Tweede Kamer der Staten-Generaal

36 625 XIV Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (XIV) en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2024‒2025

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in:

• 1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur;

• 2. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie;

• 3. de begrotingsstaat voor het begrotingsfonds Diergezondheidsfonds.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur,F.M. Wiersma

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen	Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)	Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50	1	2
=> 50 en < 200	2	4
=> 200 en < 1000	5	10
=> 1000	10	20

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 2 Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2024 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2024 (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
	Artikel	Uitgaven 2024
Vastgestelde begroting 2024		3.999.859
Stand bij suppletoire begroting september 2024		4.385.412
Belangrijkste mutaties tweede suppletoire begroting
1) Ramingsbijstelling Lbv / Lbv-plus	21	‒ 76.247
2) DU indirecte uitvoeringskosten	22	‒ 49.043
3) Storting begrotingsreserve Apurement	51, 21	33.000
4) Terugvordering Europese Commissie	21	22.068
5) Monitoring dierveiligheid	21	12.311
6) Uitgaven apparaat	50	‒ 10.796
7) Uitvoeringskosten Piekbelastersaanpak	22	‒ 9.940
8) Overheveling NMBP	22	‒ 7.009
9) Uitvoeringskosten Lbv / Lbv-plus	21	5.848
10) NVWA	24	5.800
11) RVO in beslag nemen dieren	21	5.724
12) Overige mutaties		‒ 76.397
Stand 2e suppletoire begroting 2024		4.240.731

Toelichting

• 1. Ramingsbijstelling Lbv/Lbv-plus

Uitgaven op de Lbv / Lbv-plus regelingen worden verlaagd om aan te sluiten bij het tempo waarin deelnemers maatregelen uitvoeren.

2. DU's indirecte uitvoeringskosten provincies

Middelen voor de indirecte uitvoeringskosten van provincies worden per decentralisatie uitkering (DU) verstrekt vanuit het provinciefonds. Deze middelen zijn bedoeld ter compensatie van uitvoeringskosten van provincies die niet direct zijn toe te rekenen aan specifieke gebiedsprocessen of maatregelen waarvoor de provincies een specifieke uitkering ontvangen op grond van de Regeling provinciale maatregelen landelijk gebied.

3. Storting begrotingsreserve Apurement

Dit betreft grotendeels een overheveling van artikel 51 naar artikel 21 ten behoeve van het aanvullen van de begrotingsreserve Apurement. De begrotingsreserve Apurement is bedoeld om financiële correcties opgelegd door de Europese Commissie met betrekking tot het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid op te vangen.

4. Terugvordering Europese Commissie

Op 16 oktober jl. heeft de EC aangegeven dat Nederland een bedrag van circa € 40 mln. Europese subsidies moet terugbetalen inzake FresQ. Dit gaat over uitbetaalde EU subsidies in de jaren 2009 tot en met 2012 aan de producentenorganisatie FresQ. Deze terugvordering van € 22,7 mln. van de Europese Commissie betreft grotendeels ongeveer de eerste helft van terugbetaling FresQ.

5. Diergezondheid en dierwelzijn

Op het moment van overheveling was de verwachting dat er aanvullend budget nodig was en veiligheidshalve is er toen aanvullend budget overgebracht. Volgens de laatste inzichten is dit niet meer nodig en zal hiervoor worden gecorrigeerd.

6. Uitgaven apparaat

Deze mutatie betreft voor het overgrote deel de verlaging in het budget voor eigen personeel. Vacatures worden minder snel vervuld dan verwacht, waardoor het budget naar beneden is bijgesteld.

7. Uitvoeringskosten piekbelastersaanpak

De uitgaven op Piekbelastersaanpak worden verlaagd hoofdzakelijk omdat de vraag naar zaakbegeleiders achterblijft.

8. Overheveling Natuur- en milieubeleidsplan

Dit betreft een bijdrage aan het BES-fonds voor de uitvoering van het Natuur- en milieubeleidsplan Caribisch Nederland en de Uitvoeringsagenda's Bonaire, Saba en Sint Eustatius.

