asp?BID=93&LANG=1&cmsid=350)

1. Verklaring Impaired assets

De Ecofin Raad sprak over de implementatie van maatregelen voor financiële markten en over de omgang met impaired assets. De Ecofin Raad stelde met betrekking tot dit onderwerp een gezamenlijke lijn vast. Hierin wordt nogmaals benadrukt dat het goed functioneren van kredietkanalen de hoogste prioriteit heeft. Banken moeten hun kapitaalstructuren versterken zodat verkrapping van de kredietmarkten kan worden voorkomen. De Raad benadrukte dat als lidstaten maatregelen nemen, deze in lijn moeten zijn met de principes die zijn vastgesteld in de conclusies van oktober zijnde: (i) het zeker stellen van de stabiliteit in de financiële sector en het verstrekken van kredieten (ii) het zeker stellen van een level playing field als belangrijke voorwaarde voor de interne markt en (iii) het onder controle houden van het effect op de overheidsfinanciën.

In de gezamenlijke benadering zijn de volgende elementen van belang:

– er moet een correcte en consistente benadering van waardering zijn om het level playing field te waarborgen;

– banken die ondersteund worden, moeten een deel van het risico zelf behouden en er kunnen voorwaarden gesteld worden aan het management om moral hazard te beperken;

– er moet transparantie bestaan over de gekozen assets;

– de implementatie van maatregelen moet intensief gemonitored worden.

De rol van de Commissie zal zijn om in de gaten te houden of maatregelen passen binnen de regels voor staatssteun. Verder zullen de Commissie en de ECB zorgen voor een raamwerk dat er vooral toe dient het level playing field zeker te stellen.

Minister Bos legde nadruk op het feit dat we in een uitzonderlijke situatie verkeren, waarin snel én flexibel handelen nodig is. Hij noemde verder dat het waarderingsvraagstuk complex is en dat ook de toezichthouder hierin een rol speelt. Minister Bos gaf ook aan dat Nederland kan instemmen met een gezamenlijke benadering, maar dat het belangrijk is dat landen bewegingsvrijheid behouden zodat zij in noodsituaties snel en effectief kunnen handelen.

(zie voor verklaring: http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/ecofin/105997.pdf)

2. Voorbereiding Europese Raad

Onder dit agendapunt werden drie onderwerpen besproken: Het Europees Economisch Herstelplan, de outline van het Key Issues Paper en verlaagde BTW tarieven.

a. Economische situatie Europees Economisch Herstelplan

In de Eurogroep en de Ecofin is gesproken over de economische situatie en het Herstelplan. Ook is een relatie gelegd naar de budgettaire positie van lidstaten. De Commissie gaf aan dat de resultaten van het horizontale assessment gemengd waren. Enerzijds stelde de Commissie vast dat op dit moment in het totaal al een totale stimulans van ongeveer 1% BBP is gedaan, dit is redelijk dicht bij de inspanning van ongeveer 1,2% die in het Herstelplan is afgesproken. De Commissie meldde ook dat de meeste maatregelen die zijn genomen timely en targeted zijn, echter het is niet altijd even duidelijk of maatregelen ook tijdelijk (temporary) zijn. De Commissie verwacht dat de totale stimulans uiteindelijk uitkomt op 3 tot 4% BBP over meerdere jaren bezien. De Commissie benadrukte nog eens dat optimale effecten alleen kunnen worden bereikt door een goed functionerende kredietmarkt en gezonde financiële sector.

Anderzijds stelde de Commissie vast dat de budgettaire situatie van lidstaten in de EU snel verslechtert. Wat betreft het SGP werd benadrukt dat er een duidelijke exitstrategie moet komen die volgt op de huidige situatie. Minister Bos ondersteunde dit. Hij vroeg of én hoe lidstaten zouden komen tot structurele hervormingen. Deze zijn van belang om, volgend op de huidige situatie, de lange termijn houdbaarheid te garanderen. De Commissie beaamde het belang van structurele hervormingen.

Naast de stimuleringsmaatregelen die de lidstaten zelf nemen, is in Europese Raad ook gesteld dat er maatregelen op Europees niveau zullen worden genomen (0,3% van het EU BBP). Op 28 januari heeft de Commissie concrete voorstellen gepresenteerd voor investeringen in energie en breedbandprojecten en de daarvoor benodigde financiering via de EU-begroting. Tijdens de Ecofin Raad is gediscussieerd over de financiering van de door de Commissie voorgestelde projecten. Lidstaten zijn nog verdeeld over de financiering van de lijst met projecten die de Commissie heeft opgesteld. Verschillende landen hebben zich tegen het openbreken van de Financiële Perspectieven uitgesproken en hebben de Commissie verzocht om te zoeken naar andere financieringsmogelijkheden. Minister Bos heeft aangegeven dat ook Nederland vindt dat de Financiële Perspectieven moeten worden gerespecteerd. Hij wees erop dat in de conclusies van de Europese Raad van december jl. is opgenomen dat «measures should be in full compliance with the Financial perspectives». Ook heeft minister Bos gewezen op het rapport van de juridische dienst van de Raad, waarin wordt geconcludeerd dat budgettaire ruimte uit 2008 niet kan worden gebruikt. De minister verzocht om sturing aan andere raadsformaties op dit onderwerp en vroeg of dit onderwerp in de volgende Ecofin nogmaals kan worden besproken. Het voorzitterschap zei de overwegingen en opmerkingen in overweging te zullen nemen.

