Vragen van de leden Podt en Paternotte (beiden D66) aan de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid en de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking over de berichten «EU biedt Egypte miljardensteun om stabiliteit in de regio te waarborgen» en «Egypte ontvangt 7,4 mrd van EU voor bestrijden-migratie» (ingezonden 21 maart 2024).

Vraag 1

Klopt het dat de lidstaten en het Europees Parlement nog moeten instemmen met de miljardensteun? Deelt u de mening dat het toezeggen van 7,4 miljard voordat het Europees Parlement democratische instemming kon verlenen de verkeerde volgorde is?¹ ²

Vraag 2

Wat is uw reactie op de zorgen van vluchtelingenorganisaties en experts dat vooral investeren in grensbewaking vooral zal leiden tot het openen van andere vluchtroutes naar Europa?

Vraag 3

Deelt de Staatssecretaris de mening dat afspraken over legale migratieroutes een cruciaal onderdeel zijn van migratiepartnerschappen, zowel voor het partnerland zelf als voor het bieden van een alternatief voor mensensmokkelaars? Is het kabinet in dat licht voornemens om gebruik te maken van de mogelijkheden voor legale arbeids- en studiemigratie? Zo nee, kunt u aangeven waarom niet en aangeven wat andere lidstaten doen?

Vraag 4

Hoe verklaart u dat, ondanks de EU-investeringen in grensbewaking, Egypte sinds 2018 consistent in de top tien herkomstlanden van ongedocumenteerde migranten staat?

Vraag 5

Bent u bekend met het feit dat Egypte een «no camp policy» hanteert voor de opvang van vluchtelingen? Kunt u uitleggen hoe deze beleidslijn verenigbaar is met de overeenkomst tussen Egypte en de EU, waarin is vastgesteld dat een deel van het migratiebudget wordt bestemd voor de opvang van vluchtelingen in Egypte, en waarbij beide partijen zich inzetten voor de naleving van de rechten van migranten?

Vraag 6

Wat is uw reactie op de beschrijving van vluchtelingen en migranten als een van de meest kwetsbare groepen in Egypte?³ Hoe beoordeelt u de documentatie van fysiek misbruik, willekeurige detentie en onwettige deportatie van vluchtelingen en migranten door de Egyptische autoriteiten, zoals gerapporteerd door Human Rights Watch?⁴

Vraag 7

Welke afspraken zijn er gemaakt met president Sisi om de mensenrechtensituatie in Egypte te verbeteren en hoe worden deze uitgevoerd?

Vraag 8

Hoe beoordeelt u de huidige situatie in Egypte, waarin de ruimte voor het maatschappelijk middenveld flink is beperkt gedurende de afgelopen tien jaar, waarbij vele advocaten, journalisten, activisten en ngo-medewerkers zijn gearresteerd?⁵ Deelt u de mening dat de beperkte ruimte voor maatschappelijke betrokkenheid het waarborgen van mensenrechten, vooral die van vluchtelingen, uiterst moeilijk maakt?

Vraag 9

Kunt u duidelijk maken hoe Nederland en de EU zich inzetten voor de versterking van het maatschappelijk middenveld in Egypte, waardoor onder andere de monitoring van de situatie rondom vluchtelingen kan worden verbeterd?

---

1 De Volkskrant, 14 maart 2024, «EU biedt Egypte miljardensteun om stabiliteit in de regio te waarborgen», https://www.volkskrant.nl/buitenland/eu-biedt-egypte-miljardensteun-om-stabiliteit-in-de-regio-te-waarborgen~bf4ae191/

2 FD.nl, 17 maart 2024, «Egypte ontvangt € 7,4 mrd van EU voor bestrijden migratie», https://fd.nl/politiek/1511198/egypte-ontvangt-7-4-mrd-van-eu-voor-bestrijden-migratie

3 Mondiaal Nieuws, 13 maart 2024, «Europa besteedt de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van migranten uit», https://www.mo.be/analyse/aangekondigde-miljardendeal-tussen-eu-en-egypte-gaat-gepaard-met-zorgen-over-migratiebeleid

4 Human Rights Watch, 15 maart 2024, «EU Deal with Egypt Rewards Authoritarianism, Betrays «EU Values»», https://www.hrw.org/news/2024/03/15/eu-deal-egypt-rewards-authoritarianism-betrays-eu-values

5 Human Rights Watch, 11 januari 2024, «Egypt: Civic Space Under Siege», https://www.hrw.org/news/2024/01/11/egypt-civic-space-under-siege