9. Uitvoeringskosten Lbv/Lbv-plus

Het totaal aantal uren dat nodig was voor het beoordelen en afhandelen van aanvragen voor Lbv en Lbv-plus regelingen vallen hoger uit dan verwacht.

10. NVWA

Er is besloten de extra kosten van de nieuwe CAO Rijk pas vanaf 1-1-2025 door te rekenen aan derden. Hiervoor dient de NVWA gecompenseerd te worden om niet tot een verlies te leiden.

11. RVO

De RVO heeft meer goederen in beslag genomen, en heeft hierdoor meer kosten gemaakt.

Tabel 3 Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2024 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

Overzicht belangrijkste suppletoire ontvangstmutaties 2024 (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
	Artikel	Ontvangsten 2024
Vastgestelde begroting 2024		97.775
Stand suppletoire begroting september 2024		157.580
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Terugvordering 2023 ELGF	21	22.068
2) Ontvangsten natuur bijstelling	22	17.129
3) Afrekening RVO jaarrekening 2023	24	4.342
Overige mutaties		10.073
Stand 2e suppletoire begroting 2024		211.192

Toelichting

• 1. Terugvordering 2023 ELGF

Dit betreft een terugvordering van de EC omtrent het Europees Landbouwgarantiefonds (ELFG) voor het jaar 2023.

2. Ontvangsten natuur bijstelling

Een aantal provincies hebben eerder dan verwacht ongebruikte middelen van een regeling teruggestort.

3. Afrekening jaarrekening RVO 2023

De RVO heeft in 2023 teveel ontvangsten vanuit LVVN ontvangen. Dit wordt hiermee verrekend.

3 Beleidsartikelen

3.1 Artikel 21 Land- en tuinbouw

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid art. 21 (bedragen x € 1.000)

21 Land- en tuinbouw			bedragen x1.000
Art.	Omschrijving	Stand 1^e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)	Mutaties 2e suppletoire begroting (2)	Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
	Verplichtingen	3.434.794	‒ 23.604	3.411.190
	Uitgaven	1.122.364	‒ 28.112	1.094.252
	Subsidies (regelingen)	1.016.633	‒ 85.477	931.156
	Sociaal economische positie boeren	163.395	23.516	186.911
	Duurzame veehouderij	659.273	‒ 108.795	550.478
	Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen	77.172	6.935	84.107
	Mestbeleid	103.322	‒ 7.488	95.834
	Diergezondheid en dierenwelzijn	4.520	1.242	5.762
	Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking	1.186	‒ 707	479
	Integraal voedselbeleid	7.765	‒ 180	7.585
	Leningen	24.500	2.796	27.296
	Lening Investeringsfonds Duurzame Landbouw	24.500	2.796	27.296
	Garanties	1805	91	1896
	Bijdrage borgstellingsreserve	0	91	91
	Verliesdeclaraties borgstellingsfaciliteit	1.805	0	1.805
	Opdrachten	30.757	14.146	44.903
	Sociaal economische positie boeren	4.189	‒ 1.945	2.244
	Duurzame veehouderij	1.644	‒ 1.317	327
	Mestbeleid	552	‒ 552	0
	Diergezondheid en dierenwelzijn	18.741	17.206	35.947
	Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking	3.805	667	4.472
	Integraal voedselbeleid	1.826	87	1.913
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	17.250	7.822	25.072
	College toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden	3.712	860	4.572
	Centrale Commissie Dierproeven	2.502	870	3.372
	Medebewind/voormalige productschappen	687	‒ 187	500
	Raad voor de Plantenrassen	1.511	369	1.880
	Keuringsdiensten	8.838	5.910	14.748
	Bijdrage aan medeoverheden	0	0	0
	Specifieke uitkeringen	0	0	0
	Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties	11.333	‒ 490	10.843
	FAO en overige contributies	11.333	‒ 490	10.843
	Storting/onttrekking begrotingsreserve	7.555	33.000	40.555
	Storting begrotingsreserve landbouw	1.428	0	1.428
	Storting begrotingsreserve apurement	2.500	33.000	35.500
	Storting begrotingsreserve borgstelling	3.627	0	3.627
	Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken	12.531	0	12.531
	Diergezondheidsfonds	12.531	0	12.531
	Ontvangsten	98.400	28.467	126.867
	Ontvangsten	98.400	28.467	126.867
	Sociaal economische positie boeren	245	360	605
	ZBO's/RWT's	2.500	0	2.500
	Agroketens	2.013	4.471	6.484
	Agrarische innovatie en overig	0	186	186
	Mestbeleid	7.209	100	7.309
	Garanties	1.800	0	1.800
	Weerbare planten en teeltsystemen	1.428	‒ 167	1.261
	Diergezondheid en dierenwelzijn	11.600	1.003	12.603
	Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking	6.515	446	6.961
	Onttrekkingen begrotingsreserves	65.090	22.068	87.158

