Tweede Kamer der Staten-Generaal

36 350 XIV Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (XIV) en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2022‒2023

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in:

  • 1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit;

  • 2. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie;

  • 3. de begrotingsstaat voor het Diergezondheidsfonds

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,P.Adema

De Minister voor Natuur en StikstofCh.van der Wal-Zeggelink

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

Tabel 1 Ondergrenzen conform RBV

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2023 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Uitgaven 2023

Vastgestelde begroting 2023 (excl. NvW)

 

2.775.970

ISB mutaties

 

0

Vastgestelde begroting na ISB

 

2.775.970

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

Kasschuif LBV

21

‒ 100.000

Kasschuif MGA

21

‒ 184.931

Transitie tegemoetkomingsregeling afbouw derogatie

21

22.700

Transitie landbouw

21 en 23

50.600

Kasschuif brexit adjustment reserve

22

45.000

Kasschuif transitiefonds

22

95.757

Grondbank

22

200.000

Uitvoeringskosten transitiefonds

50

80.100

Uitvoeringskosten provincies en RTLG

22

41.222

Bijdrage taakstelling slavernij

51

‒ 2.186

Bijdrage rijksbrede dekkingsopgave

51

‒ 2.109

Inzet loon en prijsbijstelling tbv problematiek

51

‒ 87.200

Loon en prijsbijstellingstranche 2023

51

169.208

Eindejaarsmarge

div.

150.897

Overige mutaties

 

‒ 7.849

Stand 1e suppletoire begroting 2023

 

3.247.179

Toelichting

Kasschuif Lbv

Als gevolg van de vertraging in publicatie en openstelling van de Lbv (Landelijke beeindigingsregeling veehouderij) verschuift het kas- en verplichtingenritme.

Kasschuif MGA

De uitwerking van de Maatregel Gerichte Aankoop (2e tranche) heeft in 2022 vertraging opgelopen door staatssteunproblematiek. De regeling wordt momenteel verder uitgewerkt en dient later dit jaar genotificeerd te worden bij de Europese Commissie. Het is onzeker of door dit tijdpad de openstelling van de tweede tranche nog in 2023 gaat plaatsvinden. De verwachting is dat het niet gaat lukken om de eerste batch van de tweede tranche nog dit jaar uit te betalen. Daarom schuift het budget door naar latere jaren waarin de voorschotten naar verwachting wel betaald gaan worden. Voor de eerste batch van de regeling zal dit in 2024 zijn, en voor de tweede batch in 2026.

Transitie tegemoetkomingsregeling afbouw derogatie

Het betreft hier de bijdrage voor de regeling tegemoetkoming afbouw derogatie.

Transitie Landbouw

Het betreft hier budget voor transitie van de landbouw dat bedoeld is voor digitalisering, innovatie op het boerenerf, fieldlabs (duurzame praktijkproeven op boerderijen), verbetering van meet- en berekensystemen voor stikstof, duurzame gewasbescherming en omschakeling naar biologische en natuurinclusieve landbouw.

Kasschuif Brexit Adjustment Reserve (BAR)

Het budget voor de uitvoeringskosten van de Brexit Adjustment Reserve wordt in 2023 opgeboekt op LNV-begroting.

Kasschuiven Transitiefonds

Dit betreft een verzamelmutatie van kasschuiven op de middelen uit het Transitiefonds die op dit moment op de LNV-begroting staan (86,3 miljoen naar 2023). Met deze mutatie worden onder andere middelen voor piekbelastersaanpak en transitie landbouw in het juiste ritme geplaatst.

Grondbank

In 2023 gaat het RVB namens LNV voor €200 miljoen aan landbouwgrond opkopen om de doelen van het NPLG te realiseren.

Uitvoeringskosten transitiefonds

Voor de uitvoering van de maatregelen die gedekt worden uit het Transitiefonds worden de komende jaren uitgaven geraamd bij de departementen en de provincie.

Bijdrage taakstelling slavernij

Het kabinet heeft besloten om een pakket maatregelen te financieren in het kader van de kabinetsreactie op het rapport van bevindingen van het Adviescollege dialooggroep slavernijverleden ‘Ketenen van het verleden’. Het gaat om een bedrag van incidenteel € 200 mln. en een structurele bijdrage van € 8 mln. voor de ondersteuning van de werkzaamheden van het op te richten Herdenkingscomité. Alle departementen dragen bij aan de dekking. De bijdrage van LNV is € 2.186.000 in 2023 en ontwikkeld zich naar een geraamde structurele bijdrage € 114.000. Deze incidentele bijdrage wordt bij de 1e suppletoire begroting 2023 overgeheveld naar de begroting van BZK.

