36 602 Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Belastingplan 2025)

Nr. 36 AMENDEMENT VAN HET LID TEUNISSEN

Ontvangen 21 oktober 2024

De ondergetekende stelt het volgende amendement voor:

Na artikel XX wordt een artikel ingevoegd, luidende:

ARTIKEL XXa

De Wet op de omzetbelasting 1968 wordt als volgt gewijzigd:

A

In artikel 17d wordt «5 en 10» vervangen door «5, 10 en 11».

B

Aan tabel I, onderdeel a, post 1, onder a, wordt toegevoegd «, met uitzondering van onbewerkte groente en fruit als bedoeld in de bij deze wet behorende tabel II, onderdeel a, post 11».

C

Aan tabel II, onderdeel a, wordt, onder vervanging van de punt aan het slot van post 10 door een puntkomma, een post toegevoegd, luidende:

• 11. onbewerkte groente en fruit die plegen te worden aangewend voor menselijke consumptie.

Toelichting

Dit amendement regelt dat een btw-tarief van 0% gaat gelden voor leveringen van onbewerkte groente en fruit die plegen te worden aangewend voor menselijke consumptie. Daarmee wordt een uitzondering gemaakt op de regel dat voor leveringen van voedingsmiddelen het verlaagde btw-tarief van 9% geldt.

Het vorige kabinet was voornemens om de btw op groente en fruit, waaronder ook onbewerkte groente en fruit, per 2024 te verlagen naar het nultarief. Echter, het kabinet heeft op Prinsjesdag vorig jaar besloten om de verlaging van de btw op groente en fruit door te schuiven naar een nieuw kabinet. Dit amendement voorziet erin om de btw op onbewerkte groente en fruit voor menselijke consumptie per 1 januari 2025 af te schaffen. En geeft daarmee ook gehoor aan de eerder aangenomen motie van de Partij voor de Dieren in de Eerste Kamer, waarin de regering wordt verzocht om de btw op groente en fruit op zo kort mogelijke termijn af te schaffen, te beginnen met de btw op onbewerkte groente en fruit.

Gezonde voeding is een eerste basisbehoefte, maar steeds meer mensen kunnen door de stijgende prijzen hun boodschappen niet of nauwelijks nog betalen. Eén op de zes mensen die gezonder willen eten, geeft aan dat niet te kunnen betalen. En dit terwijl momenteel de helft van de volwassenen en een kwart van de jongeren (ernstig) overgewicht heeft. Door geen btw meer te heffen op onbewerkte groente en fruit wordt in ieder geval een begin gemaakt met het betaalbaar en aantrekkelijker maken van gezond eten. Geschat wordt dat een btw-nultarief op groente en fruit zal leiden tot een consumptiestijging van 4%. Ten onrechte wordt hieraan de conclusie verbonden dat dit een beperkt effect is. Want 4% op bevolkingsniveau maakt wel degelijk een groot verschil. Gebaseerd op het huidige volumenniveau betekent dit 76 miljoen kilo extra groente- en fruitconsumptie. In combinatie met andere maatregelen om de voedselomgeving gezonder te maken, kan het effect op de gezondheid nog veel groter worden. Het is hierbij niet een kwestie van of-of maar van en-en. De WHO concludeert niet voor niks dat prijsmaatregelen, waaronder een prijsverlaging van groente en fruit, effect hebben op welke voedingsmiddelen consumenten kopen en consumeren.

Recent is er ook een maatschappelijk akkoord gesloten, waarin ketenpartners, waaronder retailers, verklaren geen juridische procedures te zullen voeren over de afbakening van verse, onbewerkte groente en fruit. Ook verklaren zij dat het prijsverschil dat ontstaat door afschaffing van de btw op onbewerkte groente en fruit volledig wordt doorgegeven aan de consument, waardoor groente en fruit daadwerkelijk 9% goedkoper zal worden voor de consument. Hiermee wordt het draagvlak voor het afschaffen van de btw op onbewerkte groente en fruit onder ketenpartners, experts en maatschappelijke organisaties nog eens benadrukt. En wordt enige angst voor rechtszaken en twijfel over of het er daadwerkelijk goedkoper op wordt voor de consument weggenomen.

Ook twijfels over de uitvoerbaarheid van een nultarief op groente en fruit kunnen worden weggenomen, door te kijken naar andere landen waar de btw op groente en fruit al succesvol is verlaagd of afgeschaft. Zo geldt er bijvoorbeeld een (super) verlaagd btw-tarief voor (bepaalde soorten) groente en fruit in Letland, Italië en Spanje. Al met al is er dus geen tijd te verliezen met het gezonder maken van onze voedselomgeving.

De kosten hiervoor bedragen tussen de 650 tot 1050 miljoen. Als dekking voor deze maatregel geldt het afschaffen van de landbouwvrijstelling in de winstsfeer. Hiervoor wordt een apart amendement ingediend.

Teunissen