Vragen van de leden Van Ojik en Diks (beiden GroenLinks) aan de Staatssecretaris van
Defensie over niet gemelde gebreken bij de F-35 (ingezonden 12 februari 2019).
Mededeling van Staatssecretaris Visser (Defensie) (ontvangen 18 maart 2019)
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «De JSF: een ongeluk in slow motion»?1
Vraag 2
Zijn er nog niet opgeloste defecten aan de F-35A die niet aan de Kamer zijn gemeld
in de voortgangsrapportages? Zo nee, waarom niet, en bent u bereid dit alsnog te doen?
Vraag 3
Klopt het dat het boordwapen van de F-35A een onacceptabele afwijking naar rechts
heeft, zoals door de Amerikaanse toezichthouder DOT&E is vastgesteld? Zo ja, wat betekent
dit voor de operationele inzet van de F-35A in Nederland, en wanneer wordt dit defect
opgelost?
Vraag 4
Klopt het dat het geautomatiseerde onderhoudssysteem van de F-35A dusdanige gebreken
vertoont dat technisch personeel parallelle administraties bijhoudt vanwege een gebrek
aan vertrouwen in het systeem? Op welke termijn is voorzien dat dit systeem naar behoren
functioneert? Wat betekent dit voor de operationele inzet van het toestel?
Vraag 5
Klopt het dat voor slechts vier van de acht doelstellingen van de F-35 met betrekking
tot betrouwbaarheid en onderhoud er zicht is op het behalen van dat doel? Worden de
overige doelstellingen nog behaald voordat het toestel door Nederland wordt ingezet?
Zo nee, wat betekent dit voor de operationele inzet?
Vraag 6
Klopt het dat de IT-problemen bij het opstijgen van de F-35A dusdanige vertraging
opleveren dat een F-16 sneller van de grond komt? Zo ja, wanneer worden deze IT-problemen
opgelost? Wat zijn de consequenties voor de operationele inzet zolang de problemen
niet zijn verholpen?
Vraag 7
Klopt het dat de Amerikaanse luchtmacht de raming voor de kosten van het onderhoud
van de F-35A heeft verhoogd van 4 miljoen naar 7 miljoen euro per toestel per jaar?
Wat is de Nederlandse raming en wordt die raming in navolging hiervan ook verhoogd?
Vraag 8
Waarom acht u het een adequate invulling van de informatieplicht aan de Kamer om,
zoals uw ministerie in reactie op het artikel van FTM heeft laten weten, kritische
kanttekeningen van de Amerikaanse toezichthouders niet te melden aan de Kamer vanwege
een «keuze om te komen tot een beknoptere jaarrapportage?» Kunt u toezeggen dergelijke
kritische kanttekeningen voortaan wel mee te nemen in de voortgangrapportages?
Vraag 9
Wanneer kunt u duidelijkheid leveren over alle verschillen tussen de contractuele
eisen aan de F-35A en de daadwerkelijke prestaties?
Vraag 10
Om welke redenen kunt u nog niet aangeven hoeveel Nederland extra zal moeten betalen
aan het moderniseren van de Nederlandse F-35A’s naar Block 4? Wanneer gaat u deze
duidelijkheid wel verschaffen?
Vraag 11
Bent u bereid om, in het licht van de bijna verdubbelende onderhoudskosten en stijgende
kosten voor de modernisering van de Nederlandse F-35A-toestellen, uw besluit te herzien
om het aparte financiële kader voor de verwerving van de F-35 te laten vervallen?
Zo nee, hoe voorkomt u dan dat de stijgende kosten ten laste komen van het investeringsbudget
voor andere zaken binnen de krijgsmacht?
Vraag 12
Bent u bereid om geen stappen te zetten in het verwerven van additionele F-35A toestellen
totdat volledige duidelijkheid bestaat over de gebreken van het toestel en de termijn
waarop deze gebreken worden opgelost? Zo nee, waarom niet?
Mededeling
De beantwoording van de schriftelijke vragen van het lid Popken (PVV) (ingezonden
op 7 februari 2019,Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 1915) en de schriftelijke vragen van de leden Van Ojik en Diks (GroenLinks) (ingezonden
op 12 februari 2019, kenmerk 2019Z02662) over het bericht «Nederland koopt JSF met gebreken, Defensie houdt kritiek achter»,
alsmede de schriftelijke vragen van het lid Belhaj (D66) (ingezonden op 22 februari
2019, Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 1913) over het bericht «De JSF: een ongeluk in slow motion» lukt helaas niet binnen de
gebruikelijke termijn. Er is meer tijd nodig voor navraag bij de Amerikaanse overheid.
Ik zal u de antwoorden op deze vragen zo spoedig mogelijk doen toekomen.