Toelichting

Subsidies

Sociaal economische positie boeren

Het subsidiebudget voor Sociaal economische positie boeren wordt verhoogd met € 23,5 mln. De verhoging wordt voor € 22,7 mln. verklaard door een  terugvordering van de Europese Commissie. Deze terugvordering betreft grotendeels ongeveer de eerste helft van de FresQ korting. Op 16 oktober jl. heeft de EC aangegeven dat Nederland een bedrag van circa € 40,0 mln. moet terugbetalen in de zaak FresQ. Dit heeft betrekking op uitbetaalde EU subsidies in de jaren 2009 tot en met 2012 aan de producentenorganisatie FresQ. Op grond van de Europese regelgeving geldt een maximale terugvorderingstermijn van 8 jaar, daarna moeten de financiële gevolgen worden verrekend tussen de Europese Commissie en de lidstaat. Sinds 2021 lopen hier gesprekken over met de Europese Commissie. De EC heeft nu besloten dat Nederland dit bedrag moet terug betalen.

Duurzame veehouderij

Het subsidiebudget voor Duurzame veehouderij wordt met € 108,8 mln. verlaagd. Het budget voor de Lbv/LbvPlus vrijwillige stoppersregeling voor veehouders wordt € 76,2 mln. onderuitputting verwacht en daarom wordt het budget neerwaarts bijgesteld. Deze onderuitputting treedt met name op bij de Lbv. Daar geldt dat een groot deel van de veehouders de maximale doorlooptijd van 6 maanden voor de ondertekening van de overeenkomst, een voorwaarde voor het eerste betaalmoment, benut terwijl in de prognoses is uitgegaan van een kortere doorlooptijd. Er is daarmee van vertraging in de betalingsmomenten.

Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen

Het subsidiebudget voor Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen wordt met € 6,9 mln. verhoogd. Door het vervallen van de 100% eindejaarsmarge op Klimaatfondsmiddelen konden middelen uit 2023 onverwacht niet worden doorgeschoven, waardoor in 2024 onvoldoende budget was om verplichtingen uit te betalen. Met deze overboeking wordt hier aan tegemoetgekomen. De stijging van het subsidiebudget in 2024 pakt lager uit door het neerwaarts bijstellen van ramingen over diverse kleinere projecten.

Mestbeleid

Het subsidiebudget voor Mestbeleid wordt met € 7,5 mln. verlaagd. Dit komt voornamelijk doordat meerdere projecten vertraging hebben opgelopen of zijn uitgesteld door de wisseling van het kabinet en de benodigde inzet voor de aanpak van de mestmarkt, waaraan in 2024 veel tijd is besteed. Daarnaast wordt in 2024 voor de subsidie Hoogwaardige mestverwerking een lager bedrag uitbetaald dan er budget beschikbaar was.

Opdrachten

Diergezondheid en dierenwelzijn

Het opdrachtenbudget voor Diergezondheid en dierenwelzijn wordt verlaagd met € 17,2 mln. Dit wordt voor het grootste deel veroorzaakt door een onjuist raming van kosten bij de RVO voor I&R die niet juist waren geraamd. Verder maakte de RVO meer kosten voor het in beslag nemen van goederen.

