36 600 VI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (VI) voor het jaar 2025

Nr. 40 AMENDEMENT VAN HET LID ELLIAN

Ontvangen 20 november 2024

De ondergetekende stelt het volgende amendement voor:

In artikel 34 Straffen en beschermen van de departementale begrotingsstaat worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 20.000 (x € 1.000).

Toelichting

Om de acute capaciteitstekorten in het gevangeniswezen te verlichten, is het urgent dat er zo snel mogelijk in 2025 extra plekken worden gecreëerd om de voorraad zelfmelders te laten dalen. De maatregelen die de regering tot nu toe heeft getroffen om ervoor te zorgen dat alle opgelegde gevangenisstraffen ook ten uitvoer worden gelegd, zijn onvoldoende gebleken. Bijna 3.500 veroordeelden kunnen de aan hen opgelegde gevangenisstraf niet uitzitten en naar het oordeel van de indiener schiet het tot nu toe gevoerde beleid op dit punt tekort.

In het licht van het voorgaande is het noodzakelijk dat zo snel mogelijk een licht beveiligde afdeling van 50 tot 100 plekken in of bij een penitentiaire inrichting wordt gerealiseerd. Het gaat dan om een penitentiaire inrichting in een regio waarin het personeelstekort beduidend minder of zelfs niet aanwezig is. Het amendement beoogt de middelen vrij te maken om deze plekken te openen. Het gaat dus om lichtbeveoligde plekken voor zelfmelders met een korte gevangenisstraf. Hier zal zodoende geen dagprogramma gegeven worden. Het is een sober regime, dat alleen geschikt is voor korte straffen.

Uit de voortgangsbrief capaciteit gevangeniswezen van de Staatssecretaris Justitie & Veiligheid van 27 september 2024 blijkt dat 40 lichtbeveiligde plekken in de penitentiaire inrichting Veenhuizen de voorraad zelfmelders in het meest optimische scenario met 1000 kan doen afnemen. Indiener heeft getracht te achterhalen wat de opening van deze afdeling in Veenhuizen kost. In ieder geval is duidelijk dat met 20 miljoen euro incidenteel geld een of meerdere van dit soort afdelingen op korte termijn geopend kunnen worden. Daarmee kan de voorraad van 3.500 personen die nog de aan hen opgelegde gevangenisstraf moeten uitzitten, hopelijk grotendeels afnemen. Dit draagt bij aan het rechtvaardigheidsgevoel en het vertrouwen in de rechtsstaat.

Dekking wordt gevonden door eenmalige herprioritering van gereserveerde middelen voor de implementatie van het Wetboek van Strafvordering uit 2029. Voor de implementatie van het nieuwe Wetboek is door het kabinet Rutte IV destijds 450 miljoen beschikbaar gesteld. Dit bedrag zat aan de absolute bovenkant van de raming zoals die door de Commissie Letschert in 2021 is becijferd. Door uitstel van inwerkingtreding van het nieuwe Wetboek naar 1 april 2029 zijn meerdere kasschuiven toegepast en zijn in de begroting middelen gereserveerd op beleidsartikel 33, inclusief toegekende loon- en prijsbijstellingen. Beoogd wordt dat het budget dat is gereserveerd in 2029 eenmalig met 20 miljoen wordt verlaagd en wordt overgeheveld naar artikel 33 om in 2025 een aantal tijdelijke licht beveiligde extra plekken te creeren.

Ellian