36 435 XII Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (XII) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met Miljoenennota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 en 2

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in:

de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat;

de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zogenoemde begrotingstoelichting).

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, M.G.J. Harbers

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Leeswijzer

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen	Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)	Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50	1	2
=> 50 en < 200	2	4
=> 200 en < 1000	5	10
=> 1000	10	20

2. Beleidsartikelen

2.1 Artikel 11 Integraal Waterbeleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 11 Integraal Waterbeleid (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	37.182	8.275	45.457
Uitgaven	55.129	2.287	57.416
1 Algemeen Waterbeleid	45.945	287	46.232
Opdrachten	15.633	1.131	16.764
FLOW	3.924	– 3.924	0
KAWI	949	896	1.845
Klimaat Bestuur/NOVI	335	– 29	306
CORA	850	– 450	400
VN Water	1.500	0	1.500
Overige Opdrachten	8.075	4.638	12.713
Subsidies	14.093	– 2.673	11.420
Partners for Water 5 (HGIS)	6.617	– 3.500	3.117
Blue Deal (HGIS)	4.310	2.650	6.960
WI	400	812	1.212
Overige subsidies	2.766	– 2.635	131
Bijdragen aan agentschappen	15.169	1.459	16.628
Waarvan bijdragen aan KNMI	685	22	707
Waarvan bijdragen aan RWS	14.484	862	15.346
Waarvan bijdragen aan KAWI RVO	0	575	575
Bijdragen aan mederoverheden	0	100	100
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	1.050	270	1.320
2 Waterveiligheid	2.058	257	2.315
Opdrachten	2.058	257	2.315
RWS Waterveiligheid	1.285	222	1.507
Overige opdrachten	773	35	808
3 Grote oppervlaktewateren	944	125	1.069
Opdrachten	944	125	1.069
RWS Zuid-Westelijke Delta	343	27	370
Overige opdrachten	601	98	699
4 Waterkwaliteit	6.182	1.618	7.800
Opdrachten	4.319	1.293	5.612
Noordzee en Oceanen	504	1.064	1.568
Waarvan RWS (BOA)	1.067	2.450	3.517
Overige opdrachten	2.748	– 2.221	527
Subsidies	262	290	552
Bijdragen aan medeoverheden	50	0	50
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	1.551	35	1.586
WKK contributies	36	0	36
Overige bijdragen aan (inter)nationale organisaties	1.515	35	1.550
Ontvangsten	30	0	30

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 8,3 miljoen verhoogd. Dit wordt met name verklaard door onderstaande uitgavenmutaties en de volgende verplichtingenophoging:

Verplichtingencorrectie ADR (totaal € 6,8 miljoen)

Het betreft een eenmalige vehoging van het verplichtingenbudget als gevolg van de correctie door de Audit Dienst Rijk op de HGIS-subsidies Partners voor Water 5 (€ 4,5 miljoen) en Blue Deal fase 2 (€ 2,3 miljoen).

Uitgaven

Artikel 11.01 Algemeen Waterbeleid

Subsidies

De verlaging van dit instrument met per saldo € 2,7 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Partners voor Water 5 (HGIS) (€ – 3,5 miljoen)

Het betreft een correctie van subsidies naar opdrachten binnen het artikelonderdeel op basis van de planning en geactualiseerd kasverloop van de verplichting van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.2 Artikel 13 Bodem en Ondergrond

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 13 Bodem en Ondergrond (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	93.420	899	94.319
Uitgaven	109.569	899	110.468
4 Ruimtegebruik bodem	109.569	899	110.468
Opdrachten	12.553	544	13.097
Bodem en STRONG	9.293	– 1.086	8.207
RWS Leefomgeving	1.831	545	2.376
Overige opdrachten	1.429	1.085	2.514
Subsidie	23.224	0	23.224
Bedrijvenregeling	9.322	0	9.322
Subsidies Caribisch Nederland	12.552	0	12.552
Overige subsidies	1.350	0	1.350
Bijdragen aan agentschappen	10.510	355	10.865
Waarvan bijdragen aan RWS	5.204	285	5.489
Waarvan bijdragen aan RIVM	5.306	70	5.376
Bijdragen aan medeoverheden	63.194	0	63.194
Meerjarenprogramma Bodem	63.194	0	63.194
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	88	0	88
Ontvangsten	3.500	0	3.500

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 0,9 miljoen verhoogd. De verhoging op het uitgavenbudget is hieraan gelijk. De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

Uitgaven

De uitgavenverhoging met per saldo € 0,9 miljoen wordt veroorzaakt door de diverse mutaties die lager zijn dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.3 Artikel 14 Wegen en Verkeersveiligheid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 4 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 14 Wegen en Verkeersveiligheid (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	497.485	28.834	526.319
Uitgaven	328.773	17.771	346.544
1 Netwerk	27.770	– 2.652	25.118
Opdrachten	16.181	– 2.080	14.101
Wegverkeersbeleid	6.987	– 1.880	5.107
Unit Smart Mobility	6.144	300	6.444
Overige opdrachten	3.050	– 500	2.550
Bijdragen aan agentschappen	8.801	78	8.879
Bijdragen aan RWS	8.073	0	8.073
Overige bijdragen aan agentschappen	728	78	806
Bijdragen aan medeoverheden	1.414	– 650	764
Regionale bijdrage MIRT	1.414	– 650	764
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	1.374	0	1.374
2 Verkeersveiligheid	39.538	– 14.564	24.974
Opdrachten	5.355	1.236	6.591
Verkeersveiligheid	5.072	736	5.808
Overige opdrachten	283	500	783
Subsidies	10.770	15	10.785
Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV)	4.463	0	4.463
Veilig Verkeer Nederland (VVN)	4.244	0	4.244
Overige subsidies	2.063	15	2.078
Bijdragen aan agentschappen	729	0	729
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	30	0	30
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	2.937	185	3.122
Bijdragen aan CBR	2.102	185	2.287
Overige bijdragen	835	0	835
(Schade)vergoedingen	19.717	– 16.000	3.717
Stint	19.717	– 16.000	3.717
3 Slimme en Duurzame Mobiliteit	261.465	34.987	296.452
Opdrachten	59.315	– 13.896	45.419
Reservering Klimaatakkoord	760	912	1.672
Duurzame logistiek	11.576	– 7.972	3.604
Innovatie en Intelligente Transportsystemen	8.952	148	9.100
Programma duurzame mobiliteit	4.686	1.050	5.736
Innovatie, strategie voor Mobiliteit (ISM)	2.527	– 1.530	997
Verkeersemissies	746	99	845
Programma fiets	1.212	750	1.962
Duurzame energiedragers in mobiliteit	458	780	1.238
NGF-project Dutch Metropolitan Innovations	9.226	– 457	8.769
Overige opdrachten	19.172	– 7.676	11.496
Subsidies	165.324	37.028	202.352
Bronmaatregelen stikstof	24.541	33.057	57.598
Elektrisch vervoer	123.915	3.771	127.686
Duurzame mobiliteit	14.590	200	14.790
Overige subsidies	2.278	0	2.278
Bijdragen aan agentschappen	24.461	– 99	24.362
Bijdragen aan NEa	5.359	0	5.359
Bijdragen aan RWS	4.168	0	4.168
Bijdragen aan agentschap RVO	14.368	0	14.368
Overige bijdragen aan agentschappen	566	– 99	467
Bijdragen aan medeoverheden	12.262	11.954	24.216
Duurzame mobiliteit	10.200	3.300	13.500
Mobiliteit en Gebieden	2.062	0	2.062
Overige bijdragen aan medeoverheden	0	8.654
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	103	0	103
Ontvangsten	5.782	0	5.782

