36 410 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2024

Nr. 140 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP EN VOOR PRIMAIR EN VOORTGEZET ONDERWIJS EN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 juni 2024

In de brief van de Minister van Financiën van 26 oktober 2023 heeft de commissie voor de Rijksuitgaven de vaste Kamercommissies over de evaluatie «Beleidskeuzes uitgelegd» geïnformeerd en opgeroepen alert te zijn op een solide onderbouwing van nieuw beleid en nieuwe wetgeving door het kabinet. Naar aanleiding hiervan heeft u in uw procedurevergadering van 25 januari 2024, middels een brief aan ons, verzocht om uiteen te zetten hoe wij voornemens zijn om de onderbouwing van voorstellen die onder onze beleidsverantwoordelijkheid vallen in het licht van de werkwijze «Beleidskeuzes uitgelegd» te verbeteren.

Hierbij sturen wij onze reactie op het verzoek van de leden van de Tweede Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de Evaluatie «Beleidskeuzes uitgelegd» (met kenmerk 2024D02550, ingezonden op 25 januari 2024).

Ten eerste onderstrepen wij met u het belang van aandacht voor een goede onderbouwing van beleidskeuzes. De lijn om beleid doelmatig en doeltreffend in te richten willen we blijven vasthouden. In de praktijk wordt dit reeds gedaan, echter willen wij het inzichtelijker maken voor de Kamer. Hiervoor zijn er in de afgelopen jaren extra instrumenten ontwikkeld die zorgen voor een gemotiveerdere onderbouwing van beleidskeuzes die zorgen voor meer inzicht.

Het Beleidskompas, dat gelanceerd is in het voorjaar van 2023, is een belangrijk instrument dat bijdraagt aan de onderbouwing van beleidskeuzes. Het Beleidskompas vraagt van beleidsmakers dat zij in de beleidsvoorbereiding rekening houden met verschillende kwaliteitseisen die door het kabinet zijn vastgesteld en die, indien relevant in een beleidstraject, moeten worden toegepast om zo te komen tot een goede afweging van te maken beleidskeuzes. De werkwijze «Beleidskeuzes uitgelegd» en het Beleidskompas zijn aan elkaar verbonden. Indien het Beleidskompas goed wordt toegepast, dan zal de onderbouwing van beleidsvoorstellen conform de werkwijze «Beleidskeuzes uitgelegd» worden uitgewerkt.

Het programma OCW Open coördineert sinds het voorjaar van 2023 de implementatie van het Beleidskompas. Met de toepassing van het Beleidskompas is er aandacht voor de integraliteit van beleidskeuzes en wordt er tegelijkertijd rekening gehouden met de werkwijze «Beleidskeuzes uitgelegd». Op dit moment wordt het Beleidskompas geïntegreerd in de werkpraktijk. Dit houdt in dat het Beleidskompas wordt gebruikt bij zowel het opstellen van nieuwe wetgeving als bij de uitvoering van beleid. Aan de hand van beleidsvraagstukken wordt ervaring opgedaan met de toepassing van het Beleidskompas, waarbij aandacht wordt besteed aan onder andere elementen als doelmatigheid, doeltreffendheid, financiële gevolgen, vroegtijdige betrokkenheid van de uitvoering en doenlijkheid van beleid voor de doelgroep. Het gebruik van het Beleidskompas in het beleidsproces als onderdeel van het werk helpt om in beleidsbrieven en nota’s aandacht te besteden aan het inzichtelijk maken van afwegingen die tot de beleidskeuzes hebben geleid.

Daarnaast wordt gewerkt met de Strategische Evaluatie Agenda (SEA). De SEA is een bijlage bij het departementaal jaarverslag die jaarlijks op Verantwoordingsdag aan uw Kamer wordt aangeboden. Hiermee laten wij zien hoe en wanneer wij voor maatschappelijk en budgettair belangrijke beleidsthema’s inzicht verkrijgen. Dit inzicht verkrijgen wij zowel in de publieke waarde, doeltreffendheid en doelmatigheid van beleid. Met de SEA streven we ernaar om voor onze prioritaire thema’s de monitoring en evaluatie systematisch te programmeren.

De implementatie en doorontwikkeling van onder andere de SEA en het Beleidskompas en daarmee de elementen van «Beleidskeuzes uitgelegd» is een voortdurend proces waar hard aan wordt gewerkt en wat tegelijkertijd nog verder ontwikkeld moet worden. Hiervoor is blijvende aandacht nodig en worden er maximale inspanningen verricht om de beleidskeuzes nog inzichtelijker te maken. Hiermee dragen wij zorg voor beleidskeuzes die weloverwogen tot stand zijn gekomen.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, R.H. Dijkgraaf

De Minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, M.L.J. Paul

De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, F.Q. Gräper-van Koolwijk