Tweede Kamer der Staten-Generaal

36 625 C Wijziging van de begrotingsstaat van het provinciefonds voor het jaar 2024 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2024‒2025

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2024 wijzigingen aan te brengen in de begrotingsstaat van het provinciefonds;

Het in die begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikel wordt in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 3

Ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben provincies gezamenlijk recht op het bedrag dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkering is opgenomen. Ingevolge artikel 5, tweede lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben de provincies gezamenlijk recht op de bedragen die in de begroting als verplichting voor het totaal van de integratie-uitkeringen en het totaal van de decentralisatie-uitkeringen zijn opgenomen.

De in dit wetsartikel opgenomen bedragen zijn niet rechtstreeks uit de begrotingsstaat af te leiden. De bedragen worden nader onderbouwd in deze memorie van toelichting.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,J.J.M.Uitermark

De Staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst, T.van Oostenbruggen

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De tweede suppletoire begroting geeft een beeld van de uitvoering van de begroting 2024. De stand van de tweede suppletoire begroting wordt opgebouwd vanaf de stand van de vastgestelde begroting 2024, inclusief suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen.

2 Beleid

Door wijzigingen in beleid van verschillende departementen kan worden overgegaan tot het beleggen of juist weghalen van taken bij provincies. Indien dit gepaard gaat met een toevoeging aan of een uitname uit het provinciefonds, wordt dit begrotingstechnisch verwerkt. In de onderstaande tabel worden de mutaties groter dan € 10 mln. weergegeven.

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Tabel 1 Belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties 2023 (Tweede suppletoire begroting) (Bedragen x € 1.000)

	Art.	Uitgaven en Ontvangsten 2024
Vastgestelde begroting 2024	1	3.870.135
Belangrijkste suppletoire mutaties
1) Indirecte uitvoeringskosten Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG)	1	49.043
2) Spreidingswet	1	12.750
3) Overige mutaties	1	22.523
Stand 2e suppletoire begroting 2024	1	3.954.451

Toelichting

1) Indirecte uitvoeringskosten Nationaal Programma Landelijk Gebied

De middelen voor de indirecte uitvoeringskosten zijn bedoeld ter compensatie van apparaatskosten van provincies die niet direct zijn toe te rekenen aan concrete gebiedsprocessen of maatregelen waarvoor de provincies een specifieke uitkering ontvangen op grond van de Regeling provinciale maatregelen landelijk gebied.

2) Spreidingswet

Om de provinciale regietafels (PRT's) te versterken in hun nieuwe taak, ten aanzien van de verdeling van de opvangplekken in het kader van de Spreidingswet, ontvangen de provincies een bijdrage via het provinciefonds.

3 Beleidsartikelen

3.1 Beleidsartikel 1 provinciefonds

In onderstaande tabel worden voor de verplichtingen, de uitgaven en de ontvangsten de budgettaire gevolgen van beleid van het provinciefonds weergegeven. Hiermee worden de integrale uitgaven die samenhangen met de samengestelde beleidsdoelstelling (het nastreven van een adequate omvang van het provinciefonds en het nastreven van een adequate verdeling van de middelen over de provincies) inzichtelijk gemaakt.

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 1 provinciefonds (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. Suppletoire Begrotingen, NvW en amendementen) (1)	Mutaties 2e suppletoire begroting (2)	Stand 2e suppletoire begroting (3)=(1)+(2)
Verplichtingen	3.870.129	84.316	3.954.445
Uitgaven	3.870.135	84.316	3.954.451
Financiering provincies
Bijdragen aan medeoverheden	3.870.035	84.316	3.954.351
Algemene uitkering	3.554.618	0	3.554.618
Decentralisatie-uitkeringen	315.417	84.316	399.733
Kosten Financiële verhoudingswet
Opdrachten	100	0	100
Onderzoeken verdeelsystematiek	100	0	100
Ontvangsten	3.870.135	84.316	3.954.451

Toelichting op de financiële instrumenten

Bijdragen aan medeoverheden

Algemene uitkering

Dit betreft de uitkering aan alle provincies, die ten goede komt aan de algemene middelen van de provincies. De uitkering is gebaseerd op de artikelen 5 en 6 van de Financiële-verhoudingswet.