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 28,8 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de hieronder toegelichte uitgavenmutaties. Daarnaast zijn er diverse verplichtingenschuiven verwerkt:

Subsidie AanZET (totaal € 11,3 miljoen)

Het verplichtingenbudget in 2023 voor de Aanschafsubsidie Zero-Emissie Trucks (AanZET) is opgehoogd, waarbij een deel vanuit 2024 en 2025 naar voren is geschoven. Hiermee kan de hieronder bij subsidies toegelichte ophoging worden vastgelegd.

Verplichtingenschuif SSEB (€ 5,6 miljoen)

Het betreft een verplichtingenschuif om de Subsidie Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel (SSEB) te kunnen versnellen.

Verplichtingenschuif terugboeking NGF-middelen naar EZK (€ – 6,3 miljoen)

Het betreft een verplichtingenschuif naar 2024 en 2025 om het ritme van het verplichtingenbudget te actualiseren. Deze actualisatie is nodig vanwege een terugboeking naar het Ministerie van EZK van NGF-middelen ten behoeve van het project Digital Twins binnen het NGF-voorstel Dutch Metropolitan Innovations.

Verplichtingencorrectie ADR (€ 3,9 miljoen)

Het betreft een ophoging van het verplichtingenbudget naar aanleiding van correcties door de Auditdienst Rijk (ADR) op artikel 14.03, om het verplichtingenbudget weer te laten aansluiten op het meerjarige kasbudget.

Verplichtingenschuif opdracht wettelijke geluidtaken BSV (€ 3,4 miljoen)

Het betreft een verplichtingenschuif naar voren om de meerjarige verplichting aan te kunnen gaan voor de opdracht wettelijke geluidtaken Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV).

Uitgaven

Artikel 14.02 Verkeersveiligheid

(Schade)vergoedingen (€ – 16,0 miljoen)

Bij de internetconsultatie van de schadevergoeding Stint is vertraging opgelopen waardoor de openstelling later dan verwacht zal plaatsvinden. De verwachte uitgaven dit jaar zijn daardoor vertraagd naar 2024. Hierdoor zal een deel van het budget (€ 16,0 miljoen) pas na de jaarwisseling tot uitkering komen.

Artikel 14.03 Slimme en Duurzame Mobiliteit

Opdrachten

De verlaging van het opdrachtenbudget met circa € – 13,9 miljoen wordt met name veroorzaakt door:

Herschikking laadinfrastructuur (€ – 8,5 miljoen)

Bij de 1e suppletoire begroting 2023 is in het kader van het Klimaatfonds € 13,0 miljoen overgeboekt voor slimme laadinfra. Hiervan wordt nu € 8,5 miljoen overgeheveld naar het instrument voor bijdragen aan medeoverheden voor de bijhorende Witte Vlekken Regeling.

Herschikking artikel 14 voor SSEB (per saldo € – 10,1 miljoen)

Dit betreft een herschikking binnen artikel 14 ten behoeve van de benodigde middelen voor de SSEB in 2023, waar fors meer animo voor is dan bij de Voorjaarsnota 2023 was voorzien. De middelen voor de SSEB worden in 2023 tijdelijk betaald uit opdrachten van wegverkeersbeleid (14.01) en duurzame mobiliteit en de subsidieregeling SEPP voor particuliere auto’s (14.03). In 2024 vloeien deze middelen weer terug naar artikel 14.01 en 14.03.

Toedeling loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 4,7 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de ontvangen loon- en prijsbijstelling 2023.

Subsidies

De verhoging van het subsidiebudget met € 37,0 miljoen wordt met name voorzaakt door:

Kasschuif subsidie AanZET (€ 24,7 miljoen)

Voor de subsidie AanZet voor zero-emissievrachtauto's wordt het budget in 2023 met € 24,7 miljoen verhoogd om aan de hogere aanvraag te kunnen voldoen. Dit budget wordt vanuit de jaren 2024–2027 naar voren geschoven. Ditzelfde bedrag wordt bij onder andere de subsidie Walstroom, VTH, Recycling en Havens Caribisch Nederland naar achteren geschoven, waardoor het binnen de kaders van de Hoofdstuk XII-begroting sluit.

Herschikking artikel 14 voor SSEB (per saldo € – 12,1 miljoen)

De hierboven toegelichte herschikking voor de SSEB.

Bijdragen aan medeoverheden

De verhoging van de bijdragen aan medeoverheden met € 12,0 miljoen wordt met name veroorzaakt door:

Herschikking laadinfrastructuur (€ 8,5 miljoen)

De hierboven toegelichte herschikking voor slimme laadinfra.

Overboeking Ministerie van EZK (€ 3,3 miljoen)

Vanuit het Ministerie van EZK wordt € 3,3 miljoen overgeboekt ten behoeve van een specifieke uitkering aan de Nationale Agenda Infrastructuur (NAL) regio's voor het stimuleren van emissieloze mobiliteit.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.4 Artikel 16 Openbaar Vervoer en Spoor

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 5 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 16 Openbaar Vervoer en Spoor (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	202.369	71.300	273.669
Uitgaven	208.744	51.753	260.497
1 OV en Spoor	33.558	8.743	42.301
Opdrachten	10.018	553	10.571
ACM	1.783	0	1.783
OV & Stations	1.482	894	2.376
Aanst. NS en ProRail	4.350	– 121	4.229
Opdrachten SU	1.131	– 807	324
Overige opdrachten	1.272	587	1.859
Subsidies	16.056	0	16.056
Maatregelen Spoorgoederenvervoer	10.176	0	10.176
Consumentenorganisatie OV	1.093	0	1.093
Subsidie NS SV	2.000	0	2.000
Overige subsidies	2.787	0	2.787
Bijdragen aan agentschappen	1.124	0	1.124
Bijdragen aan RWS	1.057	0	1.057
Bijdragen aan KNMI	14	0	14
Bijdragen aan overige agentschappen	53	0	53
Bijdragen aan medeoverheden	6.258	8.190	14.448
Bijdrage medeoverheden OVS	3.781	8.190	11.971
CLU Betuwe en HSL	2.477	0	2.477
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	102	0	102
2 Maatregelenpakket OVS	100.186	118.010	218.196
Subsidies	100.186	118.010	218.196
Beschikbaarheidsvergoeding OV-sector	100.186	4.662	104.848
Transitievangnet OV	0	113.348	113.348
3 Transitievangnet OV	75.000	– 75.000	0
Subsidies	75.000	– 75.000	0
Transitievangnet OV	75.000	– 75.000	0
Ontvangsten	25.522	0	25.522

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 71,3 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Verplichtingenophoging voor TVOV (€ 65,0 miljoen)

Het verplichtingenbudget voor 2023 wordt opgehoogd met € 65,0 miljoen voor de bijdrage Transitievangnet OV (TVOV). Deze mutatie hangt samen met de hieronder toegelichte overboeking vanuit het Mobiliteitsfonds, waarbij het volledige verplichtingenbudget in 2023 is opgenomen, zodat de meerjarige verplichtingen kunnen worden aangegaan.

