29 683 Dierziektebeleid

Nr. 107 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, LANDBOUW EN INNOVATIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 december 2011

Onlangs zijn 157 containers met in totaal 1 474 ton stro uit Turkije via België ingevoerd in de EU en doorgevoerd naar Nederland. Volgens de Europese veterinaire regelgeving (verordening EG 136/2004) is de invoer van stro uit Turkije verboden. Dit onder andere vanwege dierziekten zoals MKZ die in Turkije aanwezig zijn. Bij deze wil ik u informeren over de invoer van deze partijen stro, de risico’s voor de diergezondheid en de genomen maatregelen.

Invoer

Twee Nederlandse importeurs hebben in oktober en november 2011 in totaal 157 containers met stro uit Turkije aangevoerd via de haven van Antwerpen. Deze containers zijn vervolgens naar Nederland vervoerd. Na constatering door de Nederlandse douane dat er sprake was van verboden invoer bleken reeds 98 containers te zijn verwerkt en verhandeld. De overige 59 containers zijn op 15 november geblokkeerd. Via een melding bij de EU zijn de overige lidstaten op 25 november 2011 gewaarschuwd tegen de mogelijke invoer van partijen Turks stro. Als opvolging van deze melding zijn door de Belgische autoriteiten in Antwerpen op 30 november nog eens 44 containers bestemd voor de importeurs geblokkeerd.

De importeurs hebben inmiddels schadeclaims ingediend bij de overheid. Deze worden nu bekeken.

Het Turkse stro blijkt op dit moment te zijn geleverd aan circa 90 veehouderijbedrijven. Het stro is niet geleverd ten behoeve van gezelschapsdieren, omdat het daarvoor ongeschikt was. De leveringen hebben als volgt plaatsgevonden:

• Het stro van één van de importeurs is rechtstreeks terecht gekomen bij 11 melkveebedrijven.

• Het stro van de andere importeur is geleverd aan een stroverhaksel-bedrijf, dat het Turkse stro heeft gemengd met ander stro, gehakseld en doorgeleverd aan 26 tussenhandelaren. Omdat niet valt aan te geven welk deel van dit mengstro bestaat uit Turks stro, beschouwt de nVWA de gehele partij gehakseld stro als verdacht. Voor zover nu bekend hebben in totaal ongeveer 80 veehouderijbedrijven dit gehakselde mengstro ontvangen. Het mengstro is voorts deels geleverd aan handelaren in Duitsland en Denemarken. De autoriteiten in deze landen zijn hierover geïnformeerd.

Risico’s

In Turkije is veelvuldig sprake van uitbraken van besmettelijke dierziekten die niet in Nederland voorkomen, zoals mond- en klauwzeer en schapen- en geitenpokken. Via het stro kunnen deze ziekteverwekkers «meeliften». De kans dat dieren via stro besmet raken met een dergelijke ziekteverwekker wordt klein geacht. Maar de gevolgen van de insleep van bepaalde dierziekten, zoals mond- en klauwzeer, kunnen zeer groot zijn.

Hoewel de risico’s klein zijn, wil ik geen enkel risico nemen en de hieronder beschreven maatregelen die ik heb genomen zijn er daarom op gericht om alle veterinaire risico’s zoveel mogelijk te minimaliseren.

Maatregelen

a. Terugzenden

De nVWA heeft de 59 bovengenoemde containers met stro (618 ton) geweigerd voor het verder op de markt brengen en heeft – vanwege het risico op dierziekten – de importeurs opgedragen de geblokkeerde containers met stro te vernietigen of te retourneren naar Turkije (21 november 2011)¹. Deze partijen zijn op 8 december 2011 via Antwerpen retour naar Turkije gegaan.

b. Ophalen en vernietigen

De nVWA heeft de 98 containers met stro die reeds is verwerkt en verhandeld (856 ton) inmiddels getraceerd en gelokaliseerd. De getraceerde partijen worden per 9 december 2012 geblokkeerd en in opdracht van de nVWA bij de betreffende veehouderijen opgehaald en vernietigd¹. Een taxateur zal per bedrijf vaststellen om hoeveel stro het gaat en wat de aankoopkosten voor de veehouder zijn geweest.

c. Monitoring en bloedtappen

De nVWA zal de dieren op de 11 veehouderijbedrijven waaraan het stro rechtstreeks is geleverd direct na de verwijdering van het stro klinisch onderzoeken op de aanwezigheid van dierziekten. Na 2 weken en nogmaals na 5 weken zal dit onderzoek worden herhaald. Tevens zal na 5 weken de nVWA bloed tappen voor serologisch onderzoek. Na 20 weken zullen alle dieren ouder dan 6 weken worden getest op de aanwezigheid van tuberculose.

De nVWA zal bij de andere 80 bedrijven een klinische inspectie van de dieren uitvoeren bij de verwijdering van het stro. Na een maand zal nogmaals een klinische inspectie door een dierenarts worden uitgevoerd en zullen er tevens bloedmonsters worden genomen.

Kosten

Vanwege het voorkomen van dierziekten zijn de kosten voor het ophalen en vernietigen van het stro, voor de taxatie, voor het klinisch onderzoek en voor de monitoring van de dieren op mogelijke dierziekten en bloedonderzoek kunnen worden ondergebracht binnen het diergezondheidsfonds (DGF). Ook de kosten van het stro wil ik op deze wijze vergoeden. De kosten van het stro kunnen door de veehouder of handelaar op basis van de bewijseisen die nog gesteld zullen gaan worden op aanvraag worden vergoed. Hiertoe zal ik een regeling openstellen.

Europees overleg

De beoogde autoriteit in Duitsland en Denemarken zijn op de hoogte gesteld inmiddels over de doorvoer en over de maatregelen die ik heb genomen. Ook de Belgische autoriteiten heb ik op de hoogte gesteld. Ten slotte is de Europese Commissie geïnformeerd, waarmee ik over het verdere traject zal overleggen.

De staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,

H. Bleker

---

1 Op basis van artikel 17, tweede lid van de richtlijn 97/78/EG en artikel 5.2, eerste en derde lid, van de Regeling veterinairrechtelijke voorschriften dierlijke producten juncto artikel 13, tweede lid, van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren.