Vragen van de leden Maatoug (GroenLinks) en Gijs van Dijk (PvdA) aan de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over de uitspraak van de Centrale Raad voor Beroep inzake werken vanuit de bijstand (ingezonden 26 oktober 2021).

Vraag 1

Kent u de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) van 24 augustus 2021¹, de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 12 oktober 2018², de uitspraak van de CRvB van 14 juni 2016³ en de artikelen over werken vanuit de bijstand⁴?

Vraag 2

Kunt u aangeven in hoeverre deze problemen bij het ministerie voor deze uitspraak al bekend waren, en wat er is gedaan met deze signalen? Hebben hier gesprekken met gemeenten of de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over plaatsgevonden? Waarom is er niet eerder voor gekozen om werken vanuit de bijstand aantrekkelijker te maken, en ervoor te zorgen dat mensen met fluctuerende bijverdiensten in de verrekening niet onder het bijstandsniveau terechtkomen?

Vraag 3

Kunt u aangeven op hoeveel bijstandsgerechtigden deze uitspraak betrekking heeft? Als een exact aantal niet lukt, kunt u dan een inschatting geven? Mocht dit ook niet kunnen, kunt u dan aangeven hoe u deze inschatting wel gaat maken?

Vraag 4

In hoeveel gemeenten wordt er op dit moment nog gewerkt met de oude interpretatie van de wet?

Vraag 5

Hoeveel gemeentelijke verordeningen Participatiewet zijn in strijd met de wet en regelgeving en rechtspraak aangaande fictief verrekenen en de vrijlating?

Vraag 6

Welke stappen zijn er sinds de uitspraak van de CRvB in augustus geweest om ervoor te zorgen dat in alle gemeenten de nieuwe interpretatie van de wet wordt toegepast? Wanneer verwacht u dat de uitspraak uiterlijk is toegepast in alle Nederlandse gemeenten? Kunt u aangeven hoe u de Kamer zult informeren over de voortgang?

Vraag 7

Worden uitspraken van rechtbanken aangaande in dit geval de Participatiewet automatisch iedere maand verstrekt aan het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid?

Vraag 8

Wordt er landelijk bijgehouden hoeveel bezwaarschriften er worden ingediend inzake de Participatiewet en hoe deze bezwaar- en beroepsprocedures uitpakken? Is er sprake van terugkoppeling van het verloop van deze zaken vanuit gemeenten en/of CRvB richting ministerie?

Vraag 9

Bent u bereid om tot één werkwijze van inkomstenverrekening en uitbetaling bijstand te komen en deze bij wet vast te leggen?

Vraag 10

Gezien het feit dat de VNG aangeeft dat de uitspraak «ingrijpende gevolgen voor de gemeentelijke uitvoeringspraktijk» heeft, kunt u aangeven op welke manier gemeenten gefaciliteerd worden om de nieuwe interpretatie van de wet zo goed en zo snel mogelijk toe te passen? Kunt u hierbij toezeggen dat uitvoeringskosten geen belemmerende factor zullen zijn bij het uitvoeren van deze nieuwe interpretatie zodat het in alle gemeenten aantrekkelijker wordt om vanuit de bijstand te gaan werken?

Vraag 11

Vindt u het een probleem dat de Landelijke Cliëntenraad (LCR) in een onderzoek eerder dit jaar aangaf dat zes op de tien mensen die vanuit de bijstand gaan werken in financiële problemen komen? Kunt u aangeven of er andere beleidsmatige redenen zijn die hieraan bijdragen? Bent u hierover in gesprek met de VNG en LCR? Als dit nog niet het geval is, zou u dit willen doen?

Vraag 12

Wat vindt u van de eerder gedane suggestie van de LCR dat er iets vergelijkbaars als de beslagvrije voet moet komen voor mensen die werken naast een uitkering?

Vraag 13

Bent u bereid de vrijlatingsregeling aan te passen, conform het amendement-Gijs van Dijk over een generieke structurele vrijlatingsregeling van 50% van het inkomen⁵? Zo nee, waarom niet?

---

1 Centrale Raad van Beroep, 24 augustus 2021, ECLI:NL:CRVB:2021:2146 (ECLI:NL:CRVB:2021:2146 Volledige tekst uitspraak (recht.nl))

2 Rechtbank Rotterdam, 12 oktober 2018, ECLI:NL:RBROT:2018:8363 (ECLI:NL:RBROT:2018:8363, Rechtbank Rotterdam, 17/6370 en 18/1677 (rechtspraak.nl))

3 Centrale Raad van Beroep, 14 juni 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:2272 (ECLI:NL:CRVB:2016:2272, Centrale Raad van Beroep, 14/4313 WWB (rechtspraak.nl))

4 Trouw, 22 oktober 2021 «Na jaren in de bijstand vond ze eindelijk weer werk, maar dat veroorzaakte een kettingreactie van ellende» (https://www.trouw.nl/economie/na-jaren-in-de-bijstand-vond-ze-eindelijk-weer-werk-maar-dat-veroorzaakte-een-kettingreactie-van-ellende~b1fd247b/), Binnenlands Bestuur, 20 oktober 2021, «Werken in de bijstand wordt (iets) lonender (https://www.binnenlandsbestuur.nl/sociaal/nieuws/werken-in-de-bijstand-wordt-(iets)-lonender.18670415.lynkx), gemeente.nu, 22 oktober 2021, «Gemeenten negeren de wet bij uitvoering bijstand»» (https://www.gemeente.nu/sociaal/bijstand/gemeenten-negeren-de-wet-bij-uitvoering-bijstand/), NOS, 2 juni 2021, «Problemen bij computersysteem dat uitkeringen regelt: «Gaat al twee jaar fout»» (https://nos.nl/artikel/2383250-problemen-bij-computersysteem-dat-uitkeringen-regelt-gaat-al-twee-jaar-fout), NOS, 24 mei 2021, «Stellen in de bijstand die scheiden moeten vaak onterecht toeslagen terugbetalen» (https://nos.nl/artikel/2382078-stellen-in-de-bijstand-die-scheiden-moeten-vaak-onterecht-toeslagen-terugbetalen)

5 Kamerstuk 35 394, nr. 13