36 403 Wijziging van de Tabaks- en rookwarenwet, houdende regeling van nicotineproducten zonder tabak en nicotineapparaten

Nr. 5 VERSLAG

Vastgesteld 10 oktober 2023

De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, belast met het voorbereidend onderzoek van voorliggend wetsvoorstel, heeft de eer als volgt verslag uit te brengen van haar bevindingen.

Onder het voorbehoud dat de in het verslag opgenomen vragen en opmerkingen afdoende door de regering worden beantwoord, acht de commissie de openbare behandeling van het wetsvoorstel voldoende voorbereid.

INHOUDSOPGAVE
1.	Inleiding	1
2.	Hoofdlijnen van het voorstel	3
3.	Regulering van nicotineproducten zonder tabak, nicotineproducten zonder tabak voor oraal gebruik en nicotineapparaten	5
4.	De wijzigingen in Europese en internationale context	6
5.	Gevolgen voor uitvoering en handhaving	7
6.	Inwerkingtreding	7
7.	Overig	8

1. INLEIDING

De leden van de VVD-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de wijziging van de Tabaks- en rookwarenwet, houdende regeling van nicotineproducten zonder tabak en nicotineapparaten en hebben daarover nog enkele vragen.

De leden van de D66-fractie hebben met interesse kennisgenomen van het onderhavige wetsvoorstel. Zij ondersteunen de inzet voor een rookvrije generatie. De nicotinehoudende producten zonder tabak (NZT) en NZT voor oraal gebruik die in dit voorstel behandeld worden, vormen voor veel personen en met name jongeren een opstap naar het roken van sigaretten. Het gebruik ervan heeft zelf ook schadelijke gevolgen voor de gezondheid. Zij zijn daarom van mening dat het een goede zaak is dat deze producten onder de reikwijdte van de tabaks- en rookwarenwet komen te vallen en hiermee beter gereguleerd worden.

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van het onderhavige wetsvoorstel. Zij hebben de Staatssecretaris herhaaldelijk om de bewezen effectiviteit van veel van de genomen tabak ontmoedigende maatregelen gevraagd. De regering verwees in dit kader continue naar de effectiviteit van het geheel aan maatregelen als samenhangend pakket. Is de regering van mening dat al de genomen maatregelen zijn vruchten hebben afgeworpen? Is het doel van een rookvrije generatie in 2040 in zicht?

De leden van de CDA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van het voorstel om de Tabaks- en rookwarenwet te wijzigen. Deze leden zien met instemming dat hiermee onder andere uitvoering gegeven wordt aan de motie Kuik c.s. waarin verzocht wordt nicotinezakjes zonder tabak onder de Tabaks- en rookwarenwet te brengen.¹ Hiermee kan een verbod op producten zoals snus gemakkelijker gehandhaafd worden. De leden van de CDA-fractie hebben nog enkele vragen bij het wetsvoorstel.

De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van de onderhavige stukken. Zij hebben op dit moment geen vragen en/of opmerkingen.

De leden van de GroenLinks- en PvdA-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de wijziging van de Tabaks- en rookwarenwet. Deze leden maken zich grote zorgen over de opkomst van alternatieven voor de klassieke sigaret. Het gaat vaak om producten die vooral populair zijn bij jongeren. Daarmee is wetgeving op deze producten essentieel voor het bereiken van een rookvrije generatie. Genoemde leden kunnen de voorliggende regelgeving niet los zien van de laatste cijfers van het RIVM over de populariteit van e-sigaretten onder jongeren. Voor deze leden maken deze het duidelijk dat er meer nodig is om een rookvrije generatie te bereiken. Zij zijn benieuwd of de EU-richtlijn op accijns al is aangepast en of de regering (gezien de laatste cijfers over de opkomst van de e-sigaret) wil heroverwegen om, in afwachting van deze aanpassing een gebruiksbelasting in te voeren op e-sigaretten, net zoals Duitsland, Finland, Denemarken, Zweden, Griekenland, Italië, Hongarije, Slovenië, Portugal, Cyprus, Polen, Letland, Estland, en Litouwen dat al deden. Ook horen genoemde leden graag wanneer de regering de uitkomsten verwacht van het onderzoek naar het minder aantrekkelijk maken van het uiterlijk van e-sigaretten.

De leden van de ChristenUnie-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de voorliggende wijziging van de Tabaks- en rookwarenwet. Zij zien veel voordelen in deze wijziging, maar hebben ter verduidelijking en ter aansporing voor een verdere nauwkeurigere uitwerking enkele vragen.

