Vragen van het lid Gesthuizen (SP) aan de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie over het bericht dat goede doelen de dupe worden van het Bel-me-niet register (ingezonden 4 januari 2011).

Antwoord van minister Verhagen (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) (ontvangen 25 januari 2011).

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat goede doelen de dupe worden van het Bel-me-niet register?¹

Antwoord

Ik heb de uitkomsten van een inventarisatie naar de collecteopbrengsten van Goede Doelen over 2009 en 2010 ook van Stichting Collecteplan (SCP) gekregen.

Over deze nieuwste inventarisatie is vervolgens op ambtelijk niveau overleg geweest met vertegenwoordigers van de Goede Doelen. Dat gesprek en de inventarisatie tonen wat mij betreft aan dat het moeilijk is goede gegevens te krijgen die een causaal verband aantonen tussen de (dalende) opbrengsten van de Goede Doelen en de invoering van het Bel-me-niet register. De cijfers zijn niet eenduidig interpreteerbaar.

Zo blijkt bijvoorbeeld uit een onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam uit 2009² dat de beschikbaarheid van collectanten de afgelopen jaren is afgenomen. Het behouden van het netwerk van collectanten kost organisaties steeds meer moeite. Er is een duidelijke neerwaartse trend waar te nemen in het percentage vrijwilligers dat actief is in fondsenwerving en collecteren. En die afname zal zich de komende jaren doorzetten. Daarnaast groeien de inkomsten uit de huis-aan-huis collecte nauwelijks mee met de algemene economische ontwikkelingen. Het aandeel van de inkomsten uit collectes op het totaal aan inkomsten uit fondsenwerving van de Goede Doelen neemt al jaren af en dit zal alleen maar meer worden.

Deze effecten en het effect van invoering van het Bel-me-niet register zijn niet te onderscheiden in de cijfers van de inventarisatie van Stichting Collecteplan. Het aantonen van een causaal verband tussen de invoering van het Bel-me-niet register en de inkomsten van collecterende instellingen is zodoende lastig.

Daarmee zijn de uitkomsten van de inventarisatie en het gesprek daarover met de Goede Doelen in lijn met het onderzoek dat in opdracht van mijn Ministerie is uitgevoerd door Intomart GfK. In een separate brief³ informeer ik u over de uitkomsten van dit onderzoek. De hoofdconclusie van Intomart GfK’s onderzoek is dat het onderzoek niet heeft aangetoond dat het Bel-me-niet register feitelijke effecten heeft op de Goede Doelen sector.

Vraag 2

Welke maatregelen bent u bereid te nemen om dit ongewenste bijeffect van het Bel-me-niet register op de werving van goede doelen te voorkomen? Indien u niet bereid bent maatregelen te nemen, waarom niet?

Antwoord

Omdat de inventarisatie van Stichting Collecteplan en het onderzoek uitgevoerd door Intomart GfK geen causaal verband tussen invoering van het Bel-me-niet register en de inkomsten van de Goede Doelen hebben aangetoond, is er voor mij geen reden om maatregelen te treffen. Wel geeft de inventarisatie een signaal af dat Goede Doelen mogelijk hinder ondervinden van het Bel-me-niet register. Wanneer daadwerkelijke onderzoek van de sector, hierbij kan worden gedacht aan de periodieke sectoranalyse van de Goede Doelen, dit signaal onderbouwt door een causaal verband of feitelijke effecten aan te tonen, ben ik bereid in overleg met de Goede Doelen sector te bekijken of en zo ja welke, maatregelen ik kan treffen. Daarnaast zal ik in de evaluatie van het Bel-me-niet register, die de tweede helft van dit jaar van start zal gaan, opnieuw dit aspect meenemen. Indien deze evaluatie wel nadelige effecten van het Bel-me-niet register op de Goede Doelen aantoont, zal ik samen met de sector en de beheerder van het Bel-me-niet register bezien welke oplossingen mogelijk zijn. Bij de beoordeling van eventuele oplossingen staat voor mij echter voorop dat het Bel-me-niet register is ingevoerd om de irritatie over telemarketing bij de consument te verminderen. Het Bel-me-niet register voorziet hiermee in een grote behoefte van de consument. Dit uitgangspunt mag niet in het gedrang komen bij eventueel te nemen maatregelen. Uit cijfers van OPTA blijkt namelijk dat de Goede Doelen in de top 5 staan van sectoren die consumentenklachten over telemarketing veroorzaken.

---

1 Bijlage bij bericht i.v.m. vertrouwelijkheid ondershands aan bewindspersoon verstrekt.

2 Onderzoek «Toekomstverkenning goede doelen collectes» door Rene Bekkers en Evelien Boonstoppel, Filantropische Studies, Faculteit Sociale Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam, op 10 november 2009. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Stichting Collecteplan.

3 Brief met kenmerk ETM/TM/ 10 188 508, deze is gelijktijdig met deze brief aan uw Kamer verstuurd.