Bijlage 1. Categorie indeling natuur.
Gedeputeerde Staten voornoemd, drs. Th.J.F.M. Bovens, voorzitter
mr. A.C.J.M. de Kroon, secretaris
1. Beleidsmatige verankering van de Beleidsregel natuurcompensatie
In het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) is door het Rijk vastgelegd dat de provincie verantwoordelijk is voor de begrenzing van het Nationaal Natuur Netwerk (NNN) en dat de begrenzing en bescherming van het NNN dient vast te leggen in een provinciale verordening. In Limburg is het NNN in het POL2014 en de Omgevingsverordening Limburg 2014 als Goudgroene natuurzone vastgelegd. Provinciale Staten hebben het POL2014 en de Omgevingsverordening Limburg 2014 (hierna: Omgevingsverordening) op 12 december 2014 vastgesteld.
Met de Omgevingsverordening heeft de Provincie Limburg invulling gegeven aan het beschermingsregime op basis van de Barro en de daarin verwoorde ‘Spelregels EHS’.
Met voorliggende Beleidsregel natuurcompensatie (hierna: beleidsregel) geeft de Provincie Limburg invulling aan het natuurcompensatiebeleid uit de Omgevingsverordening.
Deze beleidsregel vormt tevens de uitwerking voor de toepassing van de bevoegdheid om een reactieve aanwijzing te geven als bedoeld in artikel 3.8, zesde lid van de Wet ruimtelijke ordening waar het gaat om de invulling van het natuurcompensatiebeleid uit de Omgevingsverordening en de doorvertaling ervan in nieuwe ruimtelijke plannen (zie artikel 1, onder l). Dit betekent dat Gedeputeerde Staten in planologische procedures van deze aanwijzingsbevoegdheid gebruik kunnen maken indien niet aan het bepaalde in de beleidsregel wordt voldaan.
2. Inbedding in planologische procedures
De toepassing van de beleidsregel is gekoppeld aan de compensatieverplichting als bedoeld in artikel 2.6.3 van de Omgevingsverordening. Artikel 2.6.7, tweede lid van de Omgevingsverordening schrijft voor dat beleidsregels worden opgesteld omtrent de wijze van uitvoering van deze compensatieverplichting en met onderhavige beleidsregel is hieraan invulling gegeven.
Artikel 2.6.2 van de Omgevingsverordening verbiedt dat een ruimtelijke plan nieuwe activiteiten of wijzigingen van bestaande activiteiten toestaat die de wezenlijke kenmerken en waarden van de Goudgroene natuurzone aantasten. Met toepassing van de compensatieregeling uit artikel 2.6.3 van de Omgevingsverordening en deze beleidsregel kan dit verbod ten aanzien van ontwikkelingen van groot openbaar belang evenwel worden opgeheven.
Uit de systematiek van de Omgevingsverordening volgt dat het bepaalde in artikel 2.6.2 van de Omgevingsverordening rechtstreeks doorwerkt naar gemeentebesturen. Dit betekent dat zij bij het opstellen van bestemmingsplannen en het verlenen van omgevingsvergunningen rekening moeten houden met het in artikel 2.6.2 van de Omgevingsverordening opgenomen verbod tot aantasting van de wezenlijke kenmerken en waarden van de Goudgroene natuurzone. In de toelichting bij de Omgevingsverordening (hoofdstuk 2.1) wordt op het aspect van de reikwijdte van de verordening nader ingegaan.
Projecten waarbij compensatie aan de orde is, dienen altijd de vereiste planologische procedure te doorlopen. Bescherming van de Goudgroene natuurzone is onder de werking van het POL2014 een provinciaal (ruimtelijk) belang waar de Provincie Limburg de haar voorgelegde ruimtelijke plannen op toetst. Dit geldt ook voor ruimtelijke plannen waarbij met toepassing van artikel 2.6.3 van de Verordening activiteiten worden toegestaan die de wezenlijke kenmerken en waarden van de Goudgroene natuurzone aantasten en waarbij compensatie noodzakelijk is. De planologische aanvaardbaarheid van de ingreep en de wijze waarop de compensatie wordt gerealiseerd, wordt beoordeeld in het vooroverleg omtrent een ruimtelijk plan als bedoeld in artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening. Om een zorgvuldige afweging te kunnen maken, dient bij compensatie in natura een gelijktijdige behandeling plaats te vinden van zowel het ruimtelijk plan waarin de 'aantasting' is geregeld als het ruimtelijk plan waarin de compensatie is geregeld. Afhankelijk van de uitkomst van het vooroverleg, kan er in het vervolg van de planologische procedure aanleiding zijn tot het indienen van een zienswijze, het geven van een reactieve aanwijzing als bedoeld in artikel 3.8, zesde lid van de Wet ruimtelijke ordening of het instellen van (hoger) beroep met betrekking tot dit onderdeel. De intentie van de Provincie Limburg is er echter op gericht om in goed overleg tot een invulling van de compensatieverplichting te komen. Initiatiefnemer en gemeenten kunnen in dat verband altijd advies vragen bij de Provincie Limburg.