De leden van de BBB-fractie nemen kennis van het algehele verbod op nicotinezakjes, het onder de tabakswet brengen van NZT, alsmede enkele andere maatregelen in verband met onder meer reclame en handhaving. Deze leden onderschrijven het streven naar een rook- en nicotinevrije generatie. Dit in aanmerking genomen, hebben zij nog enkele vragen.

2. HOOFDLIJNEN VAN HET VOORSTEL

De leden van de VVD-fractie lezen dat het momenteel onbekend is of het gebruik van nicotinezakjes een opstapmiddel is naar het gebruik van reguliere tabaksproducten of elektronische sigaretten. De regering wil middels het voorliggende verbod op nicotinezakjes jongeren ontmoedigen om deze producten te gaan gebruiken. Is de regering voornemens om naast dit verbod verdere ontmoedigende maatregelen te treffen, bijvoorbeeld via een campagne?

De regering is van mening dat minder ingrijpende maatregelen zoals het vaststellen van een leeftijdsgrens, gezondheidswaarschuwingen en een verbod op smaakjes onvoldoende zijn om de volksgezondheid te beschermen en richt zich met name op de jongere doelgroep. De leden van de VVD-fractie vragen de regering in hoeverre deze benadering gehanteerd wordt bij elektronische sigaretten. Genoemde leden merken op dat er in toenemende mate verhalen onder de aandacht komen van met name jongeren die permanente schade hebben opgelopen, mogelijk door het gebruiken van elektronische sigaretten. Daarnaast heeft het Trimbos Instituut recentelijk zorgwekkende cijfers gedeeld over het aantal jongeren dat op zeer jonge leeftijd begint met vapen². Zij adviseren dan ook om elektronische sigaretten uitsluitend op doktersrecept uit te geven. Is bekend in hoeverre deze maatregel uitvoerbaar is? In welke landen is deze maatregel reeds genomen en hoe werkt dit in de praktijk? Zijn er onderzoeken naar de effecten van deze maatregel beschikbaar? De leden van de VVD-fractie willen in het verlengde daarvan graag weten welke onderzoeken er op dit moment in Nederland en internationaal lopen naar de gezondheidseffecten van vapen. Zijn er momenteel discussies op Europees niveau omtrent e-sigaretten? Kan de regering een overzicht geven van ontmoedigingsmaatregelen die andere landen nemen in het kader van e-sigaretten? En op welke manier zou het eventueel mogelijk zijn om vanuit het voorzorgsbeginsel het gebruik van elektronische sigaretten tegen te gaan?

De leden van de D66-fractie vragen de regering waarom er bij het verbod op de verkoop van NZT voor oraal gebruik is gekozen voor een algeheel verbod voor alle leeftijden, en niet voor een leeftijdsgebonden verbod zoals ook bij andere tabaksproducten het geval is. Kan de regering hierbij aangeven hoe dit besluit zich verhoudt tot internationale afspraken, zo vragen zij. Deze leden vragen ook of het klopt dat met dit wetsvoorstel ook een verbod op de online verkoop van NZT voor oraal gebruik tot stand komt.

De leden van de D66-fractie constateren dat het gebruik van e-sigaretten een grote opmars kent. Een op de vijf Nederlandse jongeren van 12 tot en met 25 jaar heeft in het afgelopen jaar weleens een e-sigaret gebruikt, zo blijkt uit recent onderzoek van het Trimbos instituut. Deze leden zijn positief over de recente ontwikkelingen rondom het verbod op smaakjes bij e-sigaretten. Naast de smaak is ook het uiterlijk van de e-sigaret een factor in de aantrekkelijkheid van dit product. Deze leden vragen de regering naar de voortgang op de motie-Van der Laan/Ceder die verzoekt om in kaart te brengen wat er nodig is om e-sigaretten een neutraal uiterlijk te geven. Is reeds bekend per wanneer deze eis zal worden toegevoegd aan de e-sigaret, zo vragen zij tevens.

De leden van de D66-fractie constateren dat er nog altijd geen verbruiksbelasting op de e-sigaret wordt geheven. Wat is hiervoor de reden, vragen deze leden de regering. Wordt het met het licht op de cijfers uit het rapport van Trimbos niet tijd om dit toch te overwegen, zeker nu er vanuit de Europese Commissie weinig beweging is rondom de wijziging van de Accijnsrichtlijn? Wat zou het totale bedrag aan accijns op e-sigaretten per jaar zijn als de verbruiksbelasting op e-sigaretten gelijk wordt gesteld aan die van reguliere sigaretten?

