Besluit van 17 mei 2019 tot wijziging van het Besluit Bibob in verband met het opnemen van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers als bevoegd toetsingsorgaan en enkele andere aanpassingen

Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.

Op de voordracht van Onze Minister van Justitie en Veiligheid van 9 april 2019; directie Wetgeving en Juridische Zaken, nr. 2561195

Gelet op artikel 1, tweede lid, van de Wet Bibob;

De Afdeling advisering van de Raad van State gehoord (advies van 17 april 2019 (No.W16.19.0094/II));

Gezien het nader rapport van Onze Minister van Justitie en Veiligheid 14 mei 2019; directie Wetgeving en Juridische Zaken, nr. 2575550;

Hebben goedgevonden en verstaan:

ARTIKEL I

Het Besluit Bibob wordt gewijzigd als volgt:

De bijlage bij artikel 2 wordt vervangen door de bijlage bij dit besluit.

ARTIKEL II

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van het Staatsblad waarin het wordt geplaatst.

Lasten en bevelen dat dit besluit met de daarbij behorende nota van toelichting in het Staatsblad zal worden geplaatst.^histnoot

’s-Gravenhage, 17 mei 2019

Willem-Alexander

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus

De Minister voor Rechtsbescherming, S. Dekker

Uitgegeven de vijfde juni 2019

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus

Bijlage als bedoeld in artikel 2 van het Besluit Bibob

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)

• Bureau Architectenregister

• Dienst voor het kadaster en de openbare registers

• Stichting Administratie Indonesische Pensioenen

Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV)

• Bureau Beheer Landbouwgronden

• College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden

• Stichting Bloembollenkeuringsdienst

• Stichting Centraal Orgaan voor Kwaliteitsaangelegenheden in de Zuivel

• Stichting Kwaliteits-Controle-Bureau

• Stichting Nederlandse Algemene Keuringsdienst voor Zaaizaad en Pootgoed van Landbouwgewassen

• Stichting Nederlandse Algemene Kwaliteitsdienst voor de Tuinbouw

• Stichting SKAL

Ministerie van Financiën (FIN)

• Autoriteit Financiële Markten

• De Nederlandsche Bank

• Waarderingskamer

Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW)

• Luchtverkeersleiding Nederland

• RDW (Dienst Wegverkeer)

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)

• Commissariaat voor de Media

• Mondriaan Fonds

• Nederlandse Publieke Omroep

• Stichting Fonds voor Cultuurparticipatie

• Stichting Nederlands Fonds voor de Film

• Stichting Nederlands Fonds voor Podiumkunsten+

• Stichting Nederlands Letterenfonds

• Stichting Participatiefonds voor het Onderwijs

• Stichting Vervangingsfonds en Bedrijfsgezondheidszorg voor het Onderwijs

• Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Mediaproducties

• Stimuleringsfonds voor de Journalistiek

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW)

• Sociale Verzekeringsbank

• Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen

Ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV)

• Bureau Financieel Toezicht

• Centraal Orgaan opvang asielzoekers

• Commissie schadefonds geweldsmisdrijven

• Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen

• Politieacademie

• Raad voor rechtsbijstand

• Instituut Fysieke Veiligheid (IFV)

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)

• College sanering zorginstellingen

• Zorginstituut Nederland

• Nederlandse Transplantatie Stichting

• Nederlandse Zorgautoriteit

• Pensioen- en Uitkeringsraad

• Wlz uitvoerders als bedoeld in de Wet langdurige zorg

• Zorg Onderzoek Nederland/ Medische Wetenschappen

NOTA VAN TOELICHTING

Algemeen deel

Dit besluit strekt, naast enkele technische aanpassingen, tot toevoeging van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (hierna: het COA) aan de lijst van rechtspersonen met een overheidstaak die bevoegd zijn de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen openbaar bestuur (hierna: Wet Bibob) toe te passen bij overheidsopdrachten en vastgoedtransacties.¹ Het COA was niet bevoegd om in die gevallen de Wet Bibob toe te passen en dus niet bevoegd om bij het sluiten van vastgoedtransacties kopers of verkopers (dan wel huurders of verhuurders) van vastgoed te beoordelen. Het beoordelen (oftewel screenen) van kopers of verkopers (dan wel huurders of verhuurders) dient primair de integriteit van het COA te waarborgen.

Het COA is op grond van artikel 3, eerste lid, onder a, van de Wet Centraal orgaan opvang asielzoekers belast met de materiële en immateriële opvang van asielzoekers en houdt opvanglocaties in stand. Het COA is een rechtspersoon met een overheidstaak waarvan het bestuur een zelfstandig bestuursorgaan is. Mede gelet op de fluctuerende behoefte aan opvanglocaties koopt en verkoopt, dan wel huurt en verhuurt, het COA met enige regelmaat vastgoed. Het COA treedt dan in een bestuurlijke rol op in vastgoedtransacties. Om te voorkomen dat het COA bij de uitoefening van deze wettelijke taak ongewild criminele activiteiten faciliteert, is het van belang dat het COA andere partijen bij een vastgoedtransactie door middel van een Bibob-onderzoek kan screenen. Om het COA bevoegd te maken een Bibob-onderzoek te verrichten naar andere partijen in een vastgoedtransactie dient het COA te worden toegevoegd aan de bijlage bij het Besluit Bibob. Dit besluit strekt daartoe.

Daarnaast bevat dit besluit enkele technische aanpassingen, die in het artikelsgewijze deel van deze toelichting zijn toegelicht.

Deze wijziging is aan een aantal organisaties om advies voorgelegd en ter internetconsultatie gepubliceerd. Er zijn twee reacties ontvangen: het COA en het Adviescollege toetsing regeldruk hebben positief advies uitgebracht, zonder opmerkingen.

