Vragen van de leden Boswijk (CDA) en Paternotte (D66) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over de massadeportatie van Krim-Tataren door de Sovjet-Unie in 1944 als genocide erkennen (ingezonden 22 oktober 2024).

Vraag 1

Bent u bekend met de massadeportatie van Krim-Tataren in 1944, waarbij rond de 200.000 Krim-Tataren naar Centraal-Azië werden gedeporteerd en waarbij tienduizenden omkwamen?

Vraag 2

Bent u ermee bekend dat het parlement van Estland onlangs de massadeportatie van Krim-Tataren naar Centraal-Azië in 1944 door de Sovjet-Unie erkend heeft als genocide?¹

Vraag 3

Wat is uw reactie op de stelling van het parlement van Estland dat Rusland sinds de illegale bezetting van de Krim in 2014 het beleid van genocide tegen de Krim-Tataren een vervolg heeft gegeven, met als doel de identiteit en het historische en culturele erfgoed van de Krim-Tataren definitief te vernietigen?

Vraag 4

Wat is uw reactie op de oproep van het parlement van Estland aan de internationale gemeenschap om solidariteit met de Krim-Tataren te tonen en de bezetting en annexatie van de Krim te blijven veroordelen?

Vraag 5

Klopt het dat de massadeportatie van Krim-Tataren in 1944 eerder ook al door Oekraïne, Canada, Polen, Letland en Litouwen als genocide is bestempeld? Kunt u aangeven welke overige landen deze massadeportatie officieel als genocide hebben bestempeld?

Vraag 6

Bent u ermee bekend dat de toenmalige Sovjetrepubliek Rusland in april 1991 een wet aan heeft genomen genaamd «Over Rehabilitatie van de Onderdrukte Volkeren» waarin is vastgelegd dat de deportaties tijdens het regime van Josef Stalin (1922–1953) onder de noemer genocide vallen?²

Vraag 7

Wat is de reden dat Nederland de massadeportatie van Krim-Tataren (nog) niet als genocide heeft bestempeld?

Vraag 8

Deelt u de stellingen van de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV):

• 1. Dat het uitgangspunt dat alleen de rechter kan oordelen of (in juridische zin) sprake is van genocide of misdrijven tegen de menselijkheid dient te worden genuanceerd;

• 2. Dat het primair aan de regering is om vast te stellen dat in een andere staat genocide of misdrijven tegen de menselijkheid zijn of worden gepleegd;

• 3. Dat een zelfstandig parlementair standpunt mogelijk is?³

Vraag 9

Onder welke voorwaarden is de regering bereid om vast te stellen dat de massadeportatie van Krim-Tataren in 1944 door de Sovjet-Unie onder de noemer genocide valt?

Vraag 10

Bent u bereid de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) om advies te vragen over het vraagstuk of de massadeportatie van Krim-Tataren in 1944 door de Sovjet-Unie ook door Nederland officieel bestempeld zou moeten worden als genocide? Zo nee, waarom niet?

---

1 Riigikogu, 16 oktober 2024, «The Riigikogu recognised mass deportation of Crimean Tatars as genocide» (https://www.riigikogu.ee/en/news-from-committees/foreign-affairs-committee/the-riigikogu-recognised-mass-deportation-of-crimean-tatars-as-genocide/)

2 Russian Soviet Federative Socialist Republic, 1 juli 1993, «Law On the rehabilitation of the repressed peoples» (https://reparations.qub.ac.uk/assets/uploads/On-the-rehabilitation-of-the-repressed-peoples-Unofficial-English.pdf)

3 Commissie van Advies inzake volkenrechtelijke vraagstukken, maart 2017, «Advies inzake mogelijkheden, betekenis en wenselijkheid van het gebruik door politici van de term genocide», p. 16.