De regering geeft een opsomming van maatregelen die als samenhangend pakket bezien moet worden, zo lezen de leden van de PVV-fractie. Kan de regering een opsomming van genomen acties met betrekking tot voorlichting aan minderjarigen over zowel het vapen als het reguliere roken geven?

Welke maatregelen heeft de regering genomen om de verkoop van vapes, snus, tabak en rookwaren aan jongeren terug te dringen? Welke maatregelen heeft de regering concreet genomen om de verkoop van vapes, snus, tabak en rookwaren via sociale mediakanalen zoals Snapchat terug te dringen?

Welke intensieve campagnes en op welke platforms is de regering voornemens in te zetten om de doelstellingen van het preventieakkoord te behalen?

Ondanks strenge maatregelen neemt het aantal rokers nauwelijks af. Wel worden volwassen rokers gestraft met steeds hogere accijnzen, die met name de laagste socio-economische groepen in de samenleving treffen. Alternatieven om van het roken af te komen, zoals e-sigaretten en nicotinezakjes, worden deze groep volwassen rokers ontnomen. Hoe rijmt de regering deze verbodsbepalingen van minder schadelijke producten met de huidige regelgeving rond sigaretten?

Deelt de regering de mening dat na het smaakverbod in e-sigaretten te verwachten valt dat consumenten weer beginnen met roken of hun producten over de grens of via de illegale weg zullen verkrijgen? Zo nee, waarom niet?

De leden van de PVV-fractie vrezen dat een het verbod op nicotinezakjes, nicotinezakjes niet zal doen verdwijnen. Een verbod betekent immers nog niet dat het probleem is opgelost. Waarom staat de regering niet alleen verkoop aan volwassen toe?

Het RIVM geeft aan dat het nicotinegehalte tussen 1.6 en 32.4 mg per zakje ligt. De leden van de CDA-fractie vragen of het klopt dat 16 mg aan nicotine gelijk staat aan het roken van twintig sigaretten en de snelheid waarop jongeren een verslaving opbouwen relatief kort is.

De regering geeft aan dat het gebruik van nicotinezakjes momenteel door verschillende bekende Nederlanders op sociale media wordt gepromoot. De leden van de CDA-fractie vragen of met het reclameverbod deze vorm van promoten van NZT ook verboden wordt. Hoe wordt op dit verbod toegezien?

Daarnaast vragen de leden van de CDA-fractie of reclame voor nicotinezakjes bij internationale evenementen (zoals onlangs het geval was bij de formule 1 in Zandvoort) ook verboden wordt.

In het wetsvoorstel wordt er voor gekozen om NZT op dezelfde wijze te reguleren als tabaksproducten en om NZT voor oraal gebruik helemaal te verbieden. De leden van de CDA-fractie vragen waarom de regering er niet voor kiest om het voor alle NZT uit voorzorg te verbieden deze in de handel te brengen. Het betreft immers producten die nu nog niet breed beschikbaar zijn en waarvan bekend is dat die de schadelijk voor de gezondheid zijn.

De leden van de GroenLinks- en PvdA-fractie zijn benieuwd hoe er in andere Europese landen om wordt gegaan met NZT. Er wordt in de memorie van toelichting van het wetsvoorstel toegelicht dat er nog veel onduidelijk is over de gezondheidsrisico’s van NZT die niet oraal worden ingenomen, en dat een verbod op dit type NZT daarom nog niet wordt overwogen. Wanneer verwacht de regering duidelijkheid te krijgen over de gezondheidsrisico’s en welke stappen worden er gezet om die gezondheidsrisico’s in beeld te krijgen? Hoe is verder onderzoek naar de gezondheidsrisico’s van NZT’s (zowel oraal als niet oraal) vormgegeven?

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering of het verbod op kenmerkende aroma’s, zoals bij sigaretten en shagtabak het geval is, verder kan worden uitgebreid naar een algeheel smaakjesverbod voor alle nicotine-houdende producten, zowel voor NZT als NZT voor oraal gebruik.

Het valt de leden van de ChristenUnie-fractie op dat er nog onduidelijkheid is over wat er precies in de NZT (voor oraal gebruik) zit aan ingrediënten. Waarom is dit het geval, en wanneer verwacht de regering hier meer over te weten? Kan de uitkomst van deze bevindingen leiden tot extra maatregelen?