In relatie tot de toepasselijkheid van deze beleidsregel zal altijd eerst de vraag moeten worden
beantwoord of de wezenlijke waarden en kenmerken in de Goudgroene natuurzone door de activiteit worden aangetast. Toepassing van de compensatieregeling als vervat in deze beleidsregel, veronderstelt dat uiterlijk in het kader van het vooroverleg door initiatiefnemer wordt bezien op welke wijze de aantasting van de wezenlijke waarden en kenmerken in de Goudgroene natuurzone zoveel mogelijk voorkomen dan wel gemitigeerd kan worden.
Voor zover er toch sprake is van aantasting van de wezenlijke waarden en kenmerken, moet overeenkomstig het in artikel 2.6.3 van de Omgevingsverordening opgenomen afwegingskader inzicht worden geboden in de noodzaak voor die activiteit op die plaats. Dit betekent dat de initiatiefnemer moet aantonen dat er sprake is van ‘redenen van groot openbaar belang’ en dat er geen haalbare alternatieve locaties of alternatieven voor de activiteit bestaan. Indien de activiteit op de voorgestelde plaats toelaatbaar wordt geacht, dient zorgvuldig te worden bezien hoe de aantasting zoveel als mogelijk kan worden beperkt (mitigatie) en voor het overige kan worden gecompenseerd. Daarvoor is het noodzakelijk dat de initiatiefnemer zo concreet mogelijk de schadelijke invloeden in beeld brengt.
De wezenlijke kenmerken en waarden van de Goudgroene zone zijn volgens de Omgevingsverordening vastgelegd in de beheertypenkaart en in de ambitiekaart van het Provinciaal Natuurbeheerplan. Beide kaarten vormen de kern van het Provinciaal Natuurbeheerplan. De beheertypenkaart brengt in beeld wat de actuele situatie is. De ambitiekaart geeft de gewenste eindsituatie (ambitie) aan. De wezenlijke actuele en potentiële waarden van het gebied zijn in het licht van natuurdoelen en -kwaliteit bijvoorbeeld: de geomorfologische en aardkundige waarden en processen, de waterhuishouding, kwaliteit van bodem, water en lucht, rust, stilte, donkerte, openheid of juist geslotenheid van de landschapsstructuur.
Natuurbeschermingswet1998
Voor activiteiten in of binnen de invloedsfeer van de Natuurbeschermingswetgebieden kan een Natuurbeschermingswetvergunning vereist zijn. Initiatiefnemers moeten een habitattoets maken van de gevolgen van een activiteit voor het gebied voor zover er sprake is van een kans op (significante) effecten op de instandhoudingsdoelstelling van het gebied.
Voor de Natuurbeschermingswetgebieden geldt dat ingrepen met significant negatieve effecten alleen mogen worden toegestaan indien er geen alternatief is voor de activiteit en indien er dwingende redenen van groot openbaar belang zijn, met inbegrip van redenen van sociale of economische aard. Alle compenserende maatregelen dienen ervoor te zorgen dat de algehele samenhang van de Natura2000-gebieden bewaard blijft.
3. Belangrijkste randvoorwaarden van de beleidsregel
Van groot belang is dat de compensatie voor aanvang van de activiteit gerealiseerd is. Dit dient geregeld te worden door middel van een overeenkomst tussen de Provincie Limburg en de initiatiefnemer (al dan niet tevens met de toekomstige terreinbeheerder). Hiervoor zijn verschillende, op de aard van de compensatie toegespitste modelovereenkomsten beschikbaar.
De bankgarantie komt voor één derde te vervallen zodra de compensatiemaatregelen overeenkomstig het compensatieplan zijn uitgevoerd. Indien de instandhouding in de daarop volgende 5 jaar overeenkomstig het compensatieplan wordt uitgevoerd, vervalt opnieuw één derde van de bankgarantie. Het resterende deel van de bankgarantie vervalt na 10 jaar. Wanneer blijkt dat de initiatiefnemer niet voor aanvang van de activiteit de compensatie geheel en naar behoren heeft gerealiseerd, vervalt de gehele bankgarantie aan de Provincie Limburg. Vervolgens wordt opdracht gegeven tot het alsnog realiseren van de compensatiewerken.
Voor gevallen die een langere bouwperiode of doorlooptijd kennen, bijvoorbeeld ontgrondingen, geldt het uitgangspunt dat de compensatie gelijk opgaand met en gekoppeld aan de voortschrijdende ingreep gerealiseerd moet worden, mits de aard van de aangetaste natuurwaarden dit toelaat.
