36 472 Voornemen tot oprichting Nationaal Expertisecentrum Wetenschap en Samenleving

A/ Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Ter griffie van de Eerste en van de Tweede Kamer der Staten-Generaal ontvangen op 24 november 2023.

De wens over de voorgenomen rechtshandeling nadere inlichtingen te ontvangen kan door of namens een van beide Kamers of door ten minste vijftien leden van de Eerste Kamer dan wel dertig leden van de Tweede Kamer te kennen worden gegeven uiterlijk 18 januari 2024.

De voorgenomen rechtshandeling kan niet eerder worden verricht dan op 19 januari 2024 dan wel binnen veertien dagen na het verstrekken van de in de vorige volzin bedoelde inlichtingen.

Bij deze termijnen is rekening gehouden met de recesperiode van de Tweede Kamer

Aan de Voorzitters van de Eerste en van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 november 2023

Met deze brief start ik de voorhangprocedure van 30 dagen voor het voorgenomen besluit tot oprichting van de Stichting Nationaal Expertisecentrum Wetenschap en Samenleving (NEWS).¹ Dit is conform artikel 4.7, eerste lid, onder a, van de comptabiliteitswet en het Kader voor stichtingen (Beleidskader voor betrokkenheid van de Rijksoverheid bij het oprichten van stichtingen, 2006).

Een sterke verbinding tussen wetenschap en samenleving vergroot de impact van wetenschap. Dat is nodig omdat we afhankelijk zijn van de kennis en de innovaties die de wetenschap ons oplevert. Wetenschapscommunicatie zorgt voor de verbinding tussen wetenschap en samenleving en reikt hiervoor de kennis en methoden aan. In de beleidsbrief hoger onderwijs en wetenschap kondigde ik daarom een nationaal centrum voor wetenschapscommunicatie aan.² Twee externe kwartiermakers hebben hiervoor een adviesrapport opgeleverd.³ Dit rapport heb ik met een begeleidende Kamerbrief aan de Kamer verstuurd, waarin ik het advies heb omarmd.⁴

Uit het adviesrapport van de kwartiermakers blijkt dat onafhankelijkheid van het centrum essentieel is. Het advies stelt dat een stichting de beste organisatievorm is om onafhankelijkheid te kunnen waarborgen. Ik heb dit advies overgenomen en met het oog hierop zijn de kwartiermakers voornemens om een rechtspersoon naar Nederlands recht op te richten. Dit voornemen is conform het stichtingenkader getoetst door de Toetsingscommissie Verzelfstandigingen en heeft geresulteerd in een positief advies.

Tevens is formeel overleg gevoerd met de Algemene Rekenkamer over de voorgenomen oprichting. Naar aanleiding hiervan is een aantal aanpassingen gedaan aan de conceptstatuten, onder andere op het vlak van de bestuurlijke inrichting. Zo zijn er onder andere bepalingen opgenomen over de stuurgroep, waarmee dit in lijn gebracht is met het adviesrapport. Ook zijn de activiteiten die de stichting gaat uitvoeren verduidelijkt.

De onderbouwing voor het voornemen om de stichting te doen oprichten is bij deze brief bijgevoegd (bijlage 1). Verder zijn bijgevoegd: de conceptstatuten van de stichting (bijlage 2), het advies van de Toetsingscommissie Verzelfstandiging (bijlage 3) en het advies van de Algemene Rekenkamer (bijlage 4). Een gelijkluidende brief heb ik heden gezonden aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal.

In mijn Kamerbrief van 12 april dit jaar heb ik toegezegd u voor het einde van het jaar te informeren over de voortgang van NEWS.⁵ Aangezien het expertisecentrum pas kan worden opgericht na afronding van deze voorhangprocedure, informeer ik uw Kamer in de eerste helft van 2024 over de voortgang.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, R.H. Dijkgraaf

---

1 Indien meer dan een vierde deel van de termijn binnen een recesperiode van uw Kamer valt, wordt de termijn zodanig verlengd dat drie vierde deel daarvan buiten die recesperiode van uw Kamer valt.

2 Beleidsbrief Hoger Onderwijs en Wetenschap. 17 juni 2022. Kamerstuk 31 288-964.

3 Verkade, A. en Smeets, I. (2023). Nationaal Expertisecentrum Wetenschap & Samenleving – Plan van aanpak.

4 Nieuw expertisecentrum voor wetenschap en samenleving: voor een sterkere verbinding tussen wetenschap en samenleving. Kamerstuk 31 288-1033.

5 Kamerbrief «Nieuw expertisecentrum voor wetenschap en samenleving: voor een sterkere verbinding tussen wetenschap en samenleving.» Kamerstuk 31 288-1033.