Vragen van het lid Van Nispen (SP) aan de Minister voor Rechtsbescherming over de vrijheid van advocaatkeuze bij rechtsbijstandverzekeraars (ingezonden 12 mei 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met de uitspraak van het Europese Hof van Justitie waarin de vrijheid van advocaatkeuze bij rechtsbijstandverzekeraars wordt uitgebreid naar elke fase die tot een procedure bij de rechter kan leiden?¹ Wat is daarop uw reactie?

Vraag 2

Deelt u de analyse dat deze uitspraak andermaal ruim baan geeft aan de vrijheid van advocaatkeuze, zodat het niet aangaat (of onjuist is) dat de polissen en het beleid van de rechtsbijstandverzekeraars deze vrije keuze zoveel mogelijk ontmoedigen, dan wel dat deze uitspraak geen aanleiding geeft om de vrije advocaatkeuze te bemoeilijken?² Zo ja, bent u bereid om deze nieuwe uitleg van de vrijheid van advocaatkeuze in overleg met het Verbond van Verzekeraars en de Nederlandse Orde van Advocaten (wettelijk) vast te leggen voor rechtsbijstandverzekeringen?

Vraag 3

Heeft u kennisgenomen van de uitspraak 2021/0300 van de Geschillencommissie van het Klachteninstituut financiële dienstverlening (Kifid) over de vrijheid van advocaatkeuze bij rechtsbijstandverzekeraars?³ Wat is daarop uw reactie?

Vraag 4

Heeft u kennisgenomen van de blogs «Vrije advocaatkeuze» en «Vrije advocaatkeuze: rechtsbijstandsverzekeraars hebben geen Plan B»?⁴^, ⁵ Wat is daarop uw reactie?

Vraag 5

Vreest u dat deze uitspraak van de Geschillencommissie van het Kifid, wanneer deze in hoger beroep in stand blijft, ertoe kan leiden dat rechtszoekenden eerder het maximale budget van de rechtsbijstandverzekering bereiken waardoor zij later in een proces mogelijk geen aanspraak meer kunnen maken op de rechtsbijstandsverzekering?

Vraag 6

Klopt het dat – zolang als de Nederlandse overheid geen beperking aanbrengt op de kosten – het de rechtsbijstandverzekeraars is toegestaan om deze beperkingen via artikel 288 WVEU zelf aan te brengen waarbij evenwel is gebleken dat zij enorme verschillen in maximale budgetten hanteren van tussen de € 3.000 en € 30.000 bij zaken zonder verplichte procesvertegenwoordiging door een advocaat?⁶

Vraag 7

Acht u het niet wenselijk dat – ongeacht de vrijheid die de rechtsbijstandverzekeraars op dit punt zouden hebben – rechtsbijstandverzekeraars in elk geval de kosten moeten dekken van de gemiddelde procedures die in de diverse rechtsgebieden gevoerd kunnen worden omdat bij lagere bedragen het keuzerecht illusoir kan worden en het Europese Hof van Justitie dat in zijn uitspraken niet toestaat?

Vraag 8

Bent u bereid om een onderzoek uit te laten voeren of voldoende gevolg wordt gegeven aan de door het Europese Hof van Justitie voorgeschreven grote betekenis en bescherming van de vrije advocaatkeuze alsmede naar de kosten van de gemiddelde procedures die in de diverse rechtsgebieden gevoerd kunnen worden, omdat bij lagere bedragen het keuzerecht illusoir kan worden en het Europese Hof dat in zijn uitspraken niet toestaat? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9

Bent u bereid om, als de uitkomsten van dat onderzoek daartoe aanleiding geven, met een voorstel te komen tot invoering van standaard beperkingen (minimale maximumtarieven) om te voorkomen dat rechtsbijstandverzekeraars een te forse beperking invoeren waardoor de vrijheid van advocatenkeuze illusoir wordt gemaakt, dan wel om gezamenlijk met het Verbod van Verzekeraars en de Nederlandse Orde van Advocaten tot een andere oplossing te komen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 10

Kunt u deze vragen afzonderlijk beantwoorden?

---

1 Europese Hof van Justitie, 14 mei 2020, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX%3A62018CJ0667

2 Steinz, T., «Klant heeft nauwelijks iets aan uitbreiding vrije advocaatkeuze», 29 juni 2020, https://www.amweb.nl/schade/blog/2020/06/klant-heeft-nu-nauwelijks-iets-aan-uitbreiding-vrije-advocaatkeuze-101123787

3 Geschillencommissie van het Kifid, 31 maart 2021, https://www.kifid.nl/judgement/uitspraak-2021-0300-bindend/

4 Ruinaard, E., «Vrije advocaatkeuze», 19 april 2021, https://www.amweb.nl/branche/blog/2021/04/vrije-advocaatkeuze-101129241

5 Steinz, T., «Vrije advocaatkeuze: rechtsbijstandverzekeraars hebben geen Plan B», 29 april 2021, https://www.amweb.nl/schade/blog/2021/04/vrije-advocaatkeuze-rechtsbijstandverzekeraars-hebben-geen-plan-b-101129564

6 Consumentenbond, 24 december 2020, https://www.consumentenbond.nl/rechtsbijstandverzekering/vrije-advocaatkeuze#no4