Opdracht wettelijke geluidtaken BSV (€ 1,4 miljoen)

Het betreft de verplichtingenschuif ten behoeve van het kunnen aangaan van de meerjarige verplichting opdracht wettelijke geluidtaken Bureau Sanering Verkeerslawaai (BSV).

Uitgaven

Artikel 16.01 OV en Spoor

Bijdragen aan medeoverheden

De verhoging van het budget voor bijdragen aan medeoverhden met € 8,2 miljoen wordt veroorzaakt door de toedeling van de eindejaarsmarge. De € 8,2 miljoen is toegevoegd aan het budget voor de specifieke uitkering voor Heerlen Landgraaf die in 2022 niet meer tot betaling is gekomen en in 2023 alsnog betaald zal worden.

Artikel 16.02 Maatregelenpakket OVS

Subsidies

De verhoging van het subsidiebudget met € 118,0 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Overboeking Transitievangnet OV (€ 75,0 miljoen)

Het betreft de overboeking van middelen voor het Transitievangnet OV vanuit artikelonderdeel 16.03. Artikelonderdeel 16.03 wordt hiermee opgeheven en artikelonderdelen 16.02 en 16.03 worden samengevoegd tot 16.02 maatregelenpakket OVS.

Overboeking Mobiliteitsfonds TVOV (€ 38,4 miljoen)

Het betreft een overboeking van € 38,4 miljoen in 2023 naar Hoofdstuk XII waarop de subsidie Transitievangnet OV (TVOV) wordt verantwoord. Dit komt bovenop de eerdere overboeking van € 75,0 miljoen die bij de 1e suppletoire begroting 2023 heeft plaatsgevonden vanuit de gereserveerde middelen op het MF.

Beschikbaarheidsvergoeding OV-sector (€ 4,9 miljoen)

Dit betreft de bijstelling van de raming van de benodigde middelen voor de beschikbaarheidsvergoeding OV-regeling 2022 op basis van de actuele monitorinformatie en de jaarrekening 2022.

Artikel 16.03 Transitievangnet OV

Subsidies

Het saldo van artikelonderdeel 16.03 is overgeboekt naar onderdeel 16.02. Hiermee wordt onderdeel 16.03 opgeheven.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.5 Artikel 17 Luchtvaart

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 6 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 17 Luchtvaart (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	259.876	– 5.642	254.234
Uitgaven	53.366	66.085	119.451
1 Luchtvaart	53.366	66.085	119.451
Opdrachten	15.599	– 1.768	13.831
Opdrachten GIS	277	634	911
Caribisch Nederland	2.295	– 1.910	385
Klimaatbeleid	1.245	– 292	953
Luchtruim Regio Luchthaven	1.532	– 424	1.108
Luchtruimherziening	1.295	0	1.295
Onbemande luchtvaart	387	– 14	373
Onderzoek luchtvaart	2.868	0	2.868
NGF-project Luchtvaart in transitie	824	63	887
Overige opdrachten	4.876	175	5.051
Subsidies	32.118	64.808	96.926
Subsidies klimaatbeleid	2.602	248	2.850
Subsidies tarieven Bonaire	420	0	420
Subsidies omploegen graan	1.600	100	1.700
NGF-project Luchtvaart in transitie	25.703	64.237	89.940
Overige subsidies	1.793	223	2.016
Bijdragen aan agentschappen	1.305	138	1.443
Waarvan bijdragen aan KNMI	14	0	14
Waarvan bijdragen aan RWS	805	53	858
Overige bijdragen aan agentschappen	486	85	571
Bijdragen aan medeoverheden	0	1.550	1.550
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	1.625	0	1.625
Waarvan bijdrage International Civil Aviation Organization (HGIS)	1.455	0	1.455
Overige Bijdragen aan (inter-)nationale organisaties	170	0	170
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s	1.008	1.357	2.365
Leningen	1.711	0	1.711
Ontvangsten	4.522	0	4.522

Tabel 7 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	259.876	– 5.642	254.234
waarvan garantieverplichtingen	48.000	4.600	52.600
waarvan overige verplichtingen	211.876	– 10.242	201.634

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 5,6 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Verplichtingenschuif NGF-project Luchtvaart in Transitie (€ – 15,7 miljoen)

Dit betreft een verplichtingenschuif om het ritme van het verplichtingenbudget voor het NGF-project Luchtvaart in Transitie te actualiseren en aan te laten sluiten op de uitgavenraming.

Garantstelling Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) (€ 4,6 miljoen)

Het verplichtingenbudget voor 2023 wordt opgehoogd met € 4,6 miljoen om te kunnen voorzien in de financieringsbehoefte van LVNL. Het Ministerie van IenW staat garant voor de leningen die LVNL afsluit bij het Ministerie van Financiën.

Planschade Lansingerland (€ 2,8 miljoen)

Het verplichtingenbudget voor 2023 wordt met € 2,8 miljoen verhoogd, zodat de uitbetaling van de planschade aan de gemeente Lansingerland vastgelegd kan worden.

Uitgaven

Artikel 17.01 Luchtvaart

Opdrachten

De verhoging van het opdrachtenbudget met € 0,6 miljoen wordt veroorzaakt door de volgende mutatie:

GIS-regeling (€ 0,6 miljoen)

Dit betreft de overboeking van GIS-middelen vanuit het Ministerie van Financiën die betrekking hebben op de terugbetaling van een overschot aan ontvangen middelen voor de GIS-3-regeling vanuit de luchtvaartsector. Deze middelen worden toegevoegd aan het GIS-opdrachtenbudget. In 2023 wordt vanuit het GIS-opdrachtenbudget de GIS-4 regeling gefinancierd die in september 2023 begint.

