Vragen van het de leden Karabulut (SP), Van Ojik (GroenLinks) en Ploumen (PvdA) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over de Nederlandse kernwapentaak en de Duitse kernwapendiscussie (ingezonden 3 juni 2020).

Vraag 1

Kunt u naar aanleiding van het vrijgeven van Amerikaanse archieven over kernwapenpolitiek bevestigen dat Nederland in 1961 akkoord ging met de kernwapentaken die de Amerikaanse regering vastgesteld had? Zo ja, zijn er nog meer documenten, bijvoorbeeld in Nederlands bezit, die dit document bevestigen?¹

Vraag 2

Kunt u een overzicht geven van de oefeningen die de eventualiteit van atoominzet hebben geoefend die Nederland atoomwapens zou moeten inzetten? Zo nee, waarom niet?

Vraag 3

Kunt u daarbij een onderscheid maken tussen bestuurlijke oefeningen, het doen besluiten tot de inzet van kernwapens en van militaire oefeningen? Om welk atoomwapen of welke atoomwapens, van de toen zes atoomtaken, ging het daarbij? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Kunt u daarbij ook een onderscheid maken tussen de inzet in geval van een aanval op de Verenigde Staten (VS) zelf als ook elders in de wereld?

Vraag 5

Kunt u tevens bevestigen dat in 1965 door middel van een brief werd voorgesteld om Amerikaanse atoombommen op het vliegkampschip Karel Doorman ter beschikking te stellen?²

Vraag 6

Is het beleid zoals in 1961 vastgesteld ooit opgeheven of veranderd? Zo ja, wanneer was dat?

Vraag 7

Hoe verhouden deze afspraken in de thans vrijgegeven documenten zich tot uw antwoord in Kamervragen dat bij nucleaire besluitvorming altijd instemming is vereist binnen de NAVO?³

Vraag 8

Wat zijn de actuele afspraken tussen de VS en Nederland over het gebruik van de B-61-11 die ter beschikking zijn van de Nederlandse F-16's?

Vraag 9

Hebt u kennisgenomen van de discussie in de Duitse regering over de Duitse atoomtaak en dat de woordvoerder in de Duitse Bondsdag voor regeringspartij SPD, Rolf Mützenich, een einde wil maken aan de Duitse verplichting om mee te doen aan de atoomafschrikking?⁴

Vraag 10

Deelt u de analyse van Mützenich dat het risico op escalatie met deze Amerikaanse regering bestaat om niet alleen kernwapens voor afschrikking te gebruiken maar ook als aanvalswapen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 11

Bent u bereid met de Duitse regering in contact te treden om het vraagstuk van Amerikaanse kernwapens in Europa samen op te pakken en tot een einde te brengen? Zo ja, op welke wijze hebt u dat gedaan of zult u dat doen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 12

Wat is uw reactie op de visie van de Amerikaanse ambassadeur in Polen dat de Amerikaanse kernwapens die in Duitsland liggen in Polen kunnen worden gestationeerd? Kunt u dat toelichten?⁵

Vraag 13

Deelt u de opvatting van de Russische regering dat plaatsing van atoomwapens in de landen die ooit lid waren van het Warschau Pact, de nieuwe NAVO-landen, in strijd is met de overeenkomst uit 1997 tussen Rusland en de NAVO, NATO-Russia Founding Act?⁶ Zo nee, waarom niet? Zo ja, wilt u er bij de Amerikaanse regering op aandringen dit nooit te doen? Kunt u dat toelichten?

Vraag 14

Bent u bereid in Europa met alle relevante landen contact op te nemen om initiatieven te nemen die leiden tot de-escalatie en vermindering van kernwapengevaar in Europa? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke wijze?

---

1 The National Security Archive, «Memorandum for McGeorge Bundy, The White House, «Check List of Presidential Actions,» Top Secret, 28 July 1961». https://nsarchive2.gwu.edu/dc.html?doc=6895258-National-Security-Archive-Doc-10-William-Brubeck. Aangehaald door Co Colijn in «Einde verkrampte geheimhouding Nederland over atoomwapens?» 28 mei 2020, https://spectator.clingendael.org/nl/publicatie/einde-verkrampte-geheimhouding-nederland-over-atoomwapens.

2 «(A)s for the Dutch, «the less said the better,» but they would have to be told something «about the conditions under which the US and the UK are entering into storage arrangements» for the ASW weapons. Nevertheless, the Dutch should be told nothing about the basic understanding because «we have no wish to spread further the explicit commitment to the personal President-Prime Minister consultation which lies at the heart of the U.S.–U.K. Memorandum of Understanding»». Aangehaald door Co Colijn in de toelichting van de NSA en in de «topsecret», maar declassified brief, door Lydon Johnsson in november 1965 geaccordeerd.

3 Aanhangsel handelingen nr. 1269, vergaderjaar 2019–2020

4 Deutsche Welle, 2 mei 2020, «Germany: SPD call to withdraw US nuclear arms stokes debate», https://www.dw.com/en/germany-spd-call-to-withdraw-us-nuclear-arms-stokes-debate/a-53314883

5 Brookings, 18 mei 2020, «US nukes in Poland are a truly bad idea», https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2020/05/18/us-nukes-in-poland-are-a-truly-bad-idea/

6 Elena Teslova, Anadolu Agency, 20 mei 2020, «Russia slams US plans to deploy nukes to Poland», https://www.aa.com.tr/en/europe/russia-slams-us-plans-to-deploy-nukes-to-poland/1846989