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering tot hoever de definitie van NZT strekt. De regering kiest ervoor om sommige producten die wel nicotine bevatten, nog niet onder de definitie te laten vallen, zoals nicotinespray. Als reden hiervoor noemt de regering dat er meer duidelijkheid over de risico’s moet zijn en het gebruik toeneemt. Wil de regering overwegen om een algeheel verbod op NZT in te stellen, zowel voor NZT, als voor NZT voor oraal gebruik, als voor overige NZT die nu nog buiten de regelgeving vallen?

3. REGULERING VAN NICOTINEPRODUCTEN ZONDER TABAK, NICOTINEPRODUCTEN ZONDER TABAK VOOR ORAAL GEBRUIK EN NICOTINEAPPARATEN

Wanneer nicotinezakjes onder het rookverbod worden gebracht zal dit moeten worden gehandhaafd door de beheerders en eigenaren van de ruimten. Echter kunnen de leden van de VVD-fractie zich goed voorstellen dat het moeilijk is om te controleren wanneer nicotinezakjes worden gebruikt aangezien het niet altijd zichtbaar is. De wetswijziging gaat hier verder op in onder het kopje «Gevolgen voor uitvoering en handhaving». De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) handhaaft het rookverbod en kan bij overtreding een boete opleggen aan de beheerder of eigenaar van een ruimte. Hoewel de leden van de VVD zich kunnen vinden in het betrekken van nicotinezakjes onder het rookverbod vragen zij de regering wel of, gezien het voorgenoemde, de beheerders of eigenaren hierdoor nadelig worden geraakt.

De leden van de D66-fractie lezen dat er NZT voor oraal gebruik ook zullen komen te vallen onder het rookverbod. Zoals ook in de memorie van toelichting naar voren komt, is het toezicht op het rookverbod van deze producten ingewikkelder dan bij sommige rookwaren, simpelweg omdat het gebruik zich aan het zicht onttrekt. Dit maakt handhaving ingewikkelder, bijvoorbeeld op scholen en in de horeca. Kan de regering nader toelichten hij zij de handhaving van dit rookverbod voor NZT voor oraal gebruik voor zich zien en wat de regering kan doen om bijvoorbeeld scholen te ondersteunen bij de handhaving hiervan? Zou bijvoorbeeld een toezichthouder een persoon kunnen verzoeken of verplichten om de mond te openen om te controleren of deze NZT voor oraal gebruik consumeert, zo vragen deze leden.

Met dit wetsvoorstel komen er verkoopbeperkingen voor NZT en nicotineapparaten. De leden van de CDA-fractie vragen of de regering bereid is de verkoop van deze producten te limiteren tot speciaalzaken, zodat deze bijvoorbeeld niet online, in supermarkten, in benzinestations of in gemakswinkels verkocht mogen worden. Zo nee, waarom niet?

De leden van de GroenLinks- en PvdA-fractie vinden het een goede zaak dat er dankzij deze wetswijziging verpakkingseisen gesteld kunnen worden aan NZT. Zij zijn benieuwd of de regering ook van plan is om deze verpakkingseisen te stellen. En zo ja, wat die eisen dan zijn?

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering waarom ervoor is gekozen om het in handel brengen van NZT voor oraal gebruik te verbieden, en er niet voor is gekozen om het gebruik van deze vorm van NZT verder aan banden te leggen door bijvoorbeeld het gebruik ervan strafbaar te stellen in het belang van de volksgezondheid. Daarnaast vragen deze leden de regering of de inkoop vanuit het buitenland van NZT voor oraal gebruik tevens wordt verboden, evenals de verkoop.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering welke verpakkingseisen er specifiek komen. De regering noemt een aantal voorbeelden, kan zij hier specifieker in zijn en toelichten waarom zij kiest voor deze eisen? Genoemde leden vragen de regering tevens in hoeverre er duidelijk onderscheid is tussen NZT op basis van de Geneesmiddelenwet en NZT op basis van de Tabaks- en rookwarenwet. Hoe wordt dit gehandhaafd?

4. DE WIJZIGINGEN IN EUROPESE EN INTERNATIONALE CONTEXT

De leden van de D66-fractie merken op dat Frankrijk de invoering van een verbod op wegwerpvapes overweegt. Hoe beoordeelt de regering dit voorstel, zo vragen deze leden. Ziet zij Europeesrechtelijke belemmeringen om ook in Nederland tot zo'n verbod over te gaan? Zo ja, wil de regering zich in EU-verband inzetten voor het wegnemen van deze barrières? Zo nee, wil de regering onderzoeken op welke manier Nederland een verbod op wegwerpvapes kan invoeren?

