30 545 Uitvoering Wet Werk en Bijstand

Nr. 108 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 augustus 2011

In het Algemeen Overleg van 15 december 2010 (Kamerstuk 30 545, nr. 101) is ter sprake gekomen dat ik de Inspectie Werk en Inkomen (IWI) heb verzocht nauwlettend toe te zien op mogelijk onterechte vormen van categoriale bijzondere bijstandsverlening op grond van de Wet werk en bijstand (WWB), waaronder de verschillende vormen van eindejaarsuitkeringen. Daarbij heb ik toegezegd dat ik de resultaten van het IWI-onderzoek aan uw Kamer zal toezenden, hetgeen ik hierbij doe¹.

Op grond van mijn verzoek heeft IWI bij alle 418, per 1 januari 2011 bestaande gemeenten onderzocht of het beleid met betrekking tot de toepassing van categoriale inkomensondersteuning in overeenstemming is met de WWB. Het onderzoek heeft zich gericht op de periode 2008 tot en met 2010.

IWI concludeert dat het beleid in 389 gemeenten (93%) in overeenstemming met de WWB is. Bij de overige 29, voornamelijk kleinere gemeenten heeft IWI tekortkomingen geconstateerd. Op grond van eerdere onderzoeken hebben hiervan 9 gemeenten hun beleid in overeenstemming gebracht met de WWB en heb ik 2 gemeenten een aanwijzing gegeven. Het recente IWI-onderzoek heeft derhalve 18 nieuwe signalen over een onjuiste wetstoepassing aan het licht gebracht. Van deze 18 gemeenten hebben inmiddels 12 gemeenten aangegeven zich in het vervolg te onthouden van buitenwettelijke toepassing van categoriale bijzondere bijstand. De overige gemeenten zal ik aanspreken op hun onjuiste wetsuitvoering en, waar nodig, hen een aanwijzing geven.

De praktijk laat zien dat het probleem van de onterechte eindejaarsuitkeringen, of daarmee vergelijkbare uitkeringen, hardnekkig en jaarlijks terugkerend is. In de praktijk heb ik ook moeten ervaren dat de huidige aanwijzing de gemeente de mogelijkheid biedt tot bestuurlijke calculatie. Dit houdt in dat de gemeente zich bij de voorbereiding van een besluit bewust is van het feit dat het in strijd is met de wet, maar de besluitvorming toch doorzet op grond van de afweging dat zij van de wetschending geen direct (financieel) nadeel kan ondervinden.

Om deze ongewenste bestuurlijke calculatie uit te sluiten onderzoek ik of het mogelijk is het wettelijk regime met betrekking tot de aanwijzing zodanig aan te scherpen, dat ingeval van een verwijtbare ernstige tekortkoming een aanwijzing direct gekoppeld wordt aan een financiële maatregel en dat de aanwijzing ook gevolgen zal hebben voor de gemeente indien zij een beroep doet op de incidentele- of meerjarige aanvullende uitkering.

Indien het onderzoek positief uitvalt zal ik zo spoedig mogelijk een wetsvoorstel bij uw Kamer indienen.

De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,

P. de Krom

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.