25 295 Infectieziektenbestrijding

Nr. 847 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT EN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 december 2020

De Britse regering heeft heden een verzwaring van het maatregelenpakket ten behoeve van de bestrijding van Covid-19 aangekondigd voor de regio’s Londen, het Zuidoosten en het Oosten van het Verenigd Koninkrijk (VK). Deze maatregelen heeft het VK aangekondigd naar aanleiding van een variant van het Covid-19 virus die zich sneller lijkt te verspreiden dan de tot heden bekende varianten van het virus. De verzwaring in de betreffende regio’s ziet onder andere op de sluiting van niet-essentiële detailhandel, sportscholen en recreatieve instellingen, reisbeperkingen en het dringend advies niemand thuis te ontvangen.

In deze Kamerbrief zal het kabinet ingaan op de aard van de genoemde variant en de stappen die het kabinet onderneemt naar aanleiding hiervan, waaronder het instellen van het vliegverbod per zondagochtend 20 december 06:00 uur plaatselijke tijd.

Nieuwe variant coronavirus in het VK

De Chief Medical Officer van het VK heeft een nieuwe variant van Covid-19, die zich sneller lijkt te verspreiden, gemeld bij de Wereld gezondheidsorganisatie (WHO). In zijn verklaring geeft hij aan dat deze variant is gevonden door monitoring van het complete genoom van het virus. Door de snelle verspreiding van deze nieuwe variant laten voorlopige modelleringsdata een snel toenemende besmettingsgraad zien in het zuidoosten van het VK. De snelle toename van Covid-19 gevallen in deze regio in november viel samen met de opkomst van deze nieuwe variant. Er zijn geen aanwijzingen dat deze nieuwe variant ernstiger ziekte veroorzaakt of dat behandeling of vaccins minder zouden werken. De nieuwe variant, die de wetenschappelijke naam SARS-COV-2 VUI 202012/01 heeft gekregen is gevonden in monsters die terug gaan tot 20 september jl. De meeste gevallen zijn in Zuidoost Engeland gevonden maar er zijn ook gevallen in Wales, drie gevallen in Denemarken en een in Australië gevonden. Op grond van de analyse in het VK heeft premier Johnson de maatregelen rondom de kerstperiode aangescherpt.

Het ECDC zal naar aanleiding van deze informatie zondag een eerste assessment publiceren. Daarin gaan zij in op de stand van zaken en de mogelijke effecten op de volksgezondheid in de lidstaten. Virussen veranderen constant door mutatie dus de opkomst van een nieuwe variant is in zichzelf een te verwachten gebeurtenis en geen reden tot zorg. De variant die nu in het VK is gevonden lijkt echter makkelijker overdraagbaar te zijn. Gegeven het feit dat het virus al sinds september in het VK voorkomt is de kans aanwezig dat het virus ook al buiten het VK is verspreid. Het is dan ook van belang goed in de gaten te houden welke aanpassingen aan het virus gevonden worden. Bij het RIVM is z.g. kiemsurveillance ingericht met landelijke dekking, wekelijks wordt een vaste steekproef monsters uit het hele land gesequenced (de hele samenstelling van het virus wordt bepaald). Deze steekproef wordt aangevuld met sequenties uit het uitbraakonderzoek. Uit een bemonstering van een casus in Nederland begin december is een virus met de variant zoals beschreven in het VK vastgesteld. Deze casus wordt naar aanleiding van dit bericht uit het VK verder onderzocht, met de GGD wordt gekeken om wie het gaat, hoe de infectie tot stand kwam en of gerelateerde gevallen bekend zijn.

Advies RIVM

Het RIVM heeft het advies betreffende personen die komen uit het Verenigd Koninkrijk herzien. In afwachting van nadere gegevens en duiding van de epidemiologische situatie in het VK, adviseert het RIVM eventuele introductie van deze virusstam vanuit het VK maximaal te beperken door de reizigersstroom vanuit dat land zoveel mogelijk te beperken c.q. te controleren.

Bestaande maatregelen met betrekking tot reizen

Op 14 december jl. heeft het kabinet een lockdown afgekondigd. Een belangrijk onderdeel van de lockdown is het dringende advies niet naar het buitenland te reizen tenzij strikt noodzakelijk alsmede het dringend advies aan buurlanden om reizen naar Nederland te ontmoedigen. Het kabinet heeft verschillende maatregelen genomen om de risico’s van reizen te beperken.

Zo geldt per 15 december jl. de negatieve testuitslag en -verklaring voor reizigers uit hoogrisicogebieden van buiten de EU die per vliegtuig of schip naar Nederland komen en die uitgezonderd zijn van het EU-inreisverbod. Het kabinet heeft reeds aangekondigd voornemens te zijn dit uit te breiden en de negatieve testuitslag ook te verplichten voor alle andere reizigers die vanuit hoogrisicogebieden per vliegtuig naar Nederland vliegen. Deze verplichting moet gaan gelden voor alle reizigers uit hoogrisicogebieden. Uw Kamer is op 18 december jl. geïnformeerd over hoe dit voornemen van het kabinet nader zal worden uitgewerkt.

Het VK is reeds aangemerkt als een hoogrisicogebied, wat betekent dat reizigers uit het VK 10 dagen in quarantaine moeten. Deze maatregelen zullen van kracht blijven voor zo lang het VK aangemerkt is als hoogrisicogebied.

Aanvullende maatregel met betrekking tot reizen van en naar het VK: vliegverbod

Met het oog op het beperken van het risico dat deze variant zich ook in Nederland verspreidt, heeft het RIVM geadviseerd om maatregelen te nemen t.a.v. het Verenigd Koninkrijk. Naar aanleiding van dit advies van het RIVM heeft de Minister van Infrastructuur en Waterstaat op verzoek van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, besloten om een vliegverbod in te stellen voor luchtverkeer met passagiers vanuit het Verenigd Koninkrijk per 20 december 2020 06.00 uur plaatselijke tijd. Het vliegverbod zal gelden tot uiterlijk 1 januari 2021. Vrachtvervoer is van het vliegverbod uitgezonderd.

Het kabinet is zich bewust van het feit dat het instellen van een vliegverbod een zeer zware maatregel is maar acht deze maatregel gerechtvaardigd gelet op de situatie.

Het kabinet onderzoekt de mogelijkheden voor aanvullende maatregelen voor andere vervoersmodaliteiten dan de luchtvaart.

Vervolgproces

Het kabinet houdt de ontwikkelingen van het Covid-19 virus in het buitenland nauwlettend in de gaten. De komende periode zal het kabinet in nauwe samenwerking met andere EU-lidstaten kijken naar de mogelijkheden om import van het virus naar de EU vanuit het VK te beperken.

Tot slot benadrukt het kabinet dat buitenlandse reizen een substantieel risico vormen voor de verspreiding van Covid-19 en dat in het licht van de huidige epidemiologische situatie reizen van en naar Nederland ten zeerste wordt ontraden. Het is onverantwoord buitenlandse reizen te maken indien deze niet strikt noodzakelijk zijn, en het kabinet roept iedereen op dit dringende advies op te volgen.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H.M. de Jonge

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, C. van Nieuwenhuizen Wijbenga

De Minister van Justitie en Veiligheid F.B.J. Grapperhaus