31 268 Jaarnota Integratiebeleid 2007–2011

Nr. 57 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR IMMIGRATIE, INTEGRATIE EN ASIEL

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 juni 2012

Hierbij zend ik u de eindevaluatie van de Gemeenschappelijke Integratieagenda 2008–2011 (GIA).¹ Bij brief van 16 april 2010 is de tussenevaluatie van de GIA aan uw Kamer toegezonden.² Uit de tussenevaluatie kwam naar voren dat de beoogde doelstelling met betrekking tot de bekendheid van de GIA voor het jaar 2009 reeds ruimschoots was behaald. In deze brief geef ik een korte weergave van de bevindingen van de eindevaluatie en de wijze waarop de GIA in 2012 zal worden voortgezet.

Bevindingen eindevaluatie

De GIA is in 2008 gestart om te komen tot een gedeelde visie van Rijk en gemeenten op de hoofdlijnen van het integratiebeleid en een uitwerking daarvan op een aantal terreinen van integratie. Te weten: inburgering, onderwijs, werk, wonen, sociale integratie, actief burgerschap, emancipatie en participatie, veiligheid, gezondheid, cultuur en sport. De GIA bestond uit twee onderdelen:

• De GIA-handreiking «Datgene wat ons bindt». De handreiking is op 1 juli 2008 ter informatie naar uw Kamer verzonden.³ In januari 2009 en juni 2010 is de handreiking aangevuld met nieuwe thema’s en opnieuw gepubliceerd.

• GIA-bijeenkomsten: 63 regionale bijeenkomsten over de hiervoor genoemde thema’s die zijn opgenomen in de GIA-handreiking.

De doelstelling van de GIA is als volgt geformuleerd: »40 procent van de gemeenten heeft de beleidsagenda ter hand genomen en heeft met behulp daarvan eigen, lokaal beleid ontwikkeld». Deze doelstelling is als volgt geoperationaliseerd: «percentage gemeenten dat deelneemt aan de gemeenschappelijke beleidsagenda voor het integratiebeleid». Uit de eindevaluatie blijkt dat de vastgestelde doelstelling van de GIA is behaald:

• 42 procent van de gemeenten is bekend met de GIA;

• 45 procent van de gemeenten heeft deelgenomen aan de GIA -bijeenkomsten;

• Van de gemeenten die de GIA-handreiking hebben gelezen en/of GIA-bijeenkomsten hebben bezocht, heeft 70 procent deze gebruikt.

Verder kwam uit de eindevaluatie naar voren dat gemeenten de interactieve werkwijze van de GIA waarderen vanwege de gekozen samenwerkingsstrategie in plaats van een directieve handelingsstrategie. Ook gaven gemeenten aan dat de GIA-handreiking overzicht en focus heeft geboden op integratiegerelateerde onderwerpen.

Voortzetting GIA

Uit de eindevaluatie is gebleken dat bij gemeenten behoefte bestaat aan voortzetting van de GIA. Onderlinge afstemming van het integratiebeleid van gemeenten en Rijksoverheid blijft de komende tijd van groot belang, mede gezien het feit dat integratievraagstukken steeds meer worden aangepakt met algemeen inclusief beleid. Met deze transitie worden specifieke problemen via reguliere instanties en reguliere maatregelen doelgerichter aangepakt. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties richt zich bij deze overgang met name op de terreinen van onderwijs, arbeidsmarkt, zorg en veiligheid. De GIA zal daarom in het jaar 2012 worden voortgezet onder de naam Gemeenschappelijke Integrale Aanpak (GIA).

De GIA zal zich daarnaast de komende periode richten op andere speerpunten van het huidige integratiebeleid. Er zal in samenwerking met gemeenten worden ingezet op het voorkomen en managen van maatschappelijke spanningen, het versterken van sociale stabiliteit en burgerschap, het bespreekbaar maken van integratiegerelateerde taboe onderwerpen, het in goede banen leiden van de komst van (nieuwe) EU-arbeidsmigranten, bestrijding van discriminatie en de implementatie van de wijzigingen van de Wet Inburgering.