Bijdrage aan ZBO's / RWT's

Bijdrage aan Keuringsdiensten

De bijdrage aan Keuringsdiensten wordt verhoogd met € 5,9 mln. Dit heeft onder meer te maken met een hogere LVVN-bijdrage aan Skal ad € 5,3 mln. door het tijdelijk niet kunnen retribueren van wettelijk verplichte taken, met name op het gebied van import, in 2026.

Storting begrotingsreserve

Begrotingsreserve Apurement

De begrotingsreserve Apurement is bedoeld om financiële correcties opgelegd door de Europese Commissie met betrekking tot het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid op te vangen. De begrotingsreserve Apurement wordt aangevuld met totaal € 33,0 mln. Dit bedrag bestaat uit een extra storting vanuit het Rijk (€ 31,0 mln.) en bijdragen vanuit de provincies (€ 2,0 mln. voor 2023 en 2024). De € 31,0 mln. van het Rijk betreft een overheveling van artikel 51 naar artikel 21 ten behoeve van het aanvullen van de begrotingsreserve Apurement.

Ontvangsten

Ontvangsten

Dit is de onttrekking uit de begrotingsreserve Apurement voor de bij subsidies sociaal economische positie boeren genoemde terugbetaling aan de Europese Commissie (€ 22,7 mln.).

3.2 Artikel 22 Natuur, visserij en gebiedsgericht werken

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid art. 22 (bedragen x € 1.000)

22 Natuur, visserij en gebiedsgericht werken			bedragen x1.000
Art.	Omschrijving	Stand 1^e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)	Mutaties 2e suppletoire begroting (2)	Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
	Verplichtingen	3.799.626	‒ 146.526	3.653.100
	Uitgaven	1.947.943	‒ 120.990	1.826.953
	Subsidies (regelingen)	109.540	‒ 8.836	100.704
	Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit	11.701	‒ 173	11.528
	Natuur en Biodiversiteit op land	52.070	881	52.951
	Beheer Kroondomeinen	763	‒ 2	761
	Duurzame visserij	33.198	‒ 11.164	22.034
	Overige stelsel activiteiten	7.908	499	8.407
	Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren	3.900	1.123	5.023
	Leningen	26.345	‒ 4.200	22.145
	Leningen rente en aflossing	26.345	‒ 4.200	22.145
	(Schade)vergoeding	1.900	0	1.900
	Vermaatschappelijking natuur en biodiversiteit	1.900	0	1.900
	Opdrachten	89.001	‒ 38.475	50.526
	Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit	8.875	‒ 5.879	2.996
	Natuur en Biodiversiteit op land	51.805	‒ 27.226	24.579
	Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren	14.039	‒ 1.510	12.529
	Duurzame visserij	6.696	‒ 2.988	3.708
	Internationale Samenwerking	2.675	‒ 173	2.502
	Klimaatimpuls Natuur en Biodiversiteit	4.911	‒ 699	4.212
	Bijdrage aan agentschappen	16.110	387	16.497
	Rijkswaterstaat	14.389	241	14.630
	Rijksvastgoedbedrijf	1.630	‒ 630	1.000
	Overige agentschappen	91	776	867
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	32.782	1.953	34.735
	Staatsbosbeheer	32.629	60	32.689
	Overige ZBO's	153	1.893	2.046
	Bijdrage aan medeoverheden	1.669.190	‒ 71.819	1.597.371
	Caribisch Nederland	8.046	‒ 7.342	704
	Specifieke uitkering	1.661.144	‒ 64.477	1.596.667
	Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties	1.841	0	1.841
	Internationale Samenwerking	1.841	0	1.841
	Storting/onttrekking begrotingsreserve	1.234	0	1.234
	Storting begrotingsreserve visserij	1.234	0	1.234
	Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken	0	0	0
	Bijdrage aan provinciefonds	0	0	0
	Ontvangsten	45.329	16.379	61.708
	Ontvangsten	45.329	16.379	61.708
	Landinrichtingsrente	22.845	‒ 431	22.414
	Verkoop gronden	500	‒ 500	0
	Overige ontvangsten natuur	11.994	16.970	28.964
	Duurzame visserij	9.990	340	10.330

Toelichting

Subsidies

Duurzame Visserij

Het subsidiebudget van Duurzame visserij wordt met € 11,2 mln. verlaagd. Dit behelst verschillende mutaties, waaronder een terugbetalingen van voorschotten van € 5,0 mln. aan de Provincie Flevoland en € 1,3 mln. aan Rijkswaterstaat voor de Saneringsregeling IJsselmeervisserij waar geen gebruik van gemaakt is. Daarnaast zijn er minder inschrijvingen op de Energie Efficiëntieregeling Visserij dan verwacht waardoor er sprake was van onderuitputting van € 3,5 mln.