De aard en omvang van de compensatie dient te zijn gebaseerd op de kwaliteiten van de abiotische en biotische waarden die verloren gaan als gevolg van de activiteit. Deze verloren gegane waarden kunnen worden geobjectiveerd via de lijst van natuurdoeltypen (zie bijlage 1). De omvang van de te realiseren natuurcompensatie en de daarop afgestemde financiële zekerheidsstelling dient te zijn gebaseerd op de lijst in bijlage 1. Belangrijk criterium is de tijd die nodig is voor herontwikkeling van de natuurdoeltypen. De kwaliteitstoeslag dient additioneel te zijn op de één-op-één compensatie.
Natuur-, bos- en landschapsprojecten die al lopen kunnen niet onder de noemer van compensatie worden gebracht. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor afwerkingsplannen van ontgrondingen en vuilstorten of andere projecten die uit hoofde van wet- of regelgeving worden uitgevoerd. Projecten die met subsidie worden uitgevoerd komen evenmin in aanmerking voor compensatie. Zie in dit kader tevens de toelichting bij artikel 12.
Gedeputeerde Staten zullen bij de beoordeling van een ruimtelijk plan onder meer in hun beoordeling mee laten wegen of de uitvoering van de compensatiemaatregel voldoende gegarandeerd is. Bij de beoordeling of uitvoering in voldoende mate is zeker gesteld, zijn cruciale criteria:
• de solvabiliteit van de initiatiefnemer (is hij financieel bij machte de compensatie uit te voeren);
• de mogelijkheid om bij het in gebreke blijven van de initiatiefnemer, de compensatie op diens kosten te laten uitvoeren. Hiertoe dient een bankgarantie te worden afgegeven en bindende afspraken over het eindbeheer te worden gemaakt.
Het is aan de initiatiefnemer om, ingeval van compensatie in natura, inzicht te bieden in de kosten die zijn gemoeid met de compensatie. De Provincie Limburg zal deze kostenberekening beoordelen.
4. Taken van de belangrijkste actoren
Bij de toepassing van deze beleidsregel zijn diverse actoren betrokken. De initiatiefnemer en de Provincie Limburg gelden daarbij als belangrijkste actoren en ten aanzien van hen zijn de belangrijkste (aanvullende) taken in het proces hieronder nogmaals beknopt op een rij gezet. Daarbij is tevens onderscheid gemaakt tussen compensatie in natura en financiële compensatie.
4.1 Taken van de initiatiefnemer
- 1.
deugdelijke motivering van de activiteit;
- 2.
voldoende en betrouwbare gegevens over de natuurwaarden in het gebied van de activiteit, dat wil zeggen: vlak dekkende en actuele inventarisaties van flora en fauna door een goed onderlegde ecoloog;
- 3.
het zoeken van alternatieve locaties voor de voorgenomen activiteit zodra duidelijk is dat de voorgenomen activiteit leidt tot aantasting van natuurwaarden. Daarbij mag de initiatiefnemer zich niet beperken tot locaties die bij de initiatiefnemer en/of diens bedrijf en/of diens organisatie in bezit zijn. Initiatiefnemer dient ook geheel andere, eveneens in principe geschikte, alternatieve locaties te zoeken, beoordelen en te beschrijven;
- 4.
het aantonen van de economische haalbaarheid van de voorgenomen activiteit en de bijbehorende compensatiemaatregelen.
- 5.
de initiatiefnemer heeft de plicht te zorgen voor een ontwerpovereenkomst conform deze beleidsregel. Het raamwerk voor de overeenkomst is op te vragen bij de Provincie Limburg, cluster Natuur.
Aanvullende taken in geval van financiële compensatie:
De initiatiefnemer heeft in het kader van de op te stellen overeenkomst de plicht te zorgen voor:
- 1.
een ontwerpovereenkomst inclusief de berekening van het verschuldigde bedrag;
- 2.
tijdige, d.w.z. binnen 60 dagen na ondertekening van de overeenkomst overmaking van het verschuldigde bedrag aan de Provincie Limburg op het daartoe bestemde rekeningnummer.
Aanvullende taken in geval van compensatie in natura:
De initiatiefnemer heeft in het kader van de op te stellen overeenkomst de plicht te zorgen voor:
- 1.
een ontwerpovereenkomst inclusief de berekening van de kosten van de compenserende maatregelen;
- 2.
het realiseren van de compensatiewerken vooraf aan de ingreep;
- 3.
het beheer gericht op de ontwikkeling van de beoogde natuurwaarden gedurende 10 jaar;
- 4.
het zekerstellen dat het natuurgericht beheer ook in de periode daarna gewaarborgd is, bijvoorbeeld door overdracht van het compensatiegebied aan een overheidsorganisatie of een particuliere organisatie die in een openbaar register heeft vastgelegd te zullen zorgen voor instandhouding van de op haar terreinen aanwezige natuurwaarden;
- 5.
een bankgarantie plus een aanvullende waarborgsom conform artikel 11;
- 6.
een duurzame bescherming van de gerealiseerde compenserende voorzieningen in een ruimtelijk plan (door middel van bestemming: natuur- of bosgebied of landschapselement) door te voeren.
