Vragen van Jasper van Dijk (SP) aan de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
over het schrikbewind jegens bijstandsgerechtigden in de gemeente Enschede (ingezonden
30 juni 2020).
Vraag 1
Wat is uw reactie op de uitzending van BNN/VARA Opstandelingen «De ballade van Enschede»
van 25 juni 2020?1
2
Vraag 2
Vindt u het getoonde schrikbewind tegenover bijstandsgerechtigden aanvaardbaar?
Vraag 3
Vindt u dat gedupeerden recht hebben op een compensatie door de gemeente Enschede,
gezien het feit dat de gemeente van 1 januari 2014 tot en met 1 juli 2015 (toen de
Nationale ombudsman daarover een vernietigend oordeel uitsprak) mensen van 27 jaar
en ouder in strijd met de wet een verplichte zoekperiode van vier weken heeft opgelegd
alvorens zij een aanvraag voor bijstand konden indienen (circa 2.500 bijstandsgerechtigden)?
Vraag 4
Vindt u dat gedupeerden recht hebben op een compensatie door de gemeente Enschede,
gezien het feit dat de gemeente van 1 januari 2014 tot en met 8 november 2017 (toen
de Rekenkamercommissie Enschede strijdigheid met de wet vaststelde) alle bijstandsaanvragers,
zonder leeftijdsonderscheid, te laat en te weinig wettelijk voorschot betaalde (circa
1.500 aanvragers per jaar)?
Vraag 5
Hebben mensen bij wie de beslagvrije voet niet correct is vastgesteld recht op compensatie,
gezien het feit dat de gemeente Enschede volgens betrokkenen jarenlang heeft nagelaten
de beslagvrije voet correct vast te stellen?
Vraag 6
Wat is uw reactie op het gegeven dat de gemeente Enschede slechts 23% van de aanvragen
voor bijzondere bijstand goedkeurt?
Vraag 7
Wat is uw reactie op de bewering dat de gemeente Enschede mensen kort omdat zij minder
geld uitgeven aan bepaalde zaken dan het Nibud becijfert, bijvoorbeeld doordat iemand
drie euro minder uitgeeft aan voedsel dan het Nibud becijfert? Is er een wettelijke
grond voor dergelijke kortingen en is hier jurisprudentie over beschikbaar?
Vraag 8
Wat is uw reactie op de casus van Ronald, die niets fout had gedaan, maar in zijn
huis werd bespioneerd door bijstandsambtenaren, en wiens uitkering ten onrechte werd
gestopt? Is hier rechtmatig gehandeld en is er recht op compensatie voor het halve
jaar dat geen uitkering werd verstrekt?
Vraag 9
Wat is uw reactie op de casus van alleenstaande moeder Manon, die ten onrechte een
uitkering werd geweigerd en wiens medische dossier werd opgevraagd terwijl dat niet
mag? Welke sanctie staat er op deze privacyschending en wat gaat u doen om te zorgen dat gemeenten geen medische dossiers meer
opvragen?
Vraag 10
Wat is uw reactie op de casus van Mirjam die een uitkering werd geweigerd, in de schulden
kwam, werd afgesloten van gas, water en licht, hierdoor vaak bij haar moeder ging
eten, waarop de gemeente concludeerde dat Mirjam gekort moest worden vanwege de kostendelersnorm?
Vraag 11
Is er wettelijke grond voor het korten van de uitkering omdat iemand met enige regelmaat
bij vrienden of familie gaat eten? Is hier jurisprudentie over?
Vraag 12
Vindt u dat, gezien de drie voorbeelden van «veelaanvragersbijstand» in de uitzending,
gedupeerden door de gemeente Enschede gecompenseerd dienen te worden?3
Vraag 13
Is het juist dat armoedegelden om de (kinder)armoede in Enschede te bestrijden vanaf
2018 aan de algemene middelen worden toegevoegd (500.000 euro structureel)? Erkent
u dat middelen dan niet per definitie op de juiste plek terecht komen? Wat onderneemt
u hiertegen?
Vraag 14
Erkent u dat door de werkwijze van de gemeente duizenden bijstandsgerechtigden financieel
gedupeerd zijn? Wat gaat u doen om te voorkomen dat gemeenten onrechtmatig handelen
inzake de Participatiewet en een schrikbewind voeren tegenover bijstandsgerechtigden?
X Noot
3Het verdienmodel «veelaanvragersbijstand» betreft mensen die soms drie tot vier keer
moeten aanvragen voordat de uitkering uiteindelijk wordt toegekend. Zij komen hierdoor
vele maanden zonder inkomen te zitten. Ook worden mensen wiens uitkering wordt beëindigd
door de gemeente niet geïnformeerd over het recht opnieuw een aanvraag in te dienen.
Ook zij hebben hierdoor maandenlang geen inkomen.