Opdrachten

Natuur en Biodiversiteit op land

De opdrachtbudgetten voor Natuur en Biodiversiteit op land worden met € 27,2 mln. verlaagd. Dat heeft verschillende oorzaken, de voornaamste zijnde de onderuitputting op de Piekbelastersaanpak ad € 10,0 mln., hoofdzakelijk doordat de vraag naar zaakbegeleiders achterblijft. Verder is € 8,6 mln. overgeheveld naar het Gemeente- en Provinciefonds voor maatregelen in het kader van natuurbrandpreventie- en mitigatie.

Bijdrage aan medeoverheden

Specifieke uitkeringen

Het budget voor Specifieke uitkeringen wordt met € 64,5 mln. verlaagd. Dit betreft voornamelijk middelen voor de indirecte uitvoeringskosten die voor een decentralisatie uitkering (DU) worden overgeheveld naar het Provinciefonds ad € 49,0 mln. Deze middelen zijn bedoeld ter compensatie van apparaatskosten van provincies die niet direct zijn toe te rekenen aan concrete gebiedsprocessen of maatregelen waarvoor de provincies een specifieke uitkering ontvangen op grond van de Regeling provinciale maatregelen landelijk gebied. Daarnaast wordt voor de regeling provinciale maatregelpakketten het deel van de uitgaven van de provincie die btw compensabel zijn ter waarde van € 8,4 mln. overgeheveld naar het BTW compensatiefonds.

Caribisch Nederland

Verder wordt het kasbudget voor Caribisch Nederland wordt met € 7,3 mln. verlaagd. Dit betreft met name een overheveling naar het BES-fonds ten behoeve van van de uitvoering van het Natuur- en milieubeleidsplan Caribisch Nederland 2020-2030 en de uitvoeringsagenda's Bonaire, Saba en Sint Eustatius.

Ontvangsten

Overige ontvangsten natuur

De ontvangsten op de post Overige ontvangsten natuur stijgen met € 16,9 mln. Dat komt doordat een aantal provincies eerder dan verwacht ongebruikte middelen van de regeling Maatregel Gerichte Aankoop tranche 1 teruggestort hebben.

3.3 Artikel 23 Kennis en innovatie

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid art. 23 (bedragen x € 1.000)

23 Kennis en innovatie			bedragen x1.000
Art.	Omschrijving	Stand 1^e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)	Mutaties 2e suppletoire begroting (2)	Stand 2e suppletoire begroting (3) = (1) + (2)
	Verplichtingen	577.099	135.334	712.433
	Uitgaven	347.391	372	347.763
	Subsidies (regelingen)	190.440	4.955	195.395
	Beleidsondersteunend onderzoek	54.937	21.143	76.080
	Missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid	57.841	‒ 10.203	47.638
	Kennisverspreiding en groen onderwijs	77.662	‒ 5.985	71.677
	Opdrachten	17.182	‒ 501	16.681
	Kennisontwikkeling en innovatie	17.182	‒ 501	16.681
	Bijdrage aan agentschappen	15.282	1.331	16.613
	Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu	15.282	1.331	16.613
	Bijdrage aan ZBO's/RWT's	124.487	‒ 5.413	119.074
	Wageningen Research	124.487	‒ 5.413	119.074
	ZonMw	0	0	0
	Ontvangsten	9.362	3.484	12.846
	Ontvangsten	9.362	3.484	12.846
	Kennisontwikkeling en innovatie	9.362	3.484	12.846

Toelichting

Verplichtingen

De verplichtingen op artikel 23 worden met 135,3 mln. verhoogd. Hiervan is € 128,1 mln. om enkele wettelijke onderzoekstaken en de kennisbasis voor de jaren 2025 tot en met 2027 meerjarig aan Wageningen Research (WR) te kunnen verplichten. Het resterende bedrag van € 7,2 mln. betreft ophogingen van het verplichtingenbudget voor meerjarige projecten gericht op beleidsondersteunend onderzoek en ophogingen die direct zijn gekoppeld aan de onderstaande kasophogingen.