4.2 Taken van de Provincie Limburg
De Provincie Limburg toetst conform haar rol met betrekking tot de ruimtelijke ordening in het vooroverleg met de gemeente (ex art. 3.1.1 Bro) of kan worden ingestemd met het ruimtelijk plan en de daarin opgenomen bestemmingswijziging die leidt of kan leiden tot aantasting, vernietiging, verstoring of versnippering van natuurwaarden. Dit geldt ook voor omgevingsvergunning waarbij een compensatie-plicht aan de orde is.
In geval van financiële compensatie:
- 1.
De Provincie Limburg toetst de (ontwerp)overeenkomst;
- 2.
De Provincie Limburg boekt van de voorraad gerealiseerde Goudgroene natuur af het aantal hectares en het daarmee corresponderende bedrag. Een en ander is gelabeld aan de activiteit.
In geval van compensatie in natura:
- 1.
De Provincie Limburg toetst het (ontwerp)compensatieplan en de (ontwerp)overeenkomst;
- 2.
De Provincie Limburg monitort de uitvoering van de overeenkomst. Er vinden minimaal drie veldcontroles plaats. De eerste controle wordt zo spoedig mogelijk na de realisatie van de compensatie uitgevoerd. De tweede controle zal plaatsvinden 5 jaar na aanleg. De eindcontrole vindt plaats na 10 jaar;
- 3.
De Provincie Limburg int - voor zover de compensatie door het in gebreke blijven van de daarvoor verantwoordelijke contractpartij niet of niet tijdig is gerealiseerd - de bankgarantie en de aanvullende waarborgsom daarop;
- 4.
De Provincie Limburg geeft, binnen maximaal 3 jaar, na het innen van de bankgarantie en de aanvullende waarborgsom opdracht tot uitvoering van de in de overeenkomst vereiste compensatiewerken.
5. Toelichting per artikel
Deel 1 Algemene bepalingen
Artikel 1. Begripsbepalingen.
Bij landschapswaarden is van belang op te merken dat de bescherming van landschapselementen vrijwel uitsluitend zijn beslag krijgt in gemeentelijke bestemmingsplannen. De landschapselementen kunnen daarin bestemd zijn als natuur- of bosgebied maar ook als landschapselement.
Artikel 2. Toepassingsbereik beleidsregel
Deze beleidsregel is van toepassing op de bestaande landschaps-, bos- en natuurwaarden voor zover deze zijn gelegen binnen de Goudgroene natuurzone, de Bronsgroene landschapszone en in het Beschermingsgebied Nationaal landschap Zuid-Limburg. Voor de laatste twee gebiedscategorieën is een aantal kernkwaliteiten benoemd. Deze zijn beschreven in de bijlagen bij respectievelijk artikel 2.7.2, derde lid en artikel 2.8.2, derde lid van de Omgevingsverordening Limburg 2014.
Binnen de Hamsterkernleefgebieden is de beleidsregel alleen van toepassing op percelen die omgezet zijn van een agrarische naar een natuurbestemming en niet voor agrarische gronden binnen het Hamsterkernleefgebied waarop een beheersovereenkomst rust. Zie voor de koppeling van de beleidsregel aan de ruimtelijke procedures tevens par. 2 van de toelichting.
Bescherming Goudgroene natuurzone
In de Omgevingsverordening is vastgelegd dat in principe geen ruimtelijke ingrepen in de Goudgroene natuurzone worden toegestaan. Het uitgangspunt is dat afbreuk van natuur, bos en landschapswaarden dient te worden voorkomen. Indien geoordeeld wordt dat de activiteit van groot openbaar belang is en er geen reëel alternatief is, bijvoorbeeld op een andere locatie of in een andere vorm, dan dient voor compensatie conform de beleidsregel gezorgd te worden.
De Goudgroene natuurzone is aangeduid op kaart 4
Beschermingszone natuur en landschap bij de Omgevingsverordening. Het betreft hier bestaande bos- en natuurgebieden (waaronder de Habitat-, Vogelrichtlijngebieden en Natuurbeschermingswetgebieden), areaaluitbreidingen natuur (waar omzetting van landbouw naar natuur is voorzien), gebieden voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer (alleen binnen Natura2000-gebieden), ecologisch water (delen van de Maasplassen), (zone) natuurbeken en overige functies (alleen binnen Natura2000-gebieden).
Voor de Natuurbeschermingswetgebieden (Beschermde Natuurmonumenten, Natura2000-gebieden, Vogel- en Habitatrichtlijngebieden) geldt een ander afwegingskader. Natura2000 is een samenhangend netwerk van beschermde natuurgebieden op het grondgebied van de lidstaten van de Europese Unie met als doel het behoud en herstel van de biodiversiteit. Het netwerk omvat alle gebieden die beschermd zijn op grond van de Vogelrichtlijn (1979) en de Habitatrichtlijn (1992). De ligging van deze gebieden in de provincie Limburg is te vinden in de POL2014.
