Vragen van het lid Merkies (SP) aan de Minister van Financiën over «gratis geld voor bedrijven» als gevolg van het ECB-beleid (ingezonden 28 september 2016).

Vraag 1

Is het u bekend dat grote bedrijven dankzij het stimuleringsbeleid van de Europese Centrale Bank (ECB) vrijwel gratis geld kunnen lenen?¹

Vraag 2

In hoeverre is dit volgens u rechtvaardig ten opzichte van het midden- en kleinbedrijf (MKB), de groeimotor van Nederland?

Vraag 3

Is bekend van welke bedrijven de ECB in het kader van het Corporate Sector Purchasing Programma (CSPP) bedrijfsobligaties heeft opgekocht? Zo ja, kunt u een overzicht geven?

Vraag 4

Klopt het dat de nationale centrale banken wekelijks een lijst publiceren met de gedane aankopen? Waar is die lijst te vinden? Waarom heeft de ECB daarbij besloten om niet aan te geven hoeveel er van deze obligaties zijn gekocht?

Vraag 5

Van welke Nederlandse bedrijven zijn er bedrijfsobligaties opgekocht? Om hoeveel obligaties en welke bedragen gaat het? Heeft de ECB deze bedrijfsobligaties opgekocht op de primaire of op de secundaire markt?

Vraag 6

Klopt het dat grote bedrijven gemiddeld 0.63% minder rente zijn gaan betalen als gevolg van het ECB-beleid?²

Vraag 7

Deelt u de mening dat hier sprake is van subsidie voor multinationals? Kunt u uw antwoord onderbouwen?³

Vraag 8

In hoeverre heeft het opkoopprogramma ertoe geleid dat bedrijven hun oude dure schulden herfinancieren?

Vraag 9

In hoeverre heeft het CSPP ertoe geleid dat bedrijven extra obligaties uitgeven om hun eigen aandelen terug te kopen?⁴

Vraag 10

Klopt het dat 7% van de bedrijfsobligaties direct zijn opgekocht van bedrijven in plaats van op de secundaire markt?⁵

Vraag 11

Welk percentage van de 80 miljard euro die de ECB maandelijks aan obligaties opkoopt valt onder het CSPP?⁶

Vraag 12

Klopt het dat de ECB obligaties heeft in de helft van alle in aanmerking komende uitgiftes?⁷

Vraag 13

Wanneer wordt het CSPP beëindigd? Hoelang kunnen de obligaties nog worden aangehouden, nadat er is gestopt met het opkopen van bedrijfsobligaties?

Vraag 14

Is het opkopen van bedrijfsobligaties op de primaire markt verenigbaar met het mandaat van de ECB zoals vastgelegd in het Verdrag van Rome? Zo nee, bent u bereid hierover een publieke uitspraak te doen? Zo ja, erkent u dat het bevreemdend is dat centrale banken wél direct obligaties mogen opkopen van bedrijven, maar niet van overheden?

Vraag 15

Kunt u een reactie geven op de volgende uitspraak van Joachim Fels, obligatiebelegger Pimco: «Centrale banken zijn plotseling een bron van volatiliteit geworden»?⁸

Vraag 16

Klopt het dat bij sommige landen, met name Portugal en Ierland, de bovengrens voor het aankopen van staatsobligaties wordt benaderd wegens het feit dat centrale banken hooguit een derde van de staatsschuld mogen kopen?⁹

Vraag 17

Deelt u de mening van hoogleraar Sweder van Wijnbergen dat het opkopen van bedrijfsobligaties door de ECB is gebaseerd op foute diagnoses omdat banken een tekort aan kapitaal hebben en niet aan schulden?¹⁰

---

1 Volkskrant (9 september 2016): «Gratis geld voor bedrijven»

2 Volkskrant (9 september 2016): «Gratis geld voor bedrijven»

3 Volkskrant (9 september 2016): «Gratis geld voor bedrijven»

4 Volkskrant (9 september 2016): «Gratis geld voor bedrijven»

5 FD (9 september 2016): «Private bedrijven geven nu ook obligaties uit met een negatief rendement»

6 Volkskrant (9 september 2016): «Gratis geld voor bedrijven»

7 FD (9 september 2016): «Private bedrijven geven nu ook obligaties uit met een negatief rendement»

8 FD (21 september 2016): «Centrale banken zijn plots bron van volatiliteit»

9 AD (9 september 2016): «ECB weet niet meer wat te doen»

10 AD (9 september 2016): «ECB weet niet meer wat te doen»