Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 9 december 2016
Hierbij ontvangt u de bestuurlijke reactie op het definitief advies van het bureau
ICT toetsing (BIT) naar aanleiding van de toets op het programma UCC/DWU-MASP1.
Dit programma is zeer belangrijk voor Douane, omdat daarmee invulling wordt gegeven
aan de herziening en modernisering van de Europese Douanewetgeving.
Omdat ik ongerust was over de voortgang heb ik het programma bij BIT aangemeld voor
toetsing.
Ik ben blij met de kritische maar zeer heldere en goed onderbouwde aanbevelingen in
het advies. Ik zal het advies opvolgen om de voortgang te versnellen. Ik ga daar in
deze brief nader op in.
Het programma UCC/DWU-MASP is binnen de Belastingdienst Douane gestart als gevolg
van de inwerkingtreding van de Union Customs Code (UCC), het douanewetboek van de
Unie (DWU). Het DWU is een volledige (stelsel)herziening en modernisering van de Europese
douanewetgeving. Het DWU heeft grote impact op het bedrijfsleven en raakt alle bedrijfs-
en werkprocessen van de Nederlandse Douane. De meerjarige strategische planning van
de IT is neergelegd in het Multi-annual Strategic Plan (MASP). Dit instrument omvat
het strategisch kader en de mijlpalen voor alle Europese IT-projecten voor de lidstaten
en wordt vertaald naar de IT-projecten die voor de Nederlandse Douane moeten worden
uitgevoerd.
De Douane Unie heeft de verantwoordelijkheid de EU te beschermen en het concurrentievermogen
van de EU te ondersteunen. Op nationaal niveau wordt daarom als kader gesteld dat
belemmeringen moeten worden weggenomen voor het goederenverkeer door het bevorderen
van een snelle en goede douaneafhandeling. Het doel van het programma UCC/DWU-MASP is het tijdig op orde hebben van UCC en MASP; de ambitie ligt in het realiseren daarvan zonder verstoringen in de uitvoering van onze taken.
De voorliggende conclusie van het BIT luidt: «De programma-aanpak voor invoering van
UCC is echter om drie redenen niet productief: er is te veel onduidelijkheid, het
programma maakt het de Douane moeilijker om samenhangende keuzes te maken en het uit
elkaar halen van ontwikkeling en implementatie leidt tot onvoldoende voortvarendheid».
Het BIT adviseert om de programma-aanpak te beëindigen en de invoering van UCC onder
te brengen in losse projecten. Breng prioriteit aan in de werkzaamheden vanuit een
Douane breed projectportfolio en maak de projecten volledig verantwoordelijk voor
zowel de IT-systeemontwikkeling als de organisatorische implementatie».
Hierna zal per punt een reactie worden gegeven.
A. Er zijn nog teveel onduidelijkheden
Het BIT constateert dat er vanuit Europa ten aanzien van veel onderdelen van het programma
nog onduidelijkheden zijn. In contrast daarmee is het programma bezig met het bijstellen
van concepten terwijl de benodigde uitwerking op hoofdlijnen ontbreekt. De Douane
onderschrijft de constatering van het BIT dat er nog veel onduidelijkheden zijn. Het
bijstellen van gedetailleerde concepten zal, op basis van het advies van het BIT,
meer in samenhang en afgestemd op de hoofdlijnen worden opgepakt.
B. Het programma bemoeilijkt het inzichtelijk maken van de Douane brede samenhang,
het afstemmen met derden en het maken van keuzes
Het BIT adviseert om het huidige programma te beëindigen en meer in samenhang met
overige Douane ontwikkelingen en prioriteiten te laten plaatsvinden. De Douane zal
het advies overnemen en de programma-aanpak beëindigen. Op basis van dit advies zal
de Douane een onderzoek doen naar de impact voor de haalbaarheid en inpasbaarheid
in het portfolio en het compartimentsplan van de Douane.
C. Het uit elkaar halen van ontwikkeling en implementatie leidt tot onvoldoende voortvarendheid
Het BIT adviseert om een andere aanpak te kiezen en de projecten volledig verantwoordelijk
te maken voor zowel de IT-systeemontwikkeling als de organisatorische implementatie.
Dit advies wordt onderschreven. De Douane zal per deelproject een integrale opdracht
maken waarbij de automatisering en implementatie worden samengebracht. Deze integratie
maakt het mogelijk met behulp van een klein kernteam de realisatie te monitoren.
Tot slot wil ik het BIT bedanken voor de adviezen. Deze zijn van waarde voor de verdere
besluitvorming en besturing van de doelstellingen.
De Staatssecretaris van Financiën,
E.D. Wiebes