De leden van de CDA-fractie vragen op welke termijn de regering verwacht dat de Europese Tabaksproductenrichtlijn herzien kan worden, zodat onder andere het nicotinegehalte in sigaretten verlaagd kan worden.

De leden van de CDA-fractie constateren dat de verkoop van nicotinezakjes per 1 oktober 2023 in België verboden is. Deze leden vragen of deze verkoop ook in Duitsland verboden is of wordt.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering in hoeverre zij bereid is om voor een algeheel Europees verbod op NZT (zowel ook voor oraal gebruik) te pleiten in de Europese Unie (EU), gezien dat nu nog niet het geval is en ex- en import in de EU via het vrije verkeer van goederen en diensten daarmee in de hand gewerkt wordt en gemakkelijker is.

De leden van de BBB-fractie vragen de regering of zij de verwijzing naar Zweden nicotinezakjes mogelijk te veel op één lijn plaatst met snus en daardoor wellicht te weinig oog heeft voor het effect dat van dit product kan uitgaan op het terugdringen van roken. Door de inzet van minder schadelijke nicotineproducten (met name snus) is het percentage rokers in Zweden teruggebracht naar ongeveer vijf procent, een percentage dat Nederland in 2040 hoopt te bereiken. Zweedse mannen hebben de laagste ziektelast van Europa met betrekking tot tabakgerelateerde ziekten.³ De leden van de BBB-fractie verzoeken de regering in te gaan op de vergelijking met Nederland, waar de ziektelast van roken toeneemt. Kan de regering ingaan op de veronderstelling dat als de door de overheid aangewezen stophulpmiddelen voldoende effectief waren, er nu geen rookprobleem meer zou zijn? Is de regering bereid te overwegen om nicotinezakjes strikt gereguleerd en exclusief verkrijgbaar op naam beschikbaar te houden voor volwassen rokers als middel om af te stappen van roken?

5. GEVOLGEN VOOR UITVOERING EN HANDHAVING

De NVWA geeft aan dat met deze wetswijziging nog niet direct gehandhaafd kan worden, omdat daarvoor eerste het Tabaks- en rookwarenbesluit en de Tabaks- en rookwarenregeling aangepast moeten worden. De leden van de CDA-fractie vragen wat de planning is om deze lagere regelgeving aan te passen en er dus ook daadwerkelijk gehandhaafd kan worden.

De leden van de CDA-fractie vragen of het voor de handhaving niet beter zou zijn als de verkoop van alle NZT verboden zou worden.

Met het smaakjesverbod voor e-sigaretten in het vooruitzicht (1 januari 2024) willen de leden van de CDA-fractie voorkomen dat jongeren overstappen op alternatieven, zoals NZT. Verkent de regering al mogelijkheden om dit gevolg te beperken? Welke mogelijkheden zijn dit?

De leden van de GroenLinks- en PvdA-fractie vinden het belangrijk dat de NVWA de middelen krijgt om deze wetswijziging effectief te handhaven. De leden zijn in de eerste plaats benieuwd of er budget beschikbaar is zodat de NVWA de benodigde extra capaciteit kan realiseren. Daarnaast zijn ze benieuwd of de NVWA ook actief gaat controleren op de verkoop van de producten met de inzet van testkopers. Deze leden willen graag weten hoe het ervoor staat met de uitvoering van de motie van de leden Mohandis en Bikker om de handhaving van het verkopen van vapes aan jongeren te intensiveren⁴. Is de capaciteitsinzet van de NVWA al geïntensiveerd? Zo ja, met hoeveel fte?

De leden van de ChristenUnie-fractie hebben enkele vragen over de onduidelijkheid over de nadere uitwerking in lagere regelgeving, te kennen het besluit- en de rookwarenregeling. Kan de regering hier meer duidelijkheid over verstrekken en aangeven hoe zij dit voor zich zien? De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de regering voorts in hoeverre zij tegemoet zal komen aan de naleving van deze wetswijziging. Kan de regering duidelijk en transparant zijn welke producten met ingang van de wetswijzing verboden worden, ook als er nieuwe producten op de markt komen?

