36 407 Wijziging van de Wet milieubeheer en de Wet op de economische delicten ten behoeve van de implementatie van richtlijn nr. 2023/959, richtlijn nr. 2023/958 en verordening nr. 2023/957 van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 10 mei 2023 (PbEU 2023, L130) met het oog op aanpassingen van het emissiehandelssysteem op het terrein van broeikasgasinstallaties en luchtvaart en een uitbreiding naar scheepvaart en brandstofleveranciers

A BRIEF VAN DE MINISTER VOOR KLIMAAT EN ENERGIE

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 januari 2024

Op 25 april 2023 zijn de Europese onderhandelingen over de herziening van de richtlijn van het Europese systeem voor handel in broeikasgasemissierechten (EU ETS) afgerond. Het wetsvoorstel ter implementatie van deze herziening (wetsvoorstel 36407) is op 5 september 2023 aan de Tweede Kamer aangeboden en op 16 januari 2024 aangenomen. Voor de meeste artikelen van de herziene EU ETS-richtlijn geldt dat de deadline voor omzetting in nationale wet- en regelgeving 31 december 2023 was, ten behoeve van een geharmoniseerde Europese uitvoering vanaf 1 januari 2024. Omdat deze deadline is overschreden, heeft het kabinet reeds een infractiemelding ontvangen van de Europese Commissie.

Het wetsvoorstel houdt vast aan zuivere implementatie van enkel de bindende bepalingen uit de richtlijn. Dat wil zeggen dat er geen andere regels opgenomen zijn dan voor deze implementatie noodzakelijk. Het kabinet hecht aan tijdige implementatie van Europese richtlijnen in Nederland. Ik wil u daarom verzoeken het wetsvoorstel zo spoedig mogelijk te behandelen.

Het EU ETS is een bijna volledig Europees werkend systeem, met vaste termijnen en procedures. Het verstrijken van de implementatiedeadline brengt verschillende uitvoeringsrisico’s met zich mee en onzekerheid in de relevante sectoren. De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) heeft momenteel bijvoorbeeld niet de bevoegdheden om beslissingen te nemen over vergunningen noch om toezicht te kunnen houden op de gerapporteerde emissies in de nieuwe sectoren van het ETS en indien nodig handhavend op te treden. Zo kan de situatie ontstaan dat via Nederland een deel van de EU ETS-regelgeving wordt omzeild. Voor het verlenen van emissierechten aan de bestaande industrie gelden nieuwe regels die per 2024 zijn ingevoerd. Naarmate de implementatiedeadline langer wordt overschreden, wordt het steeds minder zeker dat de NEa in staat zal zijn om tijdig alle informatie te verzamelen om het aantal gratis rechten te berekenen en de emissierechten te verstrekken. Ten slotte kan de Europese Commissie voortbouwend op de infractiemelding besluiten tot het starten van een inbreukprocedure, met als mogelijk gevolg een dwangsom.

Gezien het bovenstaande hecht het kabinet aan een zo spoedig mogelijke implementatie en wil ik u verzoeken om de behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer spoedig ter hand te nemen.

In reactie op het verzoek van het lid Van Aerdts tijdens de vergadering van de commissie Economische Zaken en Klimaat van 7 november j.l. bied ik u tevens als bijlage bij deze brief een geconsolideerde wettekst aan.

De Minister voor Klimaat en Energie, R.A.A. Jetten