Mede naar aanleiding van de bevindingen van de eindevaluatie wordt er in 2012 in hoofdlijnen als volgt aan de GIA vormgegeven.

Focusgemeenten (doelgroep)

Uit de eindevaluatie blijkt dat voornamelijk bij gemeenten met 12,5 procent of meer niet-westerse allochtonen behoefte bestaat aan voortzetting van de GIA. Deze gemeenten verwachten ten aanzien van het vraagstuk van integratie een actieve Rijksoverheid die duidelijke kaders aangeeft, fungeert als aanjager, kennis en trends bijhoudt en nieuwe partners betrekt. In 2012 zal de GIA zich daarom specifiek richten op deze gemeenten. Dit neemt echter niet weg dat andere geïnteresseerde gemeenten aan kunnen sluiten bij de GIA.

GIA handreikingen

Eind juni 2012 zal in navolging van de GIA-handreiking «Datgene wat ons bindt» een nieuwe handreiking worden gepubliceerd. De nieuwe handreiking is in samenwerking met ambtenaren van acht gemeenten, de VNG en medewerkers van Forum tot stand gekomen en heeft als titel «Samen leven bindt verschillen: integratie in (versnelde) transitie». De handreiking is bedoeld ter ondersteuning van gemeenten en maatschappelijke organisaties bij het aanpakken van integratievraagstukken. In het eerste deel van de handreiking wordt de stand van zaken van het beleidspolitieke debat weergegeven. De nadruk ligt hierbij op het streven om vraagstukken zoveel mogelijk vanuit het algemene beleid effectief te bedienen. Het tweede deel van de handreiking bestaat uit een «toolbox» met praktische voorbeelden en tips over hoe overheden en instellingen problemen kunnen oplossen. De nieuwe GIA-handreiking is wederom een dynamisch product dat steeds aangevuld zal worden met actuele vraagstukken.

Verder zal in het kader van de GIA ook de handreiking «Samen werken aan sterk en veelzijdig werk» worden ontwikkeld, over de regierol van gemeenten op de verschillende beleidsterreinen nu door decentralisatie van overheidstaken steeds meer taken onder gemeentelijke verantwoordelijkheid vallen.

Beide handreikingen zijn vanaf juli 2012 te downloaden vanaf de website van Forum www.forum.nl.

GIA-bijeenkomsten

In overleg met gemeenten zullen in het jaar 2012 verspreid over het land 15 regionale bijeenkomsten worden georganiseerd waarbij verschillende integratiegerelateerde onderwerpen aan bod komen. Hierbij zal de nadruk liggen op de beleidsontwikkeling om zoveel mogelijk vanuit het algemene beleid de diversiteit van burgers te bedienen. Tevens wordt door mijn ministerie aan gemeenten de mogelijkheid geboden van «een praktijkteam». Doel van een praktijkteam is om een gemeente of een groep van gemeenten vanuit het Rijk op maat te ondersteunen bij specifieke integratiegerelateerde vraagstukken.

De GIA zal zich in 2012 ook richten op raadsleden door het organiseren van 3 regionale Raad voor Raad bijeenkomsten. Raadsleden zullen door middel van een essaywedstrijd worden uitgedaagd om mee te denken over de toekomst van het (lokaal) integratiebeleid.

Het streven is dat met de nieuwe aanpak de volgende doelstellingen worden bereikt:

• 85% van de doelgroep is bekend met de nieuwe handreiking;

• 35% van de doelgroep maakt gebruik van de nieuwe handreiking;

• 45% van de doelgroep neemt deel aan een GIA-bijeenkomst.

Uw Kamer zal in 2013 worden geïnformeerd over de voortgang van de GIA en het behalen van de doelstellingen.

De minister voor Immigratie, Integratie en Asiel, G. B. M. Leers

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.

2 Kamerstukken 31 268 nr. 32, 16 april 2010.

3 Kamerstukken 31 268, nr. 8, 1 juli 2008.