36 600 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor het jaar 2025

Nr. 28 AMENDEMENT VAN LID PAULUSMA

Ontvangen 18 oktober 2024

De ondergetekende stelt het volgende amendement voor:

De departementale begrotingsstaat wordt als volgt gewijzigd:

In artikel 1 Volksgezondheid worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag eenmalig verhoogd met € 50.000 (x € 1.000) voor 2025.

Toelichting

Voorkomen is beter dan genezen. Het verbeteren van de volksgezondheid door in te zetten op preventie draagt bij aan het verminderen van gezondheidsverschillen, een betere kwaliteit van leven en het verminderen van zorgkosten. Door te investeren in preventie kunnen ziekte en gezondheidsproblemen worden voorkomen. En dat is nodig want het gaat niet goed met de gezondheid van Nederlanders. De helft van de volwassenen heeft overgewicht en ook een op de acht kinderen is te zwaar. Bijna 20% van volwassen Nederlanders rookt en steeds meer jongeren raken verslaafd aan vapen. Een op de drie jongeren heeft mentale klachten en voor volwassenen geldt dat bijna een op de vijf kampt met psychische gezondheidsklachten. Meer dan de helft van de volwassenen heeft ten minste een chronische aandoening zoals diabetes, COPD of hart- en vaatziekten. Dit legt een grote druk op de zorg en gaat gepaard met een verminderde kwaliteit van leven.

Het kabinet is van plan om fors te bezuinigen op preventie. Zo worden middelen voor de brede inzet op preventie, onderzoek en aanpak van volksziekten zoals alzheimer, kanker en obesitas en middelen op sociale preventie bijvoorbeeld tegen eenzaamheid geschrapt. Ook hebben de bezuinigingen op de specifieke uitkeringen aan gemeenten direct impact voor het belangrijke werk wat onder andere gedaan wordt op consultatiebureaus, op het gebied van infectieziektebestrijding en door SOA-poli’s. In een tijd waarin er zoveel problemen achter de voordeur spelen voor jonge gezinnen, de mazelen haar herintrede doet en er een toename is in seksueel overdraagbare aandoeningen, vindt de indiener van dit amendement het een zeer onverstandige keuze om te bezuinigen op preventie. Daarnaast is het kabinet van plan om de intensivering van de publieke gezondheid terug te draaien en te bezuinigingen op pandemische paraatheid. Dit heeft direct impact op de uitvoerbaarheid van het werk door de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). Hierdoor kunnen plannen die het vorige kabinet had om Nederland klaar te stomen voor een nieuwe pandemie, niet worden uitgevoerd. Met het gereserveerde bedrag van € 50.000 (x € 1.000) kunnen voorgenomen plannen om meer in te zetten op preventie in 2025 en vanaf 2026 doorgang vinden.

De Rijksbegroting dient op orde te blijven. De dekking van het schrappen van de bezuiniging in 2025 wordt gevonden in het bedrag dat nog op de aanvullende post staat ten behoeve van «overige dossiers medeoverheden». Deze middelen van in totaal 85 miljoen zijn nog niet overgeheveld naar het gemeente- en provinciefonds. Gemeenten geven vaak het signaal dat zij weinig behoefte hebben aan incidentele middelen die pas op het laatste moment bekend worden gemaakt en veel meer behoefte hebben aan een verlichting van de structurele besparingslast, zoals dit amendement ook regelt door de bezuiniging op de gemeentelijke gezondheidsdiensten ongedaan te maken. Vanaf 2026 loopt de budgettaire reeks van de bezuiniging die geschrapt wordt met dit amendement door en neemt deze ook toe tot 300 miljoen structureel. De indiener verzoekt het kabinet met dit amendement de bezuiniging ook structureel te schrappen en de dekking daarvoor te zoeken in het op termijn verhogen van de stelpost fiscale regelingen en constructies.

Paulusma