Voor activiteiten in of binnen de invloedsfeer van de Natuurbeschermingswetgebieden kan een Natuurbeschermingswetvergunning vereist zijn. Initiatiefnemers moeten een habitattoets maken van de gevolgen van een activiteit voor het gebied voor zover er sprake is van een kans op (significante) effecten op de instandhoudingsdoelstelling van het gebied. Voor de Natuurbeschermingswetgebieden geldt dat ingrepen met significant negatieve effecten alleen mogen worden toegestaan indien er geen alternatief is voor de activiteit en er dwingende redenen van groot openbaar belang zijn, met inbegrip van redenen van sociale of economische aard. Alle compenserende maatregelen dienen ervoor te zorgen dat de algehele samenhang van Natura2000-gebieden bewaard blijft.
Bescherming Bronsgroene landschapszone en Nationaal landschap Zuid-Limburg.
Voor activiteiten die nadelige effecten kunnen hebben voornatuurwaarden in de Bronsgroene landschapszone of in het Beschermingsgebied Nationaal landschap Zuid-Limburg en die als zodanig in een geldend bestemmingsplan zijn opgenomen of onder de werkingssfeer van de Boswet vallen, geldt het vereiste een zorgvuldige belangenafweging. Dit geldt ook voor de (zone) natuurbeken in de Bronsgroene landschapszone en in het Beschermingsgebied Nationaal landschap Zuid-Limburg. Het uitgangspunt is dat afbreuk van natuur, bos en landschapswaarden dient te worden voorkomen. Indien er toch sprake is van vernietiging,verstoring en versnippering van natuurwaarden, dan is deze beleidsregel van toepassing.
Vernietiging, verstoring en versnippering
De compenserende maatregelen dienen ter vervanging van optredend verlies van natuurwaarden en moeten derhalve nauwkeurig zijn toegesneden op de aard en omvang van de effecten van de uit te voeren activiteit. De aard van de ingrepen kan ingedeeld worden in drie categorieën:
Er is sprake van vernietiging indien de activiteit plaatsvindt in een natuur-, bos- of landschapsgebied en er daardoor natuurwaarden verdwijnen.
Verstoring treedt op indien een activiteit in of bij een natuur-, bos- of landschapsgebied blijvende uitstralingseffecten heeft op dat natuur-, bos- of landschapsgebied. Voorbeelden hiervan zijn: licht, geluid, trilling, betreding, visuele hinder en grondwaterstandverlaging.
De activiteit kan het leefgebied van plant- en diersoorten splitsen in kleinere eenheden (snippers of fragmenten) leefgebied. In dat geval spreken we van versnippering. De ecologische relaties binnen een leefgebied of tussen delen van het leefgebied raken hierdoor verstoord of worden zelfs onmogelijk gemaakt. Dit kan een negatieve invloed hebben op de verplaatsingsmogelijkheden van planten en dieren en kan er toe leiden dat het leefgebied van enkele diersoorten te klein wordt waardoor ze in hun voortbestaan worden bedreigd.
Als richtlijn kan worden aangehouden dat in het geval van vernietiging de meest effectieve compensatie neerkomt op minimaal oppervlakte behoud van bestaande natuur-, bos- en landschapsgebieden. In het geval van verstoring kan onder meer worden gedacht aan het verhogen van de kwaliteit van de natuur-, bos- en landschapsfuncties. In het geval van versnippering kan worden gedacht aan het herstel van bestaande en de realisatie van nieuwe ecologische verbindingen.
Relatie met de Flora- en faunawet
De Flora- en faunawet gaat ervan uit dat eerst wordt onderzocht in hoeverre aantasting van flora en fauna kan worden voorkomen dan wel kan worden gemitigeerd. Mitigatie bestaat uit het verminderen van nadelige effecten van een activiteit op natuurwaarden door tijdelijke of blijvende voorzieningen te treffen. Indien mitigatie de aantasting niet voldoende kan voorkomen dient aanvullend compensatie plaats te vinden.
Mitigatie en compensatie voor schade toegebracht aan soorten wordt niet via de lijn van de ruimtelijke ordening geregeld, maar via de lijn van de Flora- en faunawet (ontheffing).
Het is mogelijk om de compensatieverplichting volgens deze beleidsregel te combineren met de verplichting tot compensatie vanuit de Flora- en faunawet en/of Boswet ter zake van diezelfde activiteit. Uiteraard dient wel voldaan te worden aan de voorwaarden en eisen die worden gesteld vanuit de betreffende wet- of regelgeving.