Subsidies

De verhoging van dit instrument met € 64,8 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutatie:

Kasschuif NGF-project Luchtvaart in Transitie (€ 64,2 miljoen)

Binnen Luchtvaart in Transitie is een subsidie beschikbaar voor de verschillende deelprojecten. Doordat een aantal subsidieaanvragen is goedgekeurd kan over een deel van de subsidies reeds in 2023 worden beschikt in plaats van in latere jaren. Met deze kasschuif worden middelen vanuit latere jaren naar voren gehaald (waarvan € 64,2 miljoen naar 2023), waardoor het kasritme beter aansluit op de prognose van de uitbetaling die het project heeft.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.6 Artikel 18 Scheepvaart en Havens

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 8 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 18 Scheepvaart en Havens (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	205.769	– 139.392	66.377
Uitgaven	95.316	–  6.900	88.416
1 Scheepvaart en Havens	95.316	– 6.900	88.416
Opdrachten	31.226	– 1.166	30.060
Caribisch Nederland	100	0	100
Topsector logistiek	11.312	0	11.312
NGF Project – Digitale Infrastructuur Logistiek	12.949	0	12.949
Overige opdrachten	6.865	– 1.166	5.699
Subsidies	55.636	– 3.272	52.364
NGF Project – Zero-emissie binnenvaart batterij-elektrisch	15.600	0	15.600
Innovatieve Duurzame Binnenvaart	20.976	1.348	22.324
Walstroom	15.980	– 4.695	11.285
Topsector Logistiek	3.000	0	3.000
Overige subsidies	80	75	155
Bijdragen aan agentschappen	3.706	406	4.112
Waarvan bijdragen aan RWS	2.795	0	2.795
Overige bijdragen aan agentschappen	911	406	1.317
Bijdragen aan medeoverheden	3.000	– 3.000	0
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	1.641	3	1.644
Bijdragen aan ZBO's/RWT's	107	129	236
Ontvangsten	0	0	0

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 139,4 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de verplichtingenschuif op het budget voor de subsidie Walstroom (€ – 140,0 miljoen) vanwege vertraging van de regeling door de aanpassing van de voorwaarden van de regeling.

Het resterende bedrag hangt samen met de hieronder toegelichte mutaties op het uitgavenbudget.

Uitgaven

Artikel 18.01 Scheepvaart en Havens

Subsidies

De verlaging van de subsidies met € 3,3 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Kasschuif Walstroom (€ – 7,6 miljoen)

Er wordt € 7,6 miljoen vanuit 2023 naar 2024 geschoven voor de subsidie Walstroom. Het kasritme wordt hiermee in lijn gebracht met de beslistermijn van de uitvoerende organisatie voor de uitbetaling van de 4e tender.

Toedeling prijsbijstelling 2023 (€ 3,0 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de ontvangen prijsbijstelling 2023.

Toedeling eindejaarsmarge 2022 (€ 1,7 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de eindejaarsmarge 2022 aan de subsidie Verduurzaming Binnenvaart (VBS) om aan overlopende verplichtingen te kunnen voldoen.

Bijdragen aan medeoverheden

De bijdragen aan medeoverheden worden met € 3,0 miljoen verlaagd door een kasschuif op het budget voor de aanleg van de nieuwe haven op Saba. Door vertraging bij opstarten van het projectplan kan het budget nog niet ingezet worden, waardoor het budget naar 2025 wordt verschoven.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.7 Artikel 19 Internationaal Beleid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 9 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 19 Internationaal Beleid (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	11.102	1.566	12.668
Uitgaven	11.326	646	11.972
2 Internationaal beleid coördinatie en samenwerking	11.326	646	11.972
Opdrachten	3.652	332	3.984
Uitvoering Intereg	543	– 261	282
Uitvoering HGIS	993	– 200	793
Uitvoering niet-HGIS	1.168	588	1.756
Overige opdrachten	948	205	1.153
Subsidies	1.692	0	1.692
Interreg	1.622	0	1.622
Overige subsidies	70	0	70
Bijdragen aan agentschappen	2.771	114	2.885
Waarvan bijdrage aan RIVM	135	7	142
Waarvan bijdrage aan RWS	644	0	644
Waarvan bijdrage aan RVO	1.992	107	2.099
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	2.811	200	3.011
Waarvan bijdragen HGIS	2.611	200	2.811
Waarvan bijdragen niet-HGIS	200	0	200
Bekostiging	400	0	400
Bekostiging GCA	400	0	400
Overige bekostiging	0	0	0
Ontvangsten	312	0	312

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 1,6 miljoen verhoogd. Dit komt met name door de volgende mutaties:

Verplichtingenschuif programma Interreg (€ 0,9 miljoen)

Dit betreft een verplichtingenschuif van € 0,9 miljoen vanuit de jaren 2024–2026 naar 2023 voor het vastleggen van de verplichting voor de technische bijstand die de EU-secretariaten leveren bij de uitvoering van het programma Interreg.

Toedeling loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 0,2 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de ontvangen loon- en prijsbijstelling 2023.

Toedeling eindejaarsmarge 2022 (€ 0,3 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de eindejaarsmarge 2022 voor opdrachten Ruimtevaart om te kunnen voldoen aan de reeds aangegane verplichtingen en vertraagde opdrachtverstrekking.

Uitgaven

Het uitgavenbudget wordt met € 0,6 miljoen verhoogd. De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en hoeven daarom niet te worden toegelicht.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.8 Artikel 20 Lucht en Geluid

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 10 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 20 Lucht en Geluid (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	62.960	3.758	66.718
Uitgaven	56.217	5.367	61.584
1 Gezonde lucht en tegengaan geluidshinder	56.217	5.367	61.584
Opdrachten	10.017	2.195	12.212
Waarvan RIVM	5.380	0	5.380
Waarvan uitvoering geluid- en luchtsanering	4.164	2.405	6.569
Overige opdrachten	473	– 210	263
Bijdragen aan agentschappen	15.660	948	16.608
Waarvan aan RWS	2.410	406	2.816
Waarvan aan RIVM	13.021	541	13.562
Bijdragen aan overige agentschappen (RVO en KNMI)	229	1	230
Bijdragen aan medeoverheden	30.077	2.224	32.301
Programma NSL en SLA	7.281	388	7.669
Uitvoering geluidsanering	22.796	1.836	24.632
Bekostiging	463	0	463
Ontvangsten	400	600	1.000

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 3,8 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de hieronder toegelichte uitgavenmutaties. Het verschil wordt verklaard doordat de toedeling van de eindejaarsmarge (€ 1,6 miljoen) slechts kasbudget betreft.

Uitgaven

Artikel 20.01 Gezonde Lucht en Tegengaan Geluidshinder

Opdrachten

De verhoging van de opdrachten met € 2,2 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Asbestcommunicatie – Campagne Houtsstook (€ 1 miljoen)

Dit betreft een overboeking van artikel 22 naar artikel 20 in het kader van de lancering van een communicatiecampagne om de emissies van particuliere houtstook te beperken. Door vertraging in de uitvoering van de communicatiecampagne asbest is in 2023 slechts de voorbereiding van de communicatieactiviteiten aan de orde en zal naar verwachting uiterlijk in 2025 daadwerkelijk uitvoering worden gegeven aan de communicatieactiviteiten. Deze middelen worden nu in 2023 versneld aangewend voor de campagne omtrent particuliere houtstook.

Toedeling prijsbijstelling 2023 (€ 0,9 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de ontvangen prijsbijstelling 2023.

Bijdragen aan medeoverheden

De verhoging van de bijdragen aan medeoverheden met € 2,2 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Toedeling eindejaarsmarge 2022 (€ 1,6 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de eindejaarsmarge 2022 voor overlopende verplichtingen van de specifieke uitkering Schonen Lucht Akkoord, hiervoor waren nog niet alle toekenningen in rekening gebracht door de RVO.