Integratie-uitkeringen

Dit betreft de uitkering die wordt toegepast als rechtstreekse overheveling van middelen naar de algemene uitkering bezwaarlijk is vanwege de omvang van de herverdeeleffecten. De integratie-uitkering voorziet dan in een geleidelijke overgang naar de algemene uitkering. De uitkering is gebaseerd op artikel 5 lid 2 van de Financiële-verhoudingswet. Er zijn geen integratie-uitkeringen in het provinciefonds.

Decentralisatie-uitkeringen

Naast de algemene uitkering en integratie-uitkeringen bevat het provinciefonds ook decentralisatie-uitkeringen. De verdeling van de decentralisatie-uitkeringen volgt evenals de integratie-uitkeringen niet de regels van de verdeling van de algemene uitkering van het provinciefonds. Anders dan bij de integratie-uitkering, waar de termijn van overheveling naar de algemene uitkering van tevoren vaststaat, ontbreekt bij de decentralisatie-uitkering een dergelijke termijn. Voor een overzicht van de decentralisatie-uitkeringen wordt verwezen naar paragraaf 4.1.

Opdrachten en Bijdragen ZBO's/RWT's

Onderzoeken verdeelsystematiek

Dit betreft het budget dat elk jaar is gereserveerd voor de uitvoering van onderzoeken op het vlak van de omvang en verdeling van het provinciefonds en het onderhoud van het betaalsysteem.

Ontvangsten

Ten behoeve van de dekking van de uitgaven is een post Ontvangsten opgenomen. Artikel 4, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet bepaalt dat bij (begrotings)wet voor ieder uitkeringsjaar een bedrag aan middelen van het Rijk wordt afgezonderd ten behoeve van het provinciefonds. Op grond van het tweede lid van dat artikel zijn de uitgaven en de inkomsten van het fonds per uitkeringsjaar aan elkaar gelijk.

4 Bijlagen

4.1 Overzicht decentralisatie-uitkeringen

Tabel 3 Overzicht decentralisatie-uitkeringen (Bedragen x € 1.000)

	Uitgaven 2024
Amendement Friese taal	1.400
Beheersing Rivierkreeft	200
Bestuursafspraak Friese taal en cultuur OCW	375
Deltaprogramma Waddengebied	91
Droogteportaal	25
Drugsdumpingen	1.000
Erfgoed Deal	242
Friese taal en cultuur	2.968
Fryske Akademie	1.559
Gebiedsbiografie Twente	41
Hergebruik stedelijk afvalwater	250
Indirecte uitvoeringskosten Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG)	49.043
Interbestuurlijk Toezicht domein erfgoed	818
Landelijke beeindigingsregeling veehouderijbedrijven	706
Middelen toegankelijkheid OV	18.842
Monumenten	20.000
Na-ijlende effecten mijnbouw	3.351
Natuur bij Energieprojecten	2.774
Natuurbrandpreventie en -mitigatie	5.187
Natuurinclusief isoleren	425
Netwerk grensinformatiepunten	60
Omgevingsveiligheid	675
Ondersteuning provincies opstellen ruimtelijk arrangement (NOVEX)	965
Ontwikkeling van het Ruimtelijk Perspectief Hollandse Waterlinie (RPHW)	83
Ontwikkeling economische agenda	400
OV op peil houden	74.472
Pachtmaatregelen stikstof	950
Regionaal OV studenten reisproduct	84.703
Regionaal OV tarief	67.387
RES regio's	2.619
Saneringsregeling IJsselmeervisserij	5.000
Spreidingswet	12.750
Toekomstbestendig maken energiebeleid	1.112
Tooling Provincie Zuid Holland	100
Uitvoeringskosten omgevingswet	1.022
Veilig wonen	85
Verkeersveiligheid	1.185
Verkenning vloed Eems Delta	134
Versterking vergunningverlening maatwerkaanpak	5.850
Waddenfonds	28.878
Weerbaar bestuur kleine gemeenten (ihkv tegengaan ondermijning)	2.000
Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2023	6
Stand 2e suppletoire begroting 2024	399.733