Vragen van de leden Van Wijngaarden en Brekelmans (beiden VVD) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over het artikel «Serbia calls on Russia to stop recruiting its citizens as mercenaries for war in Ukraine» (ingezonden 24 januari 2023).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Serbia calls on Russia to stop recruiting its citizens as mercenaries for war in Ukraine»?¹

Vraag 2

Hoeveel Serviërs hebben zich naar schatting sinds de Russische aanval op Oekraïne in februari 2022 bij de Russische zijde van de strijd aangesloten?

Vraag 3

Klopt het dat de Servische wet het eigen staatsburgers verbiedt om mee te vechten in buitenlandse conflicten, en dat ook vechten voor de Wagner Groep hieronder valt?

Vraag 4

Zijn er in Servië vervolgingen ingesteld of veroordelingen geweest van individuen die zich bij Rusland hebben aangesloten in de strijd tegen Oekraïne? Zo ja, hoeveel en wanneer?

Vraag 5

Beoordeelt u de stappen die Servië zet om te verhinderen dat staatsburgers zich bij de Russische strijd aansluiten, en hen eventueel te vervolgen als zij dat toch doen, als voldoende?

Vraag 6

Bent u bekend met berichten dat de Wagner Groep een ‘cultureel centrum’ opent in Servië?²

Vraag 7

Bent u het met de leden van de VVD eens dat het niet acceptabel is als een kandidaat-lidstaat van de EU de aanwezigheid toestaat van een groepering die door de EU op basis van vier sanctieregimes gesanctioneerd is?²

Vraag 8

Heeft Servië medewerkers of vertegenwoordigers van het culturele centrum van de Wagner Groep diplomatieke status verleend?

Vraag 9

In hoeverre wordt de opening van dergelijke culturele centra betrokken bij de toetsing van het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid van de EU?

Vraag 10

Kan de Minister conform de aangenomen motie van het lid van Wijngaarden c.s., voorgesteld op 8 december 2022³, zich hardmaken voor de bevriezing van Servisch kandidaat-lidmaatschap indien het dergelijke initiatieven van de Wagner Groep toestaat?

Vraag 11

Weet u of meer van dit soort initiatieven worden opgezet om «de Russische cultuur» in Servië te promoten?

Vraag 12

Is het onder de Servische wet ook verboden om individuen te rekruteren voor strijd in het buitenland? Zo ja, hoe verhoudt de aanwezigheid van een centrum van de Wagner Groep zich daarmee?

Vraag 13

Ziet u ook eventuele veiligheidsrisico’s voor de regio nu duidelijk is dat de Wagner Groep haar activiteiten aan het vergroten is in Servië? Hoe beoordeelt u de veiligheidsrisico’s specifiek voor Kosovo?

Vraag 14

Klop het dat er veel Russische burgers naar Servië zijn afgereisd om te voorkomen dat ze opgeroepen worden voor het Russische leger? Vormt de aanwezigheid van de Wagner-groep voor deze personen een bedreiging?

Vraag 15

Bent u het met de leden van de VVD eens dat de EU beschikbare drukmiddelen, zoals EU-fondsen, in moet zetten om de aanwezigheid van de Wagner Groep in Servië een halt toe te roepen? Hoe bent u van plan zich daarvoor in te zetten?

---

1 The Kyiv Independent news desk, «Serbia calls on Russia to stop recruiting its citizens as mercenaries for war in Ukraine», 17 januari 2023, https://kyivindependent.com/news-feed/serbia-calls-on-russia-to-stop-recruiting-its-citizens-as-mercenaries-for-war-in-ukraine

2 Talha Ozturk, «Russian mercenary group Wagner opens «cultural center» in Serbia», 8 decmber 2022, https://www.aa.com.tr/en/europe/russian-mercenary-group-wagner-opens-cultural-center-in-serbia/2758885

2 Council of the EU, «EU imposes restrictive measures against the Wagner Group», 13 december 2021, https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2021/12/13/eu-imposes-restrictive-measures-against-the-wagner-group/

3 Motie van het lid Van Wijngaarden c.s. over voor oktober 2023 met voorstellen komen op basis waarvan in het toetredingsproces met een kandidaat-lidstaat consequenties verbonden kunnen worden aan een gebrekkige aansluiting bij het Gemeenschappelijk Buitenlands -en Veiligheidsbeleid, 8 december 2022, https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/moties/detail?id=2022D53023&did=2022D53023