Toedeling prijsbijstelling 2023 (€ 0,6 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de ontvangen prijsbijstelling 2023.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.9 Artikel 21 Circulaire Economie

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 11 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 21 Circulaire Economie (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	69.309	– 5.533	63.776
Uitgaven	62.888	– 4.227	58.661
5 Duurzame productieketens	60.141	– 4.353	55.788
Opdrachten	20.338	– 318	20.020
Uitvoering duurzame productieketens	12.580	– 844	11.736
Waarvan RWS	6.149	0	6.149
Overige opdrachten	1.609	526	2.135
Subsidies	14.976	– 5.021	9.955
Subsidies duurzame productieketens	14.976	– 5.021	9.955
Bijdragen aan agentschappen	24.320	167	24.487
Waarvan bijdrage aan RWS	11.662	0	11.662
Waarvan bijdrage aan RVO	11.365	35	11.400
Overige bijdragen aan agentschappen	1.293	132	1.425
Bijdragen aan medeoverheden	0	800	800
Waarvan bijdrage aan Caribisch Nederland	0	800	800
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties	50	0	50
Bijdragen aan ZBO's en RWT's	457	19	476
6. Natuurlijk kapitaal	2.747	126	2.873
Opdrachten	2.133	100	2.233
Uitvoering Natuurlijk kapitaal	1.709	50	1.759
Overige opdrachten	424	50	474
Bijdragen aan agentschappen	614	26	640
Ontvangsten	0	0	0

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 5,5 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de hieronder toegelichte uitgavenmutaties en daarnaast onder andere door de volgende mutatie:

Monitoring & Sturing Circulaire Economie (€ – 2,0 miljoen)

Dit betreft een overboeking van artikel 21 naar artikel 97 voor de door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) te verrichten onderzoekwerkzaamheden (in 2023) in het kader van het Werkprogramma Monitoring & Sturing Circulaire Economie.

Uitgaven

Artikel 21.05 Duurzame productieketens

Subsidies

De verlaging van het subsidiebudget met € – 5,0 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Kasschuif subsidie Ontwikkeling en Opschaling Recycling (€ – 6,1 miljoen)

Dit betreft een kasschuif van € 6,1 miljoen naar 2024–2027. De subsidieregeling Ontwikkeling en Opschaling Recycling zou in 2023 open worden gesteld. De juridische uitwerking duurt echter langer, waardoor de subsidie pas in 2024 verstrekt zal worden.

Toedeling eindejaarsmarge 2022 (€ 0,7 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de eindejaarsmarge 2022 voor overlopende verplichtingen voor de subsidieregeling circulaire ketenprojecten.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.10 Artikel 22 Omgevingsveiligheid en Milieurisico's

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 12 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 22 Omgevingsveiligheid en Milieurisico's (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	76.532	– 8.600	67.932
Uitgaven	86.676	– 6.724	79.952
1 Veiligheid chemische stoffen	25.491	1.938	27.429
Opdrachten	8.536	723	9.259
Waarvan RWS	1.841	0	1.841
Waarvan RIVM	1.079	2	1.081
Uitvoering veiligheid	1.538	– 13	1.525
Uitvoering stoffen en M&G	2.344	284	2.628
Overige opdrachten	1.734	450	2.184
Bijdragen aan agentschappen	15.455	1.157	16.612
Waarvan bijdrage aan RWS	2.725	671	3.396
Waarvan bijdrage aan RIVM	12.410	467	12.877
Overige bijdragen aan agentschappen	320	19	339
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties	250	0	250
Bijdrage aan ZBO's/RWT's	1.250	58	1.308
Waarvan bijdrage aan CTGB	1.250	58	1.308
2 Veiligheid biotechnologie	6.193	157	6.350
Opdrachten	1.366	– 2	1.364
Uitvoering veiligheid GGO	1.306	– 2	1.304
Overige opdrachten	60	0	60
Bijdragen aan agentschappen	4.827	159	4.986
Waarvan bijdrage aan COGEM	1.700	0	1.700
Waarvan bijdrage aan RIVM	3.127	159	3.286
3 Veiligheid bedrijven en transport	54.992	– 8.819	46.173
Opdrachten	25.252	– 9.670	15.582
EPK bijdrage RWS	1.256	575	1.831
Opdrachten asbest	2.946	– 1.262	1.684
Programma omgevingsveilig	6.255	– 729	5.526
VTH-stelsel	11.814	– 8.475	3.339
Uitvoering Buisleidingen	1.250	136	1.386
Uitvoering veiligheid VGS	1.280	76	1.356
Overige opdrachten	451	9	460
Subsidies	9.847	531	10.378
Subsidies inrichtingen & transport	7.072	531	7.603
Subsidies asbest	0	0	0
Subsidies vuurwerk	2.260	0	2.260
Overige subsidies	515	0	515
Bijdragen aan agentschappen	6.432	241	6.673
Waarvan bijdrage aan RWS	4.184	0	4.184
Waarvan bijdrage aan RIVM	1.906	177	2.083
Waarvan bijdrage aan RVO	342	64	406
Bijdragen aan medeoverheden	9.669	–  50	9.619
Waarvan bijdrage aan Caribisch Nederland	175	– 50	125
Overige bijdragen aan medeoverheden	9.494	0	9.494
Inkomensoverdrachten	3.792	129	3.921
Inkomensoverdrachten mesothelioom	3.792	129	3.921
Ontvangsten	250	0	250

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 8,6 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de hieronder toegelichte uitgavenmutaties. Het verschil tussen het totaal aan mutaties op het uitgaven- en verplichtingenbudget wordt met name verklaard doordat de toedeling van de eindejaarsmarge slechts kasbudget betreft.

Uitgaven

Artikel 22.03 Veiligheid bedrijven en transport

Opdrachten

De verlaging van dit instrument met € 9,7 miljoen wordt met name veroorzaakt door volgende mutaties:

Kasschuif VTH (€ – 6,0 miljoen)

Voor de vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) wordt € 6,0 miljoen vanuit 2023 naar 2026 geschoven. De afstemming met de vele bestuurlijke partners betrokken bij de omgevingsdiensten duurt langer dan verwacht. De start van het driejarige ontwikkelingsprogramma voor monitoringsafspraken is nu voorzien voor 2024. Deze kasschuif is nodig om het budget weer in het juiste kasritme te krijgen.

Kasschuif communicatiecampagne Asbest (€ – 1,5 miljoen)

Door vertraging in de uitvoering van de communicatiecampagne asbest is in 2023 enkel de voorbereiding van de communicatieactiviteiten aan de orde, naar verwachting zal uiterlijk in 2025 daadwerkelijk uitvoering worden gegeven aan de communicatieactiviteiten.

Herschikking BOA RWS (€ – 1,1 miljoen)

Dit betreft een herschikking binnen artikel 22 voor de totale opdrachtverstrekking aan RWS voor activiteiten in het kader van het Besluit Risico's Zware Ongevallen (BRZO).