De NVWA kan pas een definitief oordeel geven over de handhaving en uitvoering wanneer ook de lagere regelgeving aan hen is voorgelegd. De leden van de BBB-fractie zijn benieuwd hoe de regering de gevolgen voor uitvoering en handhaving kan inschatten als de NVWA er nog geen zinnig woord over kan zeggen, omdat nog niet duidelijk is hoe de uitwerking van deze wetswijziging vorm krijgt. Hoe groot is het risico dat naarmate wetgeving op dit vlak steeds verfijnder wordt, de uitvoering en handhaving steeds lastiger worden? Deze vraag stellen deze leden ook omdat de NVWA spreekt over optreden bij overduidelijke overtredingen en zich in waarschuwende zin uitlaat over de capaciteit bij deze autoriteit.

6. INWERKINGTREDING

De leden van de GroenLinks- en PvdA-fractie merken op dat de beoogde inwerkingtreding van deze wetswijziging 1 januari 2024 was en deze nu is verlaat naar 1 juli 2024. Zij vinden het teleurstellend dat juist nu er steeds meer signalen komen over de schadelijkheid en het toenemende gebruik van alternatieven voor de klassieke sigaret door jongeren (zoals NZT), maatregelen die dit gebruik moeten ontmoedigen vertraagd worden. Daarnaast is zo’n vertragingstactiek een bekende strategie van de tabaksindustrie. Dat blijkt uit het uitstel van inwerkingtreding van het smaakjesverbod bij e-sigaretten (dat nu nog steeds niet in werking is), waar de e-sigbond een rechtszaak voor heeft aangespannen. Wat kan de regering doen om de inwerkingtreding van deze regelgeving te versnellen? En hoe gaat de regering ervoor zorgen dat andere wetgeving niet hetzelfde lot wacht?

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen waarom de regering ervoor kiest om de ingangsdatum op 1 juli 2024 te laten vallen, terwijl de urgentie om dit zo snel mogelijk te doen zo groot is. Wekelijks raken er honderden kinderen verslaafd aan nicotine. De leden van de ChristenUnie-fractie inziens is daarom elke week dat gewacht wordt na de behandeling van dit voorstel er één te veel. Kan de regering toelichten welke belangenafweging hieraan vooraf gaat? En als de belangen van de verkopers daarin zwaar wegen, kan de regering dan toelichten waarom dit zwaarder weegt dan de volksgezondheid in dat betreffende halfjaar?

7. OVERIG

In antwoord op Kamervragen over ontmoediging van tabak en alcohol reageerde de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat de e-sigaret niet van de Nederlandse markt zal verdwijnen. Alleen sigaretten met zoete smaakjes worden aan banden gelegd.⁵ Voor de branche is het onmogelijk om op korte termijn een e-liquid te ontwikkelen met de tabaksmaak die consumenten gewend zijn. De leden van de BBB-fractie vragen de regering naar een toelichting op de gevolgen van het niet beschikbaar zijn per 1 januari 2024 van een gelijkwaardig alternatief. Zij vragen daarbij in te gaan op illegale handel en het teruggrijpen op sigaretten, die nog breed verkrijgbaar zijn. Waarop baseert de regering de inschatting dat illegaliteit een te verwaarlozen probleem is?

De leden van de BBB-fractie vragen tot slot hoe betrouwbaar de EU-CEG lijst is als er schadelijke stoffen op de lijst staan vermeld die in de praktijk niet worden gebruikt. In het verlengde hiervan hebben genoemde leden ook een vraag naar de actualiteit van de lijst. Heeft het RIVM de EU-CEG gecontroleerd? Nieuwe producten moeten zes maanden voor introductie op de markt worden geregistreerd. Klopt het dat RIVM geen informatie inwint bij producenten over nieuwe producten die op de markt komen? Deze leden vragen de regering te onderbouwen dat het RIVM, dat opdracht heeft gekregen voor een bureaustudie, voldoende kennis heeft over de gezondheidseffecten van smaakstoffen in relatie tot de context van de toepassing van smaakstoffen in producten.

De voorzitter van de commissie, Smals

De adjunct-griffier van de commissie, Heller

---

1 Kamerstuk 35 665, nr. 9.

2 Trimbos Instituut, 3 oktober 2023, «vapen en roken, jongeren doen het allebei» (https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/vapen-en-roken-jongeren-doen-het-allebei/).

3 Fagerstrom, 2017, «Death rates per 100.000 attributable to tobacco» (https://www.e-cigarette-summit.co.uk/wp-content/uploads/sites/82/2020/11/Karl-Fagerstrom.pdf).

4 Kamerstuk 36 200-XVI, nr. 65.

5 Kamerstuk 32 011, nr. 91.