36 600 XIV Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (XIV) en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar 2025

Nr. 27 AMENDEMENT VAN DE LEDEN OUWEHAND EN GRINWIS

Ontvangen 16 oktober 2024

De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:

De departementale begrotingsstaat wordt als volgt gewijzigd:

I

In artikel 21 Land- en tuinbouw worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verlaagd met € 200 (x € 1.000).

II

In artikel 21 Land- en tuinbouw wordt het verplichtingenbedrag verhoogd met € 200 (x € 1.000) en wordt het uitgavenbedrag verhoogd met € 40 (x € 1.000).

Toelichting

Dit amendement bevat een eenmalige toekenning van middelen voor een subsidie voor vijf jaar met een kasritme van € 40.000 ten behoeve van Stichting Public Food. Daartoe is het verplichtingenbedrag in artikel 21 verhoogd met € 200.000 en het uitgavenbedrag met € 40.000.

Stichting Public Food is een organisatie zonder winstoogmerk die zich inzet voor goed voedsel als basisvoorziening. Dat doen ze door het vergroten van maatschappelijk bewustzijn over het belang van gezond voedsel en door praktische initiatieven te ontplooien die direct bijdragen aan de voedselzekerheid van mensen die het hard nodig hebben.

In 2023 keerden de drie grootste Nederlandse voedselbedrijven € 13,5 miljard winst uit aan aandeelhouders, terwijl tegelijkertijd 830.000 mensen in Nederland onder de armoedegrens leefden en meer dan 180.000 mensen afhankelijk waren van voedselbanken om te overleven. Het CBS constateerde dat één op de zes mensen die gezonder wil eten het simpelweg niet kan betalen. Mensen in armoede hebben bovendien een grotere kans op obesitas, omdat gezond eten vaak planning, tijd en mentale ruimte vereist – middelen die mensen in financiële nood vaak ontberen.

Public Food staat voor het recht op voedsel en neemt het voortouw in de verandering die nodig is in het denken over voedsel. Gezond eten is voor iedereen een eerste levensbehoefte, geen luxe. Dit betekent dat de overheid zich ten doel moet stellen dat gezonde en duurzame voeding bereikbaar is voor iedereen. Public Food brengt het pleidooi in de praktijk met onder meer een denktank publieke voedselsector en verschillende initiatieven die bijdragen aan het vergroten van voedselzekerheid. Onder de noemer Volkskantine heeft stichting Public Food in het centrum van Almere een kantine gehad, tussen de Burger King en de KFC in, waar bewoners voor snackbarprijzen een biologische maaltijd konden krijgen.

Onder de noemer Mensa Mensa wordt bijgedragen aan voedsel- en bestaanszekerheid in Rotterdam-Zuid. Tegen een kleine vergoeding worden vijf dagen per week gezonde, voedzame maaltijden bereid die direct de wijk ingaan, naar mensen die het goed kunnen gebruiken. Ook biedt Mensa Mensa gratis kooklessen voor kinderen aan, waardoor ze al op jonge leeftijd kennismaken met het bereiden van gezond eten. Mensa Mensa streeft ernaar om jaarlijks 18.000 maaltijden uit te delen. Met een subsidie van € 40.000 per jaar, zoals de indieners voorstellen, kan dit verder worden uitgebreid en kunnen ze uiteindelijk in meer steden gezonde maaltijden aanbieden aan mensen die dat hard nodig hebben.

De indieners zijn van mening dat het ministerie dat voedselzekerheid in haar naam heeft staan, bij uitstek een belangrijke verantwoordelijkheid heeft om te zorgen dat iedereen in Nederland toegang krijgt tot gezond en volwaardig voedsel. Daar was in de voorliggende begroting echter geen geld voor gereserveerd. Indieners beogen deze omissie met dit amendement te herstellen. Door alsnog een (bescheiden) bedrag vrij te maken op de begroting kan het Ministerie van Voedselzekerheid een actieve bijdrage leveren aan het verbeteren van de bestaans- en voedselzekerheid van de vele mensen die moeite hebben met het betalen van de kosten van een eerste levensbehoefte als gezond voedsel. De gemeente Rotterdam en diverse maatschappelijke organisaties en banken steunen Stichting Public Food al financieel. Een rijksbijdrage aan dit initiatief maakt mogelijk dat de voedselzekerheid ook in andere gemeenten kan worden versterkt.

Als dekking wordt gebruik gemaakt van de niet juridisch verplichte post «subsidies – Emissiearm veevoer». Voor deze post is in totaal € 3,2 miljoen gereserveerd. Het ministerie gaf al aan dat de daadwerkelijke inzet van deze middelen afhankelijk is van de nog te voeren gesprekken (Verslag houdende een lijst van vragen inzake de begroting LVVN 2025). Met deze verschuiving blijft nog steeds een bedrag van € 3,0 miljoen beschikbaar voor de, door het ministerie gewenste, onderzoeken naar voedsel om dieren in de veehouderij te voeren met minder milieu-impact.

Ouwehand Grinwis