Vragen van de leden Kröger (GroenLinks) en Thijssen (PvdA) aan de Ministers van Economische Zaken en Klimaat en voor Klimaat en Energie over de voorgenomen verkoop van het Provinciale Zeeuwse Energie Maatschappij (PZEM) aan het Tsjechische energiebedrijf Energetický a průmyslový holding (EPH) (ingezonden 1 december 2022).

Vraag 1

Bent u bekend met het gegeven dat de gedeputeerde staten van de provincie Zeeland voornemens zijn om goedkeuring te verlenen aan de verkoop van het nu nog in publieke handen verkerende energiebedrijf PZEM, aan het Tsjechische energiebedrijf EPH?¹

Vraag 2

Hoe apprecieert u dit voornemen van de gedeputeerde staten van Zeeland?

Vraag 3

Hoe apprecieert u dit voornemen in het kader van het groeiende besef dat de grootschalige privatisering van energiebedrijven, die begin deze eeuw is ingezet, de bescherming van de energieconsument en de energieleveringszekerheid niet te allen tijden ten goede komt?

Vraag 4

Hoe verhoudt dit voornemen van de gedeputeerde staten Zeeland zich tot de recent aangenomen motie van de leden Segers en Marijnissen, die het nadelige gevolg van de privatisering benadrukt in het licht van de huidige gascrisis en de regering verzoekt te onderzoeken hoe de publieke belangen in de Nederlandse energievoorziening beter geborgd kunnen worden en daarbij specifiek te concentreren op onder meer de rolverdeling tussen overheid en markt (Kamerstuk 36 200 nr. 31)?

Vraag 5

In hoeverre is de Nederlandse overheidscontrole op energielevering door energieproducenten als PZEM beter behouden wanneer deze in handen is van publieke aandeelhouders en zou het, zeker in tijden van de gascrisis, wenselijk zijn om deze constructie te behouden?

Vraag 6

Deelt u de opvatting dat het van belang is het energiebedrijf PZEM in handen te houden van de publieke aandeelhouders, in ieder geval zolang de gascrisis voortduurt en het onderzoek uit de motie nog loopt? Bent u bereid zich hierover uit te spreken jegens de gedeputeerde staten Zeeland?

Vraag 7

Bent u bekend met het gegeven dat het Tsjechische bedrijf EPH een business model heeft waarbij het bedrijf zich focust op het opkopen van fossiele installaties met als doel deze nog zo lang mogelijk in bedrijf te houden of te profiteren van subsidies voor de beëindiging hiervan, en dat het bedrijf door een studie van Ember zelfs als één van de minst klimaatvriendelijke energiebedrijven van de EU wordt bestempeld?²

Vraag 8

Bent u tevens bekend met het gegeven dat dit energiebedrijf in Nederland wil groeien en haar activiteiten wil uitbreiden?

Vraag 9

Hoe verhoudt het voornemen voor deze transactie zich met de ambitie van CO₂-vrije energievoorziening en afbouw van fossiele brandstoffen teneinde de klimaatdoelstellingen te behalen?

Vraag 10

Wat is precies de aard van de transactie tussen PZEM (straks ZEH) en EPH, en hoe is daarbij het marktrisico belegd?

Vraag 11

Is de Minister het ermee eens dat het onwenselijk is als risico’s (grotendeels) bij de ZEH worden belegd terwijl winsten (grotendeels) bij EPH landen?

Vraag 12

Welke garanties kunnen er geboden worden opdat de bedrijfsvoering van PZEM in lijn blijft met de verduurzamingsdoelen voor energiebedrijven, indien de transactie met EPH doorgang vindt?

Vraag 13

Kunt u elk van deze vragen afzonderlijk beantwoorden en aan de Kamer toezenden vóór 16 december 2022, gezien op deze datum een voor dit onderwerp relevante Statenvergadering van de provincie Zeeland plaatsvindt?

---

1 AD, 27 september 2022, «PZEM verkoopt Sloecentrale en Pipe aan Tsjechen, wat rest gaat verder als ZEH». (www.ad.nl/zeeland/pzem-verkoopt-sloecentrale-en-pipe-aan-tsjechen-wat-rest-gaat-verder-als-zeh~ab2c13f6/).

2 Wired, 2 februari 2022, «Energy Firms Are Going «Green» by Offloading Dirty Coal Plants». (www.wired.co.uk/article/europe-coal-plants-green); Beyond Coal, 9 maart 2020, «EPH GAMBLES AGAINST MARKET AND CLIMATE WITH ACQUISITION OF 900 MW SCHKOPAU COAL POWER PLANT». (https://beyond-coal.eu/2020/03/09/eph-gambles-against-market-and-climate-with-acquisition-of-900-mw-schkopau-coal-power-plant/); Ember Climate, «Limited Utility The European energy companies failing on net zero commitments». (https://ember-climate.org/app/uploads/2022/01/Limited-Utility.pdf).