36 541 Wijziging van de Tabaks- en rookwarenwet in verband met de invoering van een registratieplicht voor verkooppunten van tabaksproducten en aanverwante producten

A VERSLAG VAN DE VASTE COMMISSIE VOOR VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT¹

Vastgesteld 11 maart 2025

Het gewijzigd wetsvoorstel heeft de commissie aanleiding gegeven tot het maken van de volgende opmerkingen en het stellen van de volgende vragen.

Inleiding

De leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, D66, SP en de PvdD gezamenlijk, de leden van de fractie van de BBB en de leden van de fractie van JA21 hebben met belangstelling kennisgenomen van de wijziging van de Tabaks- en rookwarenwet in verband met de invoering van een registratieplicht voor verkooppunten van tabaksproducten en aanverwante producten. Deze leden hebben naar aanleiding van het gewijzigd wetsvoorstel nog een aantal vragen aan de regering. De leden van de fractie van de PVV sluiten zich bij de vragen van de BBB aan.

Vragen van de leden van de fracties van GroenLinks-PvdA, D66, SP en PvdD gezamenlijk

• 1. Welke partijen hebben gelobbyd voor dit wetsvoorstel en tot welke wijzigingen heeft dit geleid in het wetsvoorstel dat nu voorligt in de Eerste Kamer?

• 2. Welke wijzigingen zijn voorgesteld door lobbygroepen, maar hebben niet geleid tot voorstellen tot aanpassing van de wet?

Vragen van de leden van de fractie van de BBB

Het doel van de registratieplicht voor verkooppunten van tabaksproducten en aanverwante producten is tweeledig. Ten eerste faciliteert de registratieplicht het toezicht op de naleving van de geldende regelgeving voor tabaksproducten en aanverwante producten. Het toezicht en de handhaving van deze regelgeving wordt door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (hierna: NVWA) uitgevoerd. Ten tweede draagt de registratieplicht bij aan het nauwkeurig monitoren van verkooppunten van tabaksproducten en aanverwante producten (aantal en soort).

De registratie staat, mede gelet op het doel en de inrichting van de registratieplicht, los van de vraag of het wettelijk is toegestaan om tabaksproducten of aanverwante producten te verkopen. Het voorgaande betekent dat het een detaillist is toegestaan om tabaksproducten of aanverwante producten te verkopen, ook zonder (juiste) registratie.

• 1. Hoe beoordeelt de regering in dit licht de doelmatigheid van dit wetsvoorstel? Registratie als een doel op zich?

De gevolgen voor ondernemers in met name de grensstreken worden steeds nijpender. Door stringente wetgeving en verhoogde accijnzen in Nederland is het voor deze ondernemers niet meer mogelijk om concurrerend te blijven ten opzichte van hun buitenlandse collega’s.

• 2. Hoe rijmt de regering dit met het Hoofdlijnenakkoord, waarin is opgenomen dat er geen «nationale koppen» meer worden toegestaan?

In de memorie van toelichting is verduidelijkt dat de registratieplicht enkel bedoeld is om de gevolgen van de vermindering van verkooppunten in beeld te brengen door monitoring, en zo bij te dragen aan efficiëntere handhaving. Echter, ook de Raad van State wijst op de te beperkte capaciteit van de toezichthouder, de NVWA, als risico voor de uitvoerbaarheid.

• 3. Kan de regering hierop reflecteren?

Daarnaast constateren de leden van de BBB-fractie dat rookwaren en aanverwante producten online verkrijgbaar zijn via buitenlandse aanbieders. Dit betreft een groeiende markt nu er minder verkooppunten zijn.

• 4. Kan de regering toelichten hoe effectief dit wetsvoorstel is als alle online verkoop van genoemde producten buiten de werking van de wet blijft?

• 5. Hoe kan breed worden gemonitord als de doelgroep van dit wetsvoorstel slechts beperkt is?

• 6. Is monitoring via de registratie bij de KvK wellicht een realistischer alternatief, zodat ondernemers niet zonder specifiek doel met verhoogde regeldruk worden geconfronteerd?

Bedrijven die opereren in de groothandel en waarbij een KvK-nummer nodig is om producten te kunnen aanschaffen, hoeven zich niet te registreren. Detaillisten zijn wél verplicht zich te registreren en hun registratie jaarlijks te verlengen zolang zij tabaksproducten of aanverwante producten verkopen.

• 7. Kan de bepaalde aanduiding bij de KvK ook voor detaillisten een uitkomst zijn? Of, zoals ook door de ATR geadviseerd, registratie via Locatur of het CBS? Er lijkt nu sprake van een houding die verschoven is van vertrouwen naar wantrouwen.

• 8. Wat is de reden dat middels dit wetsvoorstel een tussenoplossing wordt gecreëerd vooruitlopend op een vergunningplicht?

• 9. Kan de regering reflecteren op de effectiviteit van dit wetsvoorstel? Met name op de vraag of de beoogde doelen alleen middels registratie bij detaillisten te realiseren zijn, en de beoogde doelen voor online verkoop door buitenlandse aanbieders, bewust niet-geregistreerde verkooppunten, de groothandel en aankopen van rookwaren en aanverwante producten in het buitenland buiten beschouwing worden gelaten. De leden van deze fractie vragen de regering of de voorgestelde wijzigingen dan nog wel effectief zijn.

Vragen van de leden van de fractie van JA21

• 1. Wat is het verwachte effect van de registratie van verkooppunten op de omvang van tabaksgebruik, de zwarte markt en specifiek de (zwarte) handel in tabakswaar? En wanneer wordt dat beoogde effect naar verwachting gerealiseerd?

• 2. Wat kan de regering doen als blijkt dat de grenseffecten onderschat worden? Hoe kan de regering deze ondernemers aan de grens beschermen?

• 3. Hoe gaat de handhaving er concreet uitzien? Worden er periodiek controles uitgevoerd? Zo ja, is daar voldoende capaciteit voor? En zo ja, waar komt die capaciteit vandaan? Aan welke handhavingstaken wordt capaciteit onttrokken om ruimte te maken voor deze taak?

• 4. Welke extra lasten komen er op de betreffende ondernemers af?

De leden van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport zien de antwoorden van de regering met belangstelling tegemoet en ontvangen de nota naar aanleiding van het verslag graag uiterlijk dinsdag 8 april 2025.

De voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Prins

De griffier van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, De Boer

---

1 Samenstelling:

Van Wijk (BBB), Van Knapen (BBB), Lievense (BBB) Janssen-van Helvoort (GroenLinks-PvdA), Van Gurp (GroenLinks-PvdA) (ondervoorzitter), Fiers (GroenLinks-PvdA), Roovers (GroenLinks-PvdA), Thijssen (GroenLinks-PvdA), Vacant (VVD), Kaljouw (VVD), Van der Linden (VVD), Van de Sanden (VVD), Prins (CDA) (voorzitter), Bakker-Klein (CDA), Moonen (D66), Van Meenen (D66), Bezaan (PVV), Koffeman (PvdD), Baumgarten (JA21), Van Aelst-Den Uijl (SP), Talsma (CU), Van den Oetelaar (FVD), De Vries (SGP), Perin-Gopie (Volt), Van Rooijen (50PLUS), Van der Goot (OPNL)