Vragen van het lid Van der Woude (VVD) aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
over de podcast «Gaat de wetenschap ten onder aan open science?» (ingezonden 23 februari
2022).
Vraag 1
Bent u bekend met de podcast «Gaat de wetenschap ten onder aan open science?»1 van dr Kelder en Co op 19 februari 2022, waarin Hans Clevers zijn zorgen uit over
het wetenschappelijk klimaat in Nederland doordat de invulling van het concept «open
science» nauw verbonden is met het programma «Erkennen en Waarderen», dat volgens
hem onze internationale positie zal schaden, of al schaadt? Hoe beoordeelt u deze
uitspraak? Deelt u deze zorgen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u dit toelichten?
Vraag 2
Bent u daarnaast bekend met de artikelen «Nieuwe Erkennen en waarderen schaadt Nederlandse
wetenschap»2 en «Bedreigingen voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek in Nederland brengen
onze toekomstige welvaart in gevaar»3, waarin door academici wordt gewaarschuwd dat beleid gerelateerd aan «Erkennen en
waarderen» leidt tot meer willekeur en minder kwaliteit en dat dit beleid grote gevolgen
zal hebben voor de internationale erkenning en waardering van Nederlandse wetenschappers?
Hoe beoordeelt u deze constatering?
Vraag 3
Bent u daarnaast bekend met het artikel «Heroriëntatie NWO-Talentcompetities bedreigt
toekomst Nederlandse wetenschap»4 van 2 februari 2022, waarin 95 jonge wetenschappers hun zorgen uiten over de impact
van «Erkennen en Waarderen» bij de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
(hierna: NWO)? Deelt u deze zorgen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u dit toelichten?
Vraag 4
Ervan uitgaand dat u eveneens wilt dat Nederland een internationale toppositie in
de wetenschap houdt, kunt u aangeven wat volgens u het effect van het programma «Erkennen
en Waarderen» op die positie is?
Vraag 5
Deelt u de mening dat open science als begrip – het beter en transparant beschikbaar
stellen van met publiek geld vergaarde kennis – niet per se hoeft samen te gaan met
alle aspecten van het programma «Erkennen en Waarderen», dus dat die twee los van
elkaar kunnen staan? Zo ja, kunt u dit toelichten? Zo nee, waarom niet?
Vraag 6
Kunt u bevestigen dat NWO in het kader van deze nieuwe manier van evalueren bij publicaties
het journal en zijn impactfactor niet meer meetelt en dat ook andere delen van het
curriculum vitae (hierna: cv) sterk zijn ingekort? Kunt u ook bevestigen dat bij de
NWO Open Competitie van de Exacte en Natuurwetenschappen het cv helemaal niet meer
meetelt? Zo ja, bent u het hiermee eens?
Vraag 7
Acht u het mogelijk dat de aanvraagdruk en publicatiedruk, die het programma «Erkennen
en Waarderen» beoogt weg te nemen, ook verminderd kan worden door 1) inzet van de
nieuwe middelen voor onderzoeken, door 2) inzet van andere indicatoren aanvullend op de metrische, in plaats van metrische
indicatoren af te schaffen? Zo ja, bent u van plan hierop in te zetten? Zo nee, waarom
niet?
Vraag 8
Deelt u de mening dat het voor academici geen zin meer heeft een mooi cv, inclusief
internationale criteria, op te bouwen, als wat op dat cv staat niet of veel minder
meegewogen mag worden bij aanvragen? Zo ja, wat bent u van plan hieraan te doen? Zo
nee, waarom niet?
Vraag 9
Hoe wilt u het aanmoedigen van excellentie vormgeven binnen een dergelijk stelsel?
Vraag 10
Kunt u aangeven welke landen aantoonbaar volgens dezelfde systematiek als «Erkennen
en Waarderen» werken?
Vraag 11
Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat deze zorgen nu al geruime tijd leven
bij wetenschappers? Bent u als stelselverantwoordelijke bereid deze zorgen serieus
te nemen en in gesprek te gaan met voor- en tegenstanders van «open science», de «San
Francisco Declaration on Research Assessment (DORA)» en «Erkennen en Waarderen»? Zo
ja, kunt u de Kamer informeren over de uitkomsten van deze gesprekken? Zo nee, waarom
niet?
X Noot
1dr Kelder en Co | NPO Radio 1
X Noot
2ScienceGuide, 19 juli 2021, Nieuwe Erkennen en waarderen schaadt Nederlandse wetenschap
X Noot
3ScienceGuide, 9 december 2021, Bedreigingen voor fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
in Nederland brengen onze toekomstige welvaart in gevaar
X Noot
4ScienceGuide, 2 februari 2022, Heroriëntatie NWO-Talentcompetities bedreigt toekomst
Nederlandse wetenschap