Subsidies

Subsidie beleidsondersteunend onderzoek

Het subsidiebudget voor beleidsondersteunend onderzoek wordt met € 21,2 mln. verhoogd. Deze verhoging is het saldo van bijdragen vanuit onderbesteding op missiegdreven topsectoren van € 10,2 mln., onderbesteding op de wettelijke onderzoekstaken van € 5 mln. en bijdragen vanuit andere artikelen. Er is een zekere overlap tussen de missies die zijn vastgelegd vanuit missiegedreven topsectoren en de onderzoeken voor beleidsondersteuning en voor de wettelijke taken wordt minder aanvullend gesubsidieerd.

Subsidie kennisverspreiding en groen onderwijs

Het subsidiebudget voor kennisverspreiding en groen onderwijs wordt verlaagd met € 6,0 mln. Dit komt deels door een bijdrage van € 2,7 mln. aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) voor NWO-SIA Programma Praktijkkennis Voedsel en Groen (PPVG). Ook wordt er € 1,3 mln. overgeheveld naar artikel 24 om de uitvoeringskosten van de RVO voor verschillende projecten te financieren.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Bijdrage ZBO's/RWT's

De uitgaven voor bijdrage aan ZBO’s/RWT’s wordt met € 5,6 mln. verlaagd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de mutatie van wettelijke onderzoekstaken van € 5 mln. naar beleidsondersteunend onderzoek.

Ontvangsten

Ontvangsten

De ontvangsten op artikel 23 stijgen met € 3,5 mln. Dit komt voort uit de vaststelling van de subsidiebeschikking van WR voor 2022. Omdat het bevoorschotte subsidiebedrag niet volledig is benut, wordt een deel van de subsidie teruggevorderd.

3.4 Artikel 24 Uitvoering en toezicht

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 7 Budgettaire gevolgen van beleid art. 24

24 Uitvoering en toezicht			bedragen x1.000
Art.	Omschrijving	Stand 1^e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)	Mutaties 2e suppletoire begroting (2)	Stand 2^e suppletoire begroting (3)=(1+2)
	Verplichtingen	678.779	15.907	694.686
	Uitgaven	678.779	15.907	694.686
	Bijdrage aan agentschappen	678.779	15.907	694.686
	Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit	339.438	13.676	353.114
	Rijksdienst voor Ondernemend Nederland	339.341	2.231	341.572
	Ontvangsten	0	5.282	5.282
	Ontvangsten	0	5.282	5.282
	Agentschappen en overig	0	5.282	5.282

Toelichting

Bijdrage aan agentschappen

Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit

De bijdrage aan de NVWA is met € 13,7 mln. verhoogd. Voor € 10,5 mln. komt deze verhoging voort uit de afrekening van een voorschot aan RVO op basis van de jaarrekening.

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Hiernaast is de bijdrage aan de RVO per saldo met € 2,2 mln. verhoogd. Er zijn € 5,8 mln. uitvoeringskosten gemaakt voor de Lbv en Lbv-plus. Dit is een gevolg van extra inhuur van medewerkers en extra maatregelen en herstelacties als gevolg van toepassing van de Regeling ammoniak en veehouderij (RAV) en extra vergoeding voor scharrelruimtes. De bijdrage aan RVO is anderzijds met € 5,3 mln. naar beneden bijgesteld door de loonkosten van LVVN medewerkers in het LVVN Attaché Netwerk (LAN).

Ontvangsten

Ontvangsten

De ontvangsten op artikel 24 stijgen met € 5,3 mln. Dit komt voor € 4,3 mln. uit de afrekening van het voorschot van de NVWA uit 2023. Op basis van de NVWA jaarrekening 2023 vindt een verrekening plaats van het LVVN voorschot 2023.