b. Key Issues Paper

Onder dit agendapunt lag de geannoteerde agenda voor het Key Issues Paper (KIP) voor. Het Key Issues Paper omvat de belangrijkste financieel-economische boodschappen die de Ecofin naar de Europese Voorjaarsraad zal sturen. Tijdens de Ecofin lag alleen nog de geannoteerde outline voor, maar geen verdere teksten. Het voorzitterschap gaf aan volgende Ecofin terug te komen op dit onderwerp en daar het volledige KIP te presenteren. Het onderwerp is verder niet besproken.

c. Verlaagde BTW tarieven

De Europese Raad heeft de Ecofin Raad gevraagd om uiterlijk maart een oplossing te hebben voor de verlaagde BTW-tarieven voor de arbeidsintensieve diensten. Het Tsjechische voorzitterschap heeft hiertoe in januari een «working plan» gepresenteerd, dat door de Ecofin Raad is geaccepteerd. De Tsjechen zetten veel druk op dit dossier, maar de meningen op dit onderwerp liggen nog steeds ver uit elkaar. Enkele lidstaten hebben aangegeven naar een compromisvoorstel te willen streven. Een compromis is tijdens de Ecofin nog niet tot stand gekomen. De komende twee weken zal er door het Voorzitterschap bilateraal met diverse lidstaten worden gesproken en zullen mogelijkheden voor een oplossingsrichting worden onderzocht. Dit onderwerp zal hoogstwaarschijnlijk terugkeren op de agenda van de volgende Ecofin.

2. Decharge van de EU begroting 2007

Onder dit agendapunt lag het advies van de Ecofin Raad aan het Europees Parlement voor. Dit advies is positief ondanks het feit dat de Europese Rekenkamer in haar jaarverslag over 2007 voor de veertiende maal geen positieve betrouwbaarheidsverklaring heeft kunnen geven over de EU-begroting. Het Europees Parlement is de dechargeautoriteit voor de Europese begroting. Zij maakt voor het besluit over dechargeverlening gebruik van het jaarverslag van Europese Rekenkamer, het advies van de Ecofin Raad en de informatie van de Europese Commissie.

De Commissie heeft een korte inleiding gegeven en gaf hierin aan dat er verbeteringen zichtbaar zijn, maar dat er desalniettemin nog veel moet gebeuren. De negatieve verklaring van de Rekenkamer is een slecht signaal naar de buitenwereld en het is belangrijk dat lidstaten actief meewerken aan de verbetering van de verantwoording. Minister Bos heeft aangegeven dat Nederland, net als vorig jaar, tegen stemt. Hij benadrukte hierbij dat hij zeer veel respect heeft voor de inspanningen van de Commissie en dat de tegenstem vooral gericht is tegen lidstaten die te weinig moeite doen om de verantwoording van de gelden te verbeteren. Minister Bos ondersteunde de Commissie bij het idee om de regels te vereenvoudigen zodat de accountability makkelijker wordt. Daarnaast verwees de Minister naar het feit dat met resultaten zoals nu voorliggen voor de EU begroting iedere minister van Financiën in zijn eigen land naar huis zou worden gestuurd. De minister besloot met te zeggen dat verdere inspanning voor verbetering nodig is, dat wij hieraan graag verder willen werken met de Commissie én met andere lidstaten, maar dat wij onder deze omstandigheden tegen een positief advies stemmen.

Diversen

Short selling

In de brief over «Nadere informatie short selling» (FM/2008/3327 M) heeft de minister aangegeven in Europees verband aandacht te vragen voor internationale consistentie inzake short selling. Conform de toezegging van de minister is op verzoek van Nederland het onderwerp short selling onder dit agendapunt besproken. Door verschillende Europese toezichthouders, inclusief de AFM, zijn er vanaf september 2008 (tijdelijk) maatregelen getroffen m.b.t. short selling.

Minister Bos heeft een inleiding gegeven waarbij hij wees op het feit dat de (tijdelijke) maatregelen inzake short selling tussen lidstaten erg uiteen lopen. Dit maakt het onoverzichtelijk en lastig voor bedrijven om in verschillende landen te opereren. De minister heeft CESR en de Commissie gevraagd hun werk voort te zetten en uit te kijken naar een voorstel voor betere coördinatie hiervan. Commissaris McCreevy reageerde positief op het verzoek van Nederland. Ook werd minister Bos door een aantal landen gesteund. De Commissie bestudeert samen met CESR de effecten van short selling (m.n. naked short selling) en zal op termijn met een rapport komen.

---

1 De Press Release 6069/09 (Presse 32) is ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.