Artikel 3. Aanpak compensatie
Indien er een initiatief ligt voor een activiteit adviseert de Provincie Limburg in het vooroverleg omtrent een ruimtelijk plan (ex artikel 3.1.1 Bro) ook ten aanzien van de overeenkomst.
Het is mogelijk dat een initiatiefnemer niet voldoende financiële middelen heeft om te voldoen aan de financiële compensatieplicht, maar wel grond heeft of grond kan verwerven in de Goudgroen areaaluitbreiding. In die situatie kan compensatie in natura plaatsvinden volgens deel 3 van deze beleidsregel.
Indien een initiatiefnemer kiest voor financiële compensatie neemt de Provincie Limburg de de feitelijke uitvoering van de compensatieplicht van hem over. Financiële compensatie biedt de initiatiefnemer de mogelijkheid om op een snelle en eenvoudige manier te voldoen aan de compensatieplicht. Bij tijdige betaling kan binnen 60 dagen na ondertekening van de overeenkomst voldaan zijn aan de compensatieverplichting.
Bij compensatie in natura realiseert de initiatiefnemer zelf voorafgaand aan de activiteit de natuurcompensatie in de Goudgroene natuurzone. Aan de compensatieplicht is voldaan indien 10 jaar na realisatie uit veldonderzoek door de Provincie Limburg is gebleken dat de initiatiefnemer heeft gezorgd voor de instandhouding van de compensatiemaatregelen overeenkomstig het natuurcompensatieplan.
Indien een gebied op voorhand en expliciet met instemming van Gedeputeerde Staten is ingericht voor natuurcompensatie, kan het gebied als compensatiemaatregel worden meegeteld mits het gebied ten behoeve van natuurcompensatieverplichtingen is aangemerkt en passend is bestemd in een ruimtelijk plan. Voorwaarde is wel dat het gebied gelegen is op een locatie die voldoet aan artikel 10 van deze beleidsregel en de juiste natuurwaarden herontwikkeld worden in de omvang en kwaliteit zoals voorgeschreven in artikel 4 van deze beleidsregel.
Artikel 4. Bepalen van de compensatieopgave
De kwaliteitstoeslag voor gebieden in de Goudgroene natuurzone compenseert het kwaliteitsverlies aan natuurwaarden. Het uitgangspunt is dat door middel van het realiseren van een extra oppervlakte natuurterrein, bos of landschapselement(en) het nettoverlies aan waarden gedurende de periode tussen de uitvoering van de compenserende maatregelen en het moment dat het voor de nieuwe waarden nagestreefde kwaliteitsniveau is bereikt, moet worden overbrugd. De extra oppervlakte - dat wil zeggen de oppervlakte welke additioneel is aan de oppervlakte welke verloren gaat - wordt 'de kwaliteitstoeslag' genoemd. Deze toeslag is afhankelijk van de snelheid waarmee de nagestreefde kwaliteit van de compensatie kan worden gerealiseerd.
Voor naaldhoutbos zonder bijzondere natuurwaarden geldt geen kwaliteitstoeslag. Over het algemeen hebben naaldhoutbossen beperkte natuurwaarden en is de biodiversiteit lager dan in meer natuurlijke gebieden. Bij het bepalen welke naaldhoutbossen geen bijzondere natuurwaarden bezitten is aangesloten bij de systematiek die is toegepast bij de Wet ammoniak en veehouderij (Wav) om waardevolle naaldhoutbossen te lokaliseren.
Op basis van de natuurgegevens van de Provincie Limburg (broedvogels, vegetatie en flora) en op basis van Nationale Databank Flora en Fauna (paddenstoelen, mossen en korstmossen) is bepaald waar eenvormige naaldhoutbossen zonder bijzondere natuurwaarden liggen. Percelen met naaldhoutbossen waar minimaal 1 Rode Lijst broedvogel en minimaal 1 Rode Lijst soort uit de groep flora, paddenstoelen, mossen en korstmossen voorkomt worden niet gerekend tot eenvormig naaldhoutbos. De naaldhoutbossen zonder bijzondere natuurwaarden zijn nader aangeduid op de digitale kaart
Naaldbos zonder bijzondere natuurwaarden
(zie
www.limburg.nl/e_Loket/Atlas_Limburg/Thematische_viewers/Natuur_en_Landschap). Deze kaart wordt eens in de 10 jaar herzien op basis van geactualiseerde natuurgegevens.
Voor gebieden die zijn gelegen in het Beschermingsgebied Nationaal landschap Zuid-Limburg en niet samenvallen met de Goudgroene natuurzone , is geen kwaliteitstoeslag van toepassing bovenop de één-op-één compensatie. Dit geldt ook voor gebieden die zijn gelegen in de Bronsgroene landschapszone, De kwaliteitstoeslag is voor deze gebieden niet van toepassing vanwege het minder grote belang van de daar aanwezige natuurwaarden voor de ecologische structuur in Limburg.