4 Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 50 Apparaat

Tabel 8 Apparaatsuitgaven Kerndepartement (Bedragen x €1000)

50 Apparaat			bedragen x1.000
Art.	Omschrijving	Stand 1^e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)	Mutaties 2e suppletoire begroting (2)	Stand 2^e suppletoire begroting (3)=(1+2)
	Verplichtingen	262.039	252	262.291
	Uitgaven	262.039	252	262.291
	Personele uitgaven	211.180	‒ 8.999	202.181
	Eigen personeel	186.700	‒ 7.439	179.261
	Externe inhuur	22.151	‒ 1.811	20.340
	Overige personele uitgaven	2.329	251	2.580
	Materiële uitgaven	50859	9251	60110
	ICT	0	500	500
	Bijdrage aan SSO's (exclusief DICTU)	8.122	5.427	13.549
	SSO DICTU	22.613	2.904	25.517
	Overige materiële uitgaven	20.124	420	20.544
	Ontvangsten	4.489	0	4.489
	Ontvangsten	4.489	0	4.489
	Ontvangsten	4.489	0	4.489

Toelichting

Personele uitgaven

Eigen personeel

Het budget voor personele uitgaven op artikel 50 wordt per saldo met € 9,0 mln. verlaagd. Dit betreft voor het overgrote deel de verlaging in het budget voor eigen personeel. Vacatures worden minder snel vervuld dan verwacht, waardoor het budget naar beneden is bijgesteld. Daarnaast hebben een aantal technische mutaties plaatsgevonden vanaf de personele uitgaven naar de materiele uitgaven.

Materiële uitgaven

Het budget voor de materiele uitgaven op artikel 50 wordt per saldo met circa € 9,3 mln. verhoogd. Dit komt onder andere door een aantal technische mutaties waarbij budget van personele uitgaven is overgeheveld naar dat van materiële uitgaven. Daarnaast is het budget voor SSO DICTU met € 3,2 mln. verhoogd vanwege stijgende ICT-kosten. Ook is er € 1,9 mln. overgeheveld van de begroting van EZ/KGG ter compensatie van de kosten die EZ/KGG maakt op de gedeelde budgetten voor het Programma Transparantie in Informatie (PTiI).

4.2 Artikel 51 Nog onverdeeld

Tabel 9 Artikel 51 Nog onverdeeld (Bedragen x € 1.000)

51 Nog onverdeeld			bedragen x1.000
Art.	Omschrijving	Stand 1^e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)	Mutaties 2e suppletoire begroting (2)	Stand 2^e suppletoire begroting (3)=(1+2)
			Overige mutaties 2esuppletoire begroting
	Verplichtingen	26.896	‒ 23.287	3.609
	Uitgaven	26.896	‒ 23.287	3.609
	Nog te verdelen	26.896	‒ 23.287	3.609
	Ontvangsten	0	0	0

Toelichting

Artikel 51 is een administratief begrotingstechnisch artikel. Dit betekent dat er geen daadwerkelijke uitgaven ten laste van artikel 51 worden gedaan.

Het budget wordt met € 23,3 mln. verlaagd door verschillende overhevelingen. Er vindt een overheveling plaats van € 12,7 mln. naar het subsidiebudget voor Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen. Daarnaast is er € 6,5 mln. van de klimaatfondsmiddelen die niet meer worden ingezet generaal teruggeboekt in overleg met het ministerie van Klimaat en Groene Groei.

5 Agentschappen

5.1 Agentschapsparagraaf Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

Toelichting

De agentschapsparagraaf is in deze Tweede suppletoire begroting niet op genomen. Op basis van de regeling Rijksbegrotingsvoorschriften 2024 wordt een agentschapsparagraaf opgesteld indien de realisatie cumulatief 5% of cumulatief € 20 mln. afwijkt van de begroting. Hier is geen sprake van.

6 Begrotingsfonds

6.1 De begroting van het Diergezondheidsfonds (DGF)

Toelichting

Voor het Diergezondheidsfonds is geen sprake van wijzigingen in de begroting ten opzichte van de stand bij suppletoire begroting september.