Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 30 mei 2024
Sinds de aanslag door Hamas op Israël op 7 oktober 2023 en de daaropvolgende Israëlische
inval in Gaza, zijn er verschillende publicaties in het NRC verschenen, op basis waarvan
geconcludeerd kan worden dat de krant gesproken heeft met ambtenaren van het Ministerie
van Buitenlandse Zaken en gevoelige interne documenten heeft kunnen inzien en/of heeft
ontvangen. Het lekken van vertrouwelijke informatie is een schending van het ambtsgeheim,
waarvan Buitenlandse Zaken dan ook aangifte heeft gedaan op 16 november 2023. Zoals
ik de Kamer heb laten weten, is het lekken ook intern door het departement onderzocht.
Dit onderzoek is inmiddels afgerond. Via deze brief breng ik u conform mijn toezegging
d.d. 23 november 2023 op hoofdlijnen op de hoogte van de uitkomsten hiervan en de
verdere opvolging.1
Bevindingen op hoofdlijnen
Het onderzoek bestond uit een technisch onderzoek en interviews met medewerkers van
het ministerie. Deze onderzoekshandelingen hebben niet geleid tot concrete bevindingen
over wie er heeft gelekt:
-
– Voor wat betreft het technische onderzoek ligt dit enerzijds aan de brede verspreiding
van de brondocumenten. Stukken worden vaak breed gedeeld met het oog op een gedegen
afstemming van beleid. De stukken waaruit hoogstwaarschijnlijk is gelekt zijn niet
te herleiden naar één persoon of een kleine groep personen. Bovendien zijn diverse
stukken gelekt, wat ook door verschillende personen kan zijn gedaan. Technisch onderzoek
naar de verspreiding van specifieke informatie middels logging, heeft ook geen bruikbare gegevens opgeleverd.
-
– Het spreken met medewerkers heeft ook niet geleid tot concrete aanwijzingen over wie
er heeft gelekt. Wel is uit de gesprekken naar voren gekomen dat het lekken grote
impact heeft op de ervaren veiligheid van collega’s en het onderlinge vertrouwen.
Hier til ik zwaar aan, omdat Buitenlandse Zaken interne tegenspraak en een respectvolle
omgang met elkaar stimuleert, juist ook op dit onderwerp. Hier wordt binnen het departement
dan ook op ingezet, onder meer via luistersessies, aandacht voor tegenspraak/diversity
of thought en diverse acties om een sociaal veilige werkomgeving te creëren.
Vervolgstappen
Gedurende het onderzoek zijn door de organisatie al diverse maatregelen genomen om
de kans op lekken in de toekomst te verkleinen en onderzoeksmogelijkheden te vergroten,
bijvoorbeeld het uitbreiden van logging en het vergroten van de kennis op het gebied van rubricering. Er zijn zowel zichtbare
als onzichtbare maatregelen getroffen, waarover – gelet op het doel van de maatregelen –
niet nader publiekelijk kan worden gecommuniceerd. Daarnaast wordt ingezet op bewustwording
van het belang van informatiebeveiliging binnen het ministerie door diverse acties.
Naar aanleiding van de aangifte door Buitenlandse Zaken, heeft het OM aangegeven pas
na afronding van het interne onderzoek te beoordelen of strafrechtelijke opvolging
mogelijk is. Buitenlandse Zaken heeft daarom het OM geïnformeerd over de uitkomsten
van het onderzoek. Het OM heeft aangegeven geen aanvullend strafrechtelijk onderzoek
te zullen uitvoeren.
Omgang mogelijke toekomstige lekken
Duidelijk mag zijn dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken het lekken van (vertrouwelijke)
informatie niet tolereert. Het lekken van vertrouwelijke informatie is een overtreding
van artikel 272 van het Wetboek van Strafrecht, het opzettelijk schenden van het ambtsgeheim.
Daarnaast is het een overtreding van artikel 8 van de Ambtenarenwet, waarin wordt
gesteld dat ambtenaren verplicht zijn tot geheimhouding van hetgeen hen in verband
met hun functie ter kennis is gekomen. Het kan echter niet uitgesloten worden dat
er op dit dossier mogelijk weer zal worden gelekt, ondanks de aangifte en de andere
maatregelen die Buitenlandse Zaken neemt. Ieder mogelijk toekomstig lek op dit of
enig ander dossier, wordt door Buitenlandse Zaken intern onderzocht. Wanneer er BZ-vertrouwelijke
informatie wordt gelekt, zal hier altijd aangifte van worden gedaan.
De Minister van Buitenlandse Zaken, H.G.J. Bruins Slot