Deel 2 Financiële compensatie
Artikel 5. Voorwaarden bij financiële compensatie
De Provincie Limburg realiseert jaarlijks enkele hectaren natuurcompensatie in de Goudgroene natuurzone verspreid over het grondgebied van de provincie Limburg. Deze natuurcompensatie vooraf is mede ingegeven door de ervaring in de praktijk dat het veel tijd en inspanning van een initiatiefnemer vraagt om het gehele natuurcompensatietraject te doorlopen vanaf de planvorming, grondaankoop, uitvoering en het beheer tot 10 jaar na realisatie. Daarnaast is gebleken dat natuurcompensatie vaak bestaat uit een geringe oppervlakte met een geïsoleerde ligging. Hierdoor is deze natuur kwetsbaarder voor negatieve externe invloeden dan grotere aaneengesloten gebieden waar natuurcompensatie reeds is gerealiseerd. Ook is het beheer van kleine gebieden minder efficiënt. Voor de natuur is hierdoor de uiteindelijke winst lager dan was voorzien.
Bij financiële compensatie worden de kosten die gekoppeld zijn aan compensatie vooraf door de Provincie Limburg in rekening gebracht bij de initiatiefnemer. De omvang van de financiële compensatie wordt bepaald op basis van de kosten die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de compensatiemaatregelen om de verloren gegane of vergelijkbare natuurwaarden elders te realiseren in de Goudgroene natuurzone. De financiële compensatie is o.a. opgebouwd uit kosten die noodzakelijk zijn voor planontwikkeling, wettelijke procedures, grondverwerving, inrichting en het beheer voor de eerste
10 jaar. Aanvullend wordt een bedrag gerekend voor overheadkosten die door de Provincie Limburg gemaakt moeten worden om de compensatie vooraf te realiseren zoals renteverlies. De initiatiefnemer stort het geld op de rekening van de Provincie Limburg. Dit bedrag blijft gelabeld aan de betrokken activiteit en de Provincie Limburg draagt zorg voor de feitelijke invulling van de compensatieverplichting.
Voor de bepaling van de financiële compensatie worden standaardbedragen en normkosten geïndexeerd aan de hand van de werkelijke prijspeilontwikkeling van de afzonderlijke onderdelen. Hierbij zal voor de grondverwervingskosten gebruik worden gemaakt van de geanalyseerde grondprijs in Limburg.
In de Natuurbeschermingswet 1998 is vastgelegd dat voor N2000-gebieden (Vogel- en Habitatrichtlijngebieden) financiële compensatie niet mogelijk is indien een activiteit (significant) negatief effect heeft op deze gebieden. In die situatie is men verplicht vooraf en tijdig vervangende natuur aan te leggen op een zodanige wijze dat de samenhang van Natura2000-gebieden (Europees Netwerk Natuur) niet in gevaar komt. Indien er geen (significant) negatieve effecten zijn op de instandhoudingsdoelstelling is financiële compensatie wel mogelijk.
Deel 3 Compensatie in natura
Artikel 7 Uitvoering compensatieverplichting
De initiatiefnemer is verantwoordelijk voor het doorlopen van het gehele natuurcompensatietraject zoals het aankopen van de compensatiegrond in de Goudgroene natuurzone, het maken van een inrichtingsplan, een beheerplan voor de eerste 10 jaar, het doorlopen van wettelijk procedures, het laten opstellen van een bestemmingsplan voor de te realiseren natuurcompensatie, etc. Dat laatste zal in nauwe samenspraak met de gemeente moeten gebeuren en de vaststellingsbevoegdheid blijft uiteraard ook bij de gemeente. Op verschillende momenten tijdens het doorlopen van het natuurcompensatietraject is afstemming met de Provincie Limburg noodzakelijk.
Vanuit ecologisch oogpunt is het ongewenst dat er te kleine natuurelementen worden gerealiseerd die gedurende een lange periode geïsoleerd zouden komen te liggen. Gestreefd wordt naar het creëren een duurzame situatie. Dit betekent dat bij compensatie in de Bronsgroene landschapszone en in het Beschermingsgebied Nationaal landschap Zuid-Limburg aansluiting dient te worden gezocht bij reeds gerealiseerde kleine natuur- en landschapselementen.
Artikel 10 Locatie en tijdige uitvoering
Compensatie dient binnen de Goudgroene natuurzone plaats te vinden op de gronden waar areaal- uitbreiding van natuur is voorzien. Aangezien de Provincie Limburg over onvoldoende middelen beschikt om alle areaaluitbreiding in de Goudgroene natuurzone te realiseren wordt natuurcompensatie ingezet als instrument om hierin te voorzien. De minimale oppervlakte bij compensatie in natura is 1,5 ha om te voorkomen dat er te kleine natuurelementen worden gerealiseerd die gedurende een lange periode geïsoleerd zouden komen te liggen. Vanuit ecologisch oogpunt is dit een ongewenste situatie. Gestreefd wordt naar het creëren van een duurzame situatie. Is de oppervlakte kleiner dan 1,5 ha dan is dit alleen toegestaan indien deze oppervlakte grenst aan reeds gerealiseerde Goudgroene natuur waardoor een aaneengesloten natuurgebied ontstaat van minimaal 1,5 ha. Is ook dit niet het geval dan is alleen financiële natuurcompensatie nog mogelijk. Door de compensatie in de Goudgroene natuurzone te realiseren ontstaat een robuust ecologisch netwerk.