Overboeking ILT (€ – 1,0 miljoen)

Voor werkzaamheden rond het project Datakwaliteit Toezicht binnen het Interbestuurlijk Programma Versterking Toezicht en Handhaving (IBP VTH) wordt budget overgeboekt naar de ILT (artikel 24).

Communicatiecampagne Houtstook (€ – 1,0 miljoen)

Dit betreft een overboeking van artikel 22 naar artikel 20 voor de lancering van een communicatiecampagne om de emissies van particuliere houtstook te beperken.

Toedeling eindejaarsmarge 2022 (€ 0,5 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de eindejaarsmarge 2022 voor overlopende verplichtingen.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.11 Artikel 23 Meteorologie, Seismologie en Aardobservatie

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 13 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 23 Meteorologie, Seismologie en Aardobservatie (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	71.525	4.573	76.098
Uitgaven	70.454	4.573	75.027
1 Meteorologie en seismologie	48.567	3.283	51.850
Bijdragen aan agentschappen	44.477	3.283	47.760
Waarvan bijdrage aan KNMI	44.477	3.283	47.760
Bijdrage aan (inter)nationale organisaties	4.090	0	4.090
Contributie ECMWF (HGIS)	3.150	0	3.150
Overige bijdragen aan (inter)nationale organisaties	940	0	940
2 Aardobservatie	21.887	1.290	23.177
Bijdragen aan agentschappen	21.887	1.290	23.177
Waarvan bijdrage aan KNMI	21.887	1.290	23.177
Ontvangsten	0	0	0

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 4,6 miljoen verhoogd. Dit wordt veroorzaakt door de hieronder toegelichte mutaties op het uitgavenbudget.

Uitgaven

Artikel 23.01 Meteorologie en Seismologie

Bijdragen aan agentschappen

Bijdrage aan KNMI (€ 3,3 miljoen)

De verhoging van dit artikelonderdeel met € 3,3 miljoen is met name het gevolg van de toedeling van de ontvangen loon- en prijsbijstelling voor het jaar 2023.

Artikel 23.02 Aardobservatie

Bijdragen aan agentschappen

Bijdrage aan KNMI (€ 1,3 miljoen)

De verhoging van dit artikelonderdeel met € 1,3 miljoen is met name het gevolg van de toedeling van de ontvangen loon- en prijsbijstelling voor het jaar 2023.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2.12 Artikel 24 Inspectie Leefomgeving en Transport

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 14 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 24 Inspectie Leefomgeving en Transport (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	188.309	894	189.203
Uitgaven	188.309	894	189.203
1 Personele uitgaven	173.333	– 10.406	162.927
Waarvan eigen personeel	151.087	– 18.719	132.368
Waarvan inhuur externen	21.721	8.838	30.559
Waarvan overige personele uitgaven	525	– 525	0
2 Materiële uitgaven	14.976	11.300	26.276
Waarvan ICT	2.644	173	2.817
Waarvan bijdragen SSO's	2.302	5.024	7.326
Waarvan overige materiële uitgaven	10.030	6.103	16.133
Ontvangsten	24.700	– 9.752	14.948

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 0,9 miljoen verhoogd. Dit wordt veroorzaakt door de hieronder toegelichte mutaties op het uitgavenbudget.

Uitgaven

Artikel 24.01 Personele uitgaven

Eigen Personeel (€ – 18,7 miljoen)

Het budget voor eigen personeel wordt voor het jaar 2023 per saldo met € 18,7 miljoen verlaagd, met name als gevolg van:

• Het buiten begrotingsverband plaatsen van de Autoriteit Woningbouw (€ – 9,8 miljoen);

• Toegevoegde loonbijstelling voor het jaar 2023 (€ 9,7 miljoen).

• Een overboeking naar materiële uitgaven voor huisverstingskosten (€ – 5,0 miljoen);

• Het overhevelen van resterende arbeidsvoorwaardenmiddelen naar 2024 (€ – 4,1 miljoen);

• Een overboeking naar inhuur externen (€ – 4,8 miljoen);

• Een overboeking naar bijdrage SSO’s tbv DICTU (€ – 2,7 miljoen);

Inhuur externen (€ 8,8 miljoen)

Het budget voor het inhuren van externen wordt voor het jaar 2023 met € 8,8 miljoen met name verhoogd als gevolg van:

• Een overboeking van budget voor eigen personeel naar externe inhuur voor de uitvoering van diverse projecten (€ 4,8 miljoen);

• Een overboeking vanuit artikel 21 voor de uitvoering van het project Datakwaliteit Toezicht als onderdeel van het Interbestuurlijk Programma Versterking Toezicht en Handhaving (€ 1,1 miljoen);

Artikel 24.02 Materiële uitgaven

Bijdrage aan SSO's (€ 5,0 miljoen)

De bijdrage aan SSO's wordt met name verhoogd als gevolg van:

• Overboeking vanuit eigen personeel en overige materiele uitgaven m.b.t. de nieuwe dienstverleningovereenkomst met DICTU (€ 6,4 miljoen).

Overige materiële uitgaven (€ 6,1 miljoen)

De overige materiële uitgaven worden met € 6,1 miljoen verhoogd als gevolg van:

• Een overboeking vanuit eigen personele uitgaven voor huisvestingskosten (€ 5,0 miljoen);

• Een overboeking naar bijdrage SSO’s tbv DICTU (€ 3,7 miljoen)

• De toedeling van de ontvangen loon- en prijsbijstelling (€ 1,9 miljoen);

• De toevoeging van de in 2022 via het Ministerie van Justitie en Veiligheid geclaimde en ontvangen gelden voor Cyber en Vitaal (€ 1,1 miljoen).

Ontvangsten

Autoriteit Woningcorporaties (€ – 9,8 miljoen)

Per saldo wordt er € – 9,8 miljoen uit de begroting gehaald. Dit komt omdat de financiële administratie van de Autoriteit Woningcorporaties buiten de begrotingsadministratie plaatsvindt. Het begrote bedrag van € – 14,3 miljoen met betrekking tot de AW dient derhalve uit de begroting te worden verwijderd. Daarnaast maakt de Autoriteit Woningcorporaties gebruik van de ILT-faciliteiten en ondersteundende afdelingen. Hiervoor betalen zij jaarlijks een compensatie aan de ILT van € 4,5 miljoen

2.13 Artikel 25 Brede Doeluitkering

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 15 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 25 Brede Doeluitkering (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	991.495	121.566	1.113.061
Uitgaven	1.005.240	60.783	1.066.023
1 Brede Doeluitkering	1.005.240	60.783	1.066.023
Brede doeluitkering	1.005.240	60.783	1.066.023
Bijdrage Brede doeluitkering	0	60.783	60.783
Ontvangsten	0	0	0

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 121,6 miljoen verhoogd. Dit wordt veroorzaakt door een ophoging van het budget met € 60,8 miljoen, zodat de BDU-beschikking jaar 2024 kan worden aangegaan in het najaar van 2023. Conform de Wet BDU wordt jaarlijks voorafgaand aan het uitkeringsjaar de brededoeluitkering geheel als betalingsverplichting vastgelegd. Het resterende bedrag wordt verklaard door de hieronder toegelichte uitgavenmutatie.

Uitgaven

Artikel 25.01 Brede Doeluitkering

De verhoging met € 60,8 miljoen wordt volledig verklaard door de toevoeging van de loon- en prijsbijstelling 2023.

2.14 Artikel 26 Bijdrage Investeringsfonds

Budgettaire gevolgen van beleid

Tabel 16 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 26 Bijdrage Investeringsfonds (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	9.906.058	– 560.144	9.345.914
Uitgaven	9.906.418	– 560.354	9.346.064
1 Bijdrage Investeringsfondsen	8.297.781	– 489.697	7.808.084
Bijdrage aan het Mobiliteitsfonds	8.297.781	– 489.697	7.808.084
2 Bijdrage Investeringsfondsen	1.608.637	– 70.657	1.537.980
Bijdrage aan het Deltafonds	1.608.637	– 70.657	1.537.980
Ontvangsten	0	0	0

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 262,8 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door hieronder toegelichte uitgavenmutaties.

Uitgaven

Artikel 26.01 Bijdrage aan het Mobiliteitsfonds

De verlaging van de bijdrage aan het Mobiliteitsfonds in 2023 met € 139,7 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Kaderaanpassing 2023 (– € 500,0 miljoen)

Dit betreft een kaderaanpassing om de uitgavenkaders op het gehele MF in een beheersbaar ritme te krijgen. In 2023 is voor het hele MF € 500,0 miljoen minder budget nodig. De middelen worden verschoven naar latere jaren. Daarmee is deze kaderaanpassing meerjarig budgettair neutraal.

Overboekingen HXII (€ 380,0 miljoen)

Per saldo wordt € 380,0 miljoen overgeboekt vanuit Hoofdstuk XII naar het Mobiliteitsfonds. Dit betreft met name:

• De toevoeging van de loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 418,6 miljoen);

• De terugsluis Vrachtwagenheffing die onder andere wordt ingezet voor de subsidie AanZet (€ – 38,3 miljoen).

Overboekingen ministeries (€ – 19,4 miljoen)

Dit betreft de overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken binnen de Rijksbegroting. Per saldo wordt € 19,4 miljoen overgeboekt naar andere begrotingshoofdstukken. De omvangrijkste mutatie betreft een overboeking naar het Ministerie van Defensie voor de noodsleephulp op de Noordzee door de Kustwacht Nederland (€ – 3,6 miljoen).

Artikel 26.02 Bijdrage aan het Deltafonds

De verlaging van de bijdrage aan het Deltafonds in 2023 met € 70,7 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Kaderaanpassing 2023 (€ – 154,0 miljoen)

Dit betreft een kaderaanpassing om de uitgavenkaders op het gehele DF in een beheersbaar ritme te krijgen. In 2023 is voor het hele DF € 154,0 miljoen minder budget nodig. De middelen worden verschoven naar latere jaren. Daarmee is deze kaderaanpassing meerjarig budgettair neutraal.

Overboekingen HXII (€ 85,3 miljoen)

Per saldo wordt € 85,3 miljoen overgeboekt vanuit Hoofdstuk XII naar het Deltafonds. Dit betreft met name:

• De toevoeging van de loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 86,5 miljoen);

• De overboeking van de middelen uit het Coalitieakkoord voor de thema’s cybersecurity, economische veiligheid (EV) en vitaal (€ 0,9 miljoen).

Overboekingen ministeries (€ – 2,0 miljoen)

Dit betreft de overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken binnen de Rijksbegroting. Per saldo wordt € 2,0 miljoen overgeboekt naar andere begrotingshoofdstukken. De omvangrijkste mutatie betreft een overboeking naar het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit ten behoeve van de voortzetting van de bestuursovereenkomst Nitraat tot landing in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (€ – 1,8 miljoen).

Voor meer detail bij de mutaties op het MF en DF wordt verwezen naar de Suppletoire Begroting Prinsjesdag 2023 van het Mobiliteitsfonds en het Deltafonds.

3. Niet-beleidsartikelen

3.1 Artikel 97 Algemeen Kerndepartement

Tabel 17 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 97 Algemeen Kerndepartement (Bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	40.860	13.746	54.606
Uitgaven	53.842	12.204	66.046
1 Algemeen departement	49.406	12.204	61.610
Opdrachten	37.094	4.321	41.415
van A naar Beter	1.725	– 200	1.525
Ext. juridische adv.	1.856	20	1.876
Onderzoeken PBL	2.811	2.521	5.332
Onderzoeken ANVS	3.772	415	4.187
DCC	8.970	390	9.360
Regeringsvliegtuig	13.771	952	14.723
Overige opdrachten	4.189	223	4.412
Subsidies	0	30	30
Bijdragen aan agentschappen	12.312	3.153	15.465
Waarvan bijdrage aan RWS	3.164	0	3.164
Waarvan bijdrage aan KNMI	227	2.230	2.457
Waarvan bijdrage aan ILT	0	0	0
Dienstverlening RIVM	8.921	923	9.844
Bijdragen aan medeoverheden	0	4.700	4.700
3 Covid19 Testen reizen	4.436	0	4.436
Opdrachten COVID-19	4.436	0	4.436
Ontvangsten	1.501	0	1.501

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget van het artikel Algemeen Kerndepartement voor 2023 wordt met € 13,7 miljoen verhoogd. Dit wordt met name veroorzaakt door de hieronder toegelichte uitgavenmutaties. Het resterende verschil wordt met name verklaard door de volgende mutatie:

Verplichtingenschuif Departementaal Coördinatiecentrum Crisisbeheersing (DCC) (€ 2,1 miljoen)

Er is een verplichtingenschuif nodig naar 2023 uit latere jaren. Deze verplichten waren in de prognose onjuist opgenomen omdat ze over de jaren waarop het contract betrekking heeft waren uitgesmeerd en niet waren toebedeeld aan de jaren waarin de verplichting wordt aangegaan.

Uitgaven

Artikel 97.01 Algemeen departement

Opdrachten

De verhoging van het opdrachtenbudget met € 4,3 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Werkprogramma Monitoring & Sturing Circulaire Economie 2023 (€ 1,5 miljoen)

De mutatie heeft betrekking op de onderzoekwerkzaamheden die door PBL worden verricht in 2023 in het kader van het werkprogramma Circulaire Economie.

Loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 1,3 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de loon- en prijsbijstelling 2023.

Toedeling eindejaarsmarge 2022 (€ 1,1 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de eindejaarsmarge 2022.

Bijdragen aan agentschappen

De verhoging van de bijdragen aan agentschappen met € 3,2 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

HXII: Maatwerk KNMI – RWS (€ 2,2 miljoen)

Naar aanleiding van de vastgestelde offerte wordt er vanuit Rijkswaterstaat budget beschikbaar gesteld voor de verstrekte maatwerkopdracht die het KNMI voor Rijkswaterstaat verricht.

Loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 0,4 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de loon- en prijsbijstelling 2023.

Bijdragen aan medeoverheden

De verhoging van de bijdragen aan medeoverheden met € 4,7 miljoen komt door de volgende mutatie:

Oekraïnemiddelen (€ 4,7 miljoen)

Na de doorbraak van de Kachovkadam in juni van dit jaar heeft Oekraïne het Kabinet verzocht hulpgoederen te leveren om de gevolgen van de doorbraak te bestrijden. Het Kabinet heeft besloten om noodhulp aan te bieden in de vorm van in-kindgoederen. De goederen zijn via de Unie van Waterschappen beschikbaar gesteld, en het Ministerie van IenW heeft deze vervolgens overgenomen en gedoneerd aan Oekraïne (Kamerstuk 2022–2023, 36045, nr. 165).

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

3.2 Artikel 98 Apparaat Kerndepartement

Tabel 18 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 98 Apparaat Kerndepartement (bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	432.097	33.014	465.111
Uitgaven	437.890	32.259	470.149
1 Personele uitgaven	317.597	35.964	353.561
Eigen personeel	274.572	19.333	293.905
Inhuur externen	39.032	16.750	55.782
Overige personele uitgaven	3.993	– 119	3.874
2 Materiële uitgaven	120.293	– 3.705	116.588
ICT	33.406	– 276	33.130
Bijdragen aan SSO's	53.206	10.133	63.339
Overige materiële uitgaven	33.681	– 13.562	20.119
Ontvangsten	8.453	– 349	8.104

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor 2023 wordt met € 29,9 miljoen verhoogd. Dit wordt met name verklaard door onderstaande uitgavenmutaties:

Uitgaven

1. Personele uitgaven

Eigen personeel

De verhoging met € 19,3 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 16,2 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de ontvangen loon- en prijsbijstelling 2023.

Verdeling POK- en WOO-middelen (€ 2,2 miljoen)

Dit is een verdeling van de in 2022 ontvangen POK- en WOO-gelden naar diverse artikelen binnen de IenW-begroting.

Verdeling Cyber Vitaal-middelen (€ 1,0 miljoen)

Doorverdeling van de in 2022 via het Ministerie van JenV ontvangen middelen uit het Coalitieakkoord voor de thema’s cybersecurity, economische veiligheid (EV) en vitaal.

Inhuur externen

De verhoging met € 16,8 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Inzet inhuur diverse onderwerpen (totaal € 9,6 miljoen)

Dit betreft een ophoging van het budget voor:

• De inzet van inhuur op vacatureruimte (€ 4,5 miljoen);

• DMS (€ 2,5 miljoen);

• Extra inzet op digitalisering en ICT (€ 1,8 miljoen);

• Open Overheid (€ 0,8 miljoen).

RWS-aandeel Vernieuwing SAP (€ 2,9 miljoen)

Dit betreft de bijdrage vanuit het Mobiliteitsfonds voor het aandeel van RWS voor het project Vernieuwing SAP.

Toedeling eindejaarsmarge 2022 (€ 2,6 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de eindejaarsmarge 2022 voor diverse overlopende verplichtingen.

Verdeling Cyber Vitaal-middelen en inzet op Cyberveiligheid (€ 0,8 miljoen)

Doorverdeling van de in 2022 via het Ministerie van JenV ontvangen middelen uit het Coalitieakkoord voor de thema’s cybersecurity, economische veiligheid (EV) en vitaal.

Overige personele uitgaven

De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

2. Materiële uitgaven

ICT

De verlaging met € 0,3 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

RWS-aandeel Vernieuwing SAP (€ 3,8 miljoen)

Dit betreft de bijdrage vanuit het Mobiliteitsfonds voor het aandeel van RWS voor het project Vernieuwing SAP.

Herschikking dienstverlening SSC ICT (€ – 3,2 miljoen)

Voor de dienstverling van SSC ICT is een herschikking nodig vanuit het ICT-budget.

Verdeling POK- en WOO-middelen (€ – 1,6 miljoen)

Dit is een verdeling van de in 2022 ontvangen POK- en WOO-gelden naar diverse artikelen binnen de IenW-begroting.

Bijdrage aan SSO's

De verhoging met € 10,1 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 6,0 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de ontvangen loon- en prijsbijstelling 2023.

Herschikking dienstverlening SSC ICT (€ 3,2 miljoen)

Voor de dienstverling van SSC ICT is een herschikking nodig vanuit het ICT-budget.

Overige materiële uitgaven

De verlaging met € 13,6 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Banenafspraak RWS (€ – 4,0 miljoen)

Dit betreft de bijdrage van artikel 98 aan het Mobiliteitsfonds voor het invullen van arbeidsplaatsen door RWS om te voldoen aan de banenafspraak.

Verdeling POK- en WOO-middelen (€ – 3,3 miljoen)

Dit is een verdeling van de in 2022 ontvangen POK- en WOO-gelden naar diverse artikelen binnen de IenW-begroting.

Verdeling Cyber Vitaal-middelen (€ – 3,1 miljoen)

Doorverdeling van de in 2022 via het Ministerie van JenV ontvangen middelen uit het Coalitieakkoord voor de thema’s cybersecurity, economische veiligheid (EV) en vitaal aan diverse onderdelen binnen de IenW-begroting.

Loon- en prijsbijstelling 2023 (€ 1,1 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de ontvangen loon- en prijsbijstelling 2023.

Ontvangsten

De ontvangstenmutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en worden daarom niet toegelicht.

3.3 Artikel 99 Nog onverdeeld

Tabel 19 Budgettaire gevolgen van beleid artikel 99 Nog onverdeeld (Bedragen x € 1.000)

	Vastgestelde begroting (incl. suppletoire begrotingen, NvW's en amendementen) (1)	Mutaties suppletoire begroting Prinsjesdag (2)	Stand suppletoire begroting Prinsjesdag (3) = (1) + (2)
Verplichtingen	658.955	– 633.146	25.809
Uitgaven	650.860	– 650.860	0
Ontvangsten	0	0	0

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt met € 633,1 miljoen verlaagd. Dit wordt met name veroorzaakt door de hieronder toegelichte uitgavenmutaties.

Uitgaven

De verlaging van dit artikelonderdeel met € 650,9 miljoen wordt met name veroorzaakt door de volgende mutaties:

Loon- en prijsbijstelling 2023 (€ – 623,4 miljoen)

De loon- en prijsbijstellingstranche 2023 van zowel Hoofdstuk XII als de fondsen is bij de 1e suppletoire begroting 2023 toegevoegd aan artikel 99. Deze middelen wordt hierbij toebedeeld aan de diverse artikelen binnen HXII, het Mobiliteitsfonds en het Deltafonds.

Toedeling eindejaarsmarge 2022 (€ – 17,7 miljoen)

De reguliere eindejaarmarge is bij de 1e suppletoire begroting 2023 toegevoegd aan artikel 99. Hierbij worden de toegevoegde middelen toebedeeld aan de diverse artikelen binnen Hoofdstuk XII.

Nacalculatie Prijsbijstelling HXII 2022 BDU (€ – 4,5 miljoen)

Dit betreft de toedeling van de ontvangen nacalculatie op de prijsbijstelling 2022.