36 410 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2024

Nr. 20 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 december 2023

Hierbij bied ik u het Jaarplan 2024 van de Kustwacht voor het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch gebied (hierna Kustwacht) aan. De Rijksministerraad heeft dit jaarplan op 15 december 2023 vastgesteld.

De Kustwacht is de maritieme schakel in de rechtshandhavingsketen van het Caribisch deel van het Koninkrijk. De Kustwacht oefent haar taken uit binnen het kader van de Rijkswet Kustwacht voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten alsmede voor de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Naast dienstverlenende taken, zoals search and rescue, voert de Kustwacht opsporings- en toezichthoudende taken uit in het Caribisch gebied. Ook richt de Kustwacht zich op het bestrijden van mensensmokkel, mensenhandel en irreguliere immigratie. Voor de uitoefening van haar taken beschikt de Kustwacht over varende, vliegende en rijdende eenheden die worden ingezet rond/op zowel de Boven- als Benedenwindse eilanden.

Het Caribisch deel van het Koninkrijk bevindt zich in een dynamische regio, met veel verschillende stakeholders en een aantal geopolitieke, sociaaleconomische, en klimatologische uitdagingen. De Kustwacht is een waardevolle speler in de aanpak van georganiseerde criminaliteit en rampenbestrijding. Als samenwerkingsorganisatie tussen verschillende ministeries en de vier Landen heeft de Kustwacht ook maatschappelijk gezien een belangrijke rol in het Caribisch deel van het Koninkrijk. De Kustwacht werkt samen met diverse uitvoeringsorganisaties en met Kustwachten van landen in de nabije omgeving, waaronder Colombia en Venezuela.

Het Jaarplan van de Kustwacht bevat een weergave van de taken, de prioriteiten uit het Justitieel Beleidsplan, de actuele externe factoren die de taakuitvoering beïnvloeden en de beleidsaccenten van de bij de Kustwacht betrokken Landen en ministeries. Het Jaarplan 2024 is het richtinggevende document op basis waarvan de Directeur Kustwacht zijn operationele inzet, inclusief de bijbehorende bedrijfsvoeringaspecten, plant en uitvoert in het komende kalenderjaar. Het plan vormt de basis voor de Kustwacht om ook in 2024 haar taken als maritieme rechtshandhavingsorganisatie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Caribisch Nederland te kunnen blijven uitvoeren.

De Kustwacht werkt ook in 2024 verder aan het in 2021 ingezette transitietraject op het gebied van de organisatieontwikkeling. De Kustwacht verwacht in 2024 de transitie naar de nieuwe organisatie af te ronden met het formaliseren van de organisatiestructuur en het vullen van de nieuw ontstane functies. Het Lange Termijn Plan-Personeel geldt hierbij als uitgangspunt voor de personele groei van de organisatie. Het nieuwe personeel zal zoveel als mogelijk worden geworven in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Met de personele groei draagt de Kustwacht bij aan de versterking van het grenstoezicht, zoals verwoord in maatregel H11 in de Landspakketten van 2020.

Hiermee ontwikkelt de Kustwacht zich tot een 24/7 opererende organisatie, op basis van zogenaamd Intelligence Gestuurd Politieoptreden (IGP) in het maritieme domein. Dit gebeurt binnen het wettelijk kader en de waarborgen van de Rijkswet Kustwacht, zoals het opereren binnen de grenzen van de aangewezen maritieme gebieden en het luchtruim, en het strafvorderlijk optreden onder het gezag van de betrokken Officier van Justitie van het land dat de rechtsmacht heeft. IGP is gebaseerd op tijdige informatievergaring, -bewerking, -verrijking en analyse. Op basis hiervan wordt een effectievere en efficiëntere inzet van bestaande capaciteiten mogelijk. Het gedachtegoed van IGP in het maritieme domein is namelijk grotendeels een andere manier van denken, muteren en analyseren. De politiediensten binnen het Koninkrijk werken reeds vele jaren op basis van Informatie of Intelligence Gestuurd Optreden (IGO). De Kustwacht verwacht in 2024 ook extra personeel te kunnen werven en plaatsen ten behoeve van het IGP om zich verder tot professionele justitiële opsporingspartner te ontwikkelen. In 2024 wordt ook een grote opleidingsinspanning geleverd om de kennis bij het personeel over IGP uit te breiden. De totstandkoming van een coördinatiecentrum dat werkt als een Maritiem Operatie Centrum wordt in 2024 voortgezet.

De Kustwacht werkt daarnaast in 2024 aan verschillende materieelprojecten conform het Lange Termijn Plan-Materieel, zoals een waldetectiecapaciteit op de Bovenwindse eilanden, vervanging van de cuttercapaciteit en vervanging van de kleine varende capaciteit (Justice-20 vaartuigen). Daarbij krijgt de instandhouding blijvend aandacht, middels het onderhoud van de cutters, de Metal Sharks en de Justice-20 vaartuigen.

Tot slot wil ik uw Kamer informeren dat het voor januari geplande Stationsschip Caribisch Gebied (SSCG), Zr.Ms. Holland, naar aanleiding van het gewapend conflict tussen Israël en Hamas momenteel in het oosten van de Middellandse Zee aanwezig is voor ondersteuning van taken in het kader van een mogelijke evacuatie of het eventueel bieden van humanitaire hulp via een maritieme corridor. Op dit moment wordt door het Ministerie van Defensie in kaart gebracht wat dit betekent voor de aanwezigheid van een stationsschip in het Caribisch Gebied.

De Minister van Defensie, K.H. Ollongren