Vragen van de leden Voordewind (ChristenUnie) en Jasper vanDijk (SP) aan de minister en staatssecretaris van Buitenlandse Zaken over berichten dat volgens een VN «Group of Experts» Rwanda en Oeganda directe militaire steun geven aan guerrillastrijders in Congo en over de mensenrechtensituatie in Rwanda (ingezonden 29 oktober 2012).

Vraag 1

Kent u de berichten over de constatering van een VN «Group of Experts» dat Rwanda en Oeganda directe militaire steun geven aan de «M23» guerrillastrijders in Congo?¹

Vraag 2

Wat is uw reactie op de constatering van de VN «Group of Experts»?

Vraag 3

Op welke manier weegt u deze nieuwe bevindingen van de «Group of Experts» mee in beoordeling van de relatie met Rwanda en Oeganda, zoals u hebt toegezegd in antwoord op eerdere vragen?² Geeft het stevige oordeel van de «Group of Experts» aanleiding om de relatie met deze landen te herzien, bijvoorbeeld door de (nu opgeschorte) sectorale steun aan Rwanda definitief stop te zetten?

Vraag 4

Hebt u kennisgenomen van het bericht dat rebellen dit jaar ongeveer 5 000 vrouwen hebben verkracht in de oostelijke provincie Noord-Kivu in Congo en dat mensen worden ontvoerd en gedwongen te vechten voor de rebellen?³ Hoe beoordeelt u de huidige mensenrechtensituatie in Congo?

Vraag 5

Wat is, naast bovenstaande bevindingen over extern gedrag door Rwanda, uw reactie op de inhoud van het rapport van Amnesty International over de interne mensenrechtensituatie in Rwanda, waar onder meer melding wordt gemaakt van het vasthouden van mensen in illegale detentie in geheime gevangenissen, marteling tijdens illegale detentie, gebrek aan toegang tot medische hulp voor gedetineerden en gebrek aan een eerlijke rechtsgang?⁴ Hoe beschouwt u deze conclusies in het licht van de Nederlandse steun aan de Rwandese justitiesector, die tijdelijk is opgeschort? Geven deze conclusies aanleiding om de steun definitief op te schorten?

Vraag 6

Hoe beoordeelt u de zorgen van Amnesty International over het proces tegen de politica Victoire Ingabire, onder meer dat rechters vragen van de verdediging niet hebben toegelaten, dat rechters niet hebben doorgevraagd op de situatie dat medeverdachten belastende verklaringen hebben afgegeven tijdens hun verblijf in Kamp Kami, een militair kamp waar mensen illegaal werden vastgehouden en gemarteld, en dat de bewijslast voor eventuele marteling bij de verdachte ligt? Zet Nederland in op een eerlijk proces voor Victoire Ingabire? Zo ja, op welke manier?

Vraag 7

Hoe geeft Nederland de relatie vorm met Rwanda, nu dat land onlangs lid is geworden van de Veiligheidsraad? Dringt Nederland aan op naleving van internationale normen en mensenrechtenverdragen, zeker in het licht van bovenstaande schendingen van mensenrechten?

---

1 Telegraph, 17 oktober 2012, «Rwanda and Uganda supplying Congo rebels with weapons, says UN»

BBC News, 17 oktober 2012, «Rwanda defence chief leads DR Congo rebels, UN report says»

The Guardian, 18 oktober 2012, «Rwandan minister is leader of Congo rebels, UN says»

2 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2012–2013, nr. 219

3 Amnesty International, 8 oktober 2012, «Rwanda: Shrouded in secrecy: Illegal detention and torture by military intelligence»

4 Trouw, 18 oktober 2012, «Rebellen verkrachten 5 000 vrouwen in Congo»