Daarnaast is het ontwerpbesluit op grond van artikel 1, derde lid, van de Wet Bibob aan beide Kamers der Staten-Generaal voorgehangen. Dit heeft niet geleid tot vragen of opmerkingen.

Bestuurlijke lasten en regeldrukkosten

Bestuurlijke lasten

Bij de voorbereiding van dit besluit is nagegaan of er sprake zal zijn van (extra) bestuurlijke lasten door een bevoegdheid toe te kennen aan het COA. Dit besluit zorgt ervoor dat het COA gebruik mag maken van het Bibob-instrumentarium. Dit instrumentarium houdt in dat het COA eerst zijn eigen onderzoek verricht en indien het van mening is dat een uitgebreid onderzoek dient plaats te vinden kan het een adviesaanvraag doen bij het Landelijk Bureau Bibob. Deze bevoegdheid stelt het COA in staat om onderzoek te verrichten naar zijn vastgoedrelaties en hun omgeving. Dit wijzigingsbesluit brengt hierdoor extra bestuurlijke lasten met zich mee. Deze bevoegdheid is echter een discretionaire bevoegdheid en de prognose van het aantal eigen onderzoeken is beperkt. Ook omdat het COA eerst zijn eigen onderzoek dient te verrichten, is het te verwachten dat het aantal adviesaanvragen aan het Landelijk Bureau Bibob zeer beperkt zal zijn. Het COA dient slechts de kosten die betrekking hebben op het eigen onderzoek en de kosten voor de leges (bij de adviesaanvraag) voor zijn rekening te nemen.

Regeldrukkosten

Bij de voorbereiding van dit besluit is tevens nagegaan of er sprake zal zijn van regeldrukkosten voor bedrijven en burgers. Zoals hiervoor reeds toegelicht, fluctueert in algemene zin het aantal asielaanvragen, en is de bevoegdheid om het Bibob-instrumentarium toe te passen bij vastgoedtransacties en overheidsopdrachten een discretionaire bevoegdheid, waarbij de verwachting is dat het aantal Bibob-onderzoeken beperkt zal zijn en het aantal adviesaanvragen aan het Landelijk Bureau Bibob zeer beperkt zal zijn.

Indien het Bibob-instrumentarium wordt ingezet, dan zal de ondernemer of de burger waarmee het COA een vastgoedovereenkomst wenst aan te gaan, voor het onderzoek informatie moeten aanleveren. De omvang van de aan te leveren informatie zal per geval verschillen.

De vragen die in het kader van een Bibob toets mogen worden gesteld zijn vastgelegd in een ministeriële regeling, de Regeling Bibob-formulieren. De regeling is vastgesteld op grond van artikel 30, vijfde lid, Wet Bibob. Met de vragen van bijlage 5 van de regeling (het vragenformulier m.b.t. vastgoedtransacties) kunnen de financiering en de relevante Bibob-relaties van de vastgoedrelatie van het COA in kaart worden gebracht. Met het oog op verlichting van de regeldrukkosten is het uitgangspunt dat er geen informatie wordt opgevraagd die al op een andere manier is of kan worden verkregen. Het COA zal de vragenlijst daarom selectief en risicogericht inzetten.

Voor een indruk van de maximale regeldrukkosten waarmee een vastgoedrelatie van het COA geconfronteerd kan worden bij een Bibob-onderzoek wordt uitgegaan van het invullen van de gehele vragenlijst en het bijvoegen van alle genoemde stukken (kopieën jaarrekening, paspoort, koopovereenkomst en uittreksel handelsregister etc.) aan de vragenlijst. Aangenomen wordt dat een gemiddelde vastgoedrelatie daar circa een werkdag (8 uur) voor nodig zal hebben. Indien wordt aangenomen dat een gemiddelde vastgoedrelatie een leidinggevende/manager is waarvoor op grond van het handboek meting regeldrukkosten een gemiddeld uurtarief van 77 euro geldt, komt dat per Bibob-onderzoek neer op 77 x 8 = 616 euro aan regeldrukkosten. Aangezien de verwachting is dat het aantal onderzoeken op jaarbasis beperkt zal zijn, is de toename van de regeldrukkosten voor bedrijven en burgers door dit besluit zeer beperkt.

Artikelsgewijs

Artikel I

De bijlage van het Besluit Bibob is, naast de toevoeging van het COA, ook geactualiseerd. Zo is de naam van het Stimuleringsfonds voor de Pers sinds 1 juli 2014 veranderd naar Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, is er weer een Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en worden de wettelijke taken van de Stichting Controlebureau voor Pluimvee, Eieren en Eiproducten met ingang van 1 juli 2012 uitgevoerd door de Stichting Centraal Orgaan voor Kwaliteitsaangelegenheden in de Zuivel. Door de Wet natuurbescherming is het Faunafonds van rechtswege opgehouden te bestaan. Voorts is de vermelding van het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Mediaproducties (Mediafonds) geschrapt wegens de opheffing ervan.

Deze toelichting wordt ondertekend mede namens de Minister voor Rechtsbescherming.

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus

---

1 De term «rechtspersoon met een overheidstaak» komt in de Wet Bibob namelijk alleen voor in relatie tot overheidsopdrachten (artikel 5) en vastgoedtransacties (artikel 5a). Om de Wet Bibob te kunnen toepassen in relatie tot beschikkingen vereist artikel 3 een specifieke wettelijke grondslag.

histnoot Het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State wordt niet openbaar gemaakt op grond van artikel 26, zesde lid j° vijfde lid, van de Wet op de Raad van State, omdat het zonder meer instemmend luidt.