Bij de realisatie van de compensatiemaatregelen dient vermeden te worden dat door de uitvoering van de maatregelen de ter plekke aanwezige natuurwaarden verstoord of vernietigd worden.
Artikel 11. Waarborging zorgvuldige en tijdige uitvoering
Om te garanderen dat de compensatie uiteindelijk gerealiseerd wordt dient - door middel van het plaatsen van een bankgarantie - in ieder geval de financiering van de onderstaande onderdelen van uitvoering van de compensatiemaatregelen te zijn geregeld:
- 1.
grondverwervingskosten, op basis van een reële grondprijs;
- 2.
inrichtingskosten waarbij de verloren gegane kwaliteiten weer kunnen worden ontwikkeld c.q. zich kunnen ontwikkelen;
- 3.
de kosten van het beheer van de gerealiseerde compensatie gedurende de eerste 10 jaar na voltooiing van de aanleg;
- 4.
alle overheadkosten (planvormings- en voorbereidingskosten, directie- en toezichtkosten, administratiekosten, communicatie- en voorlichtingskosten, kosten van vergunningen etc.).
Daarenboven dient de initiatiefnemer aannemelijk te maken dat hij de compensatieverplichting tijdig en naar voldoening ten uitvoer kan brengen en dient hij een aanvullende waarborgsom ten bedrage van 50% van de omvang van de bankgarantie te storten. Verder is het doel van de waarborgsom te voorkomen dat:
- -
de initiatiefnemer de gestelde termijn overschrijdt;
- -
de inrichting en het beheer niet overeenkomstig het compensatieplan worden uitgevoerd.
Elke termijnoverschrijding leidt immers tot een bepaalde mate van nettoverlies van natuurwaarden en druist daarmee in tegen het centrale doel van de beleidsregel.
Een bankgarantie is niet nodig indien een overheid zelf initiatiefnemer is. De Provincie Limburg gaat ervan uit dat een bestuurlijke afspraak tussen twee overheden niet zeker gesteld hoeft te worden door een bankgarantie.
Op het moment dat de compenserende maatregelen zijn uitgevoerd zal de Provincie Limburg een veldcontrole uitvoeren. Vijf jaar na aanleg zal een tweede controle plaatsvinden. De laatste controle is na 10 jaar. De bevindingen van de veldcontroles worden vastgelegd in een verslag. De initiatiefnemer ontvangt een afschrift van dit verslag.
Bij de uitvoering van de compensatiemaatregelen dient gebruik te worden gemaakt van inheemse, regionaal voorkomende soorten, bij voorkeur biologisch. Bij het beheer mag geen gebruik worden gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen. Als blijkt dat alle andere middelen onvoldoende de ongewenste exoten kunnen bestrijden is het selectief en plekgewijs gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen toegestaan na overleg met de Provincie Limburg.
Artikel 12. Afstemming met andere verplichtingen
In de nota Natuurbeleid: Natuurlijk Eenvoudig (NNE, 2013) staat dat de Provincie Limburg gronden gelegen in areaaluitbreiding Goudgroene natuurzone bij voorbaat zal inrichten als natuur zodat een compensatieplichtige initiatiefnemer zijn compensatieverplichting in één keer kan voldoen door een financiële compensatie. Dit is mede ingegeven door een motie in de Tweede Kamer waarin is aangegeven dat natuurcompensatie ook ingezet moet worden om areaaluitbreiding in de Goudgroene natuurzone te realiseren waarvoor geen of onvoldoende overheidsmiddelen beschikbaar zijn.
Gronden in de Goudgroene natuurzone die zijn ingericht via bijvoorbeeld particulier natuurbeheer of worden ingericht door middel van een eind afwerkingsplan van een ontgronding worden niet aangemerkt als natuurcompensatie als bedoeld in deze beleidsregel.
Deel 4 Algemene slotbepaling
Artikel 13 Afstemming met andere regelingen
Het is mogelijk dat reeds in ander verband een sluitende regeling is getroffen voor de compensatie van natuur-, bos- en landschapswaarden. Indien deze in overeenstemming is met hetgeen in deze beleidsregel is gesteld, dan zal de reeds afgesloten regeling tevens beschouwd worden als een invulling van deze beleidsregel. Voldoet de gesloten regeling niet aan deze beleidsregel dan zal een aanvullende overeenkomst noodzakelijk zijn.