Bijdrage rijksbrede dekkingsopgave

LNV draagt bij aan de rijksbrede dekkingsopgave. Het gaat om € 2,1 mln. in 2023 en om € 75 mlnn. structureel.

Inzet loon- en prijsbijstelling tbv problematiek

Er wordt loon- en prijsbijstelling ingezet om de tegenvallers op de LNV-begroting in te passen.

Loon en prijsbijstellingstranche 2023

De loon- en prijsbijstelling 2023 en de extra prijsbijstelling ter compensatie van de uitzonderlijk hoge inflatie wordt toegevoegd aan de LNV-begroting.

Eindejaarsmarge

Conform de begrotingsregels wordt de eindejaarsmarge toegevoegd aan de begroting van LNV (€ 50,7 mln.). Verder wordt er additioneel € 100,2 mln. meegenomen uit 2022 voor de structurele aanpak stikstof van het vorig kabinet.

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2023 (Eerste suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Artikelnummer

Ontvangsten 2023

Vastgestelde begroting 2023 (excl. NvW)

 

78.696

Belangrijkste suppletoire mutaties

  

Onttrekking begrotingsreserve apurement (NvW)

21

22.700

Overige mutaties

div.

6.726

Stand 1e suppletoire begroting 2023

 

108.122

Toelichting

Onttrekking begrotingsreserve apurement

Dit betreft een onttrekking uit de interne begrotingsreserve apurement bij de nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2023 (kst. 36 200 XIV). Deze onttrekking is in het betreffende stuk toegelicht.

Overige mutaties

Dit betreft toename van diverse ontvangsten bij op met name art. 22 door hogere ontvangsten voor duurzame visserij en door onttrekkingen aan begrotingsreserves.

3 Beleidsartikelen

3.1 Artikel 21 Land- en tuinbouw

Budgettaire gevolgen van beleid
Budgettaire gevolgen van beleid art.21 (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Ontwerpbegroting 2023 (1)

Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2)

Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4)

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

 

Verplichtingen

708.466

64.930

773.396

546.944

1.320.340

488.268

61.631

108.004

5.378

          

Uitgaven

585.884

63.930

649.814

‒ 254.592

395.222

125.433

906.067

371.924

57.378

          

Subsidies (regelingen)

         

Sociaal economische positie boeren

33.847

0

33.847

‒ 3.500

30.347

3.500

0

0

0

Duurzame veehouderij

154.655

13.900

168.555

‒ 75.710

92.845

‒ 76.857

827.116

261.600

52.000

Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen

77.028

23.000

100.028

‒ 5.161

94.867

580

644

‒ 356

‒ 356

Mestbeleid

60.407

23.730

84.137

2.135

86.272

25.700

28.900

0

0

Diergezondheid en dierenwelzijn

4.392

0

4.392

‒ 57

4.335

‒ 50

0

0

0

Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking

1.541

0

1.541

0

1.541

0

‒ 17

0

0

Integraal voedselbeleid

7.963

0

7.963

213

8.176

0

0

0

0

Leningen

         

Lening Pilot Investeringsfonds Duurzame Landbouw

0

0

0

10.000

10.000

43.600

43.600

43.600

0

Garanties

         

Bijdrage borgstellingsreserve

3.627

0

3.627

0

3.627

0

0

0

0

Verliesdeclaraties borgstellingsfaciliteit

1.805

0

1.805

0

1.805

0

0

0

0

Opdrachten

         

Sociaal economische positie boeren

2.562

3.000

5.562

‒ 2.698

2.864

667

666

466

466

Diergezondheid en dierenwelzijn

14.785

300

15.085

‒ 567

14.518

70

0

0

0

Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking

3.483

0

3.483

‒ 132

3.351

‒ 132

‒ 132

‒ 132

‒ 132

Integraal voedselbeleid

3.531

0

3.531

‒ 170

3.361

‒ 80

‒ 80

‒ 80

0

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

         

College toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden

1.336

0

1.336

0

1.336

0

0

0

0

Centrale Commissie Dierproeven

2.341

0

2.341

‒ 2.274

67

0

0

0

0

Medebewind/voormalige productschappen

687

0

687

0

687

0

0

0

0

Raad voor de Plantenrassen

1.414

0

1.414

0

1.414

0

0

0

0

Keuringsdiensten

1.959

0

1.959

5.760

7.719

2.800

2.800

2.800

2.800

Bijdrage aan medeoverheden

         

Specifieke uitkeringen

185.281

0

185.281

‒ 184.931

350

123.135

70

61.526

100

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

         

FAO en overige contributies

11.486

0

11.486

0

11.486

0

0

0

0

Storting/onttrekking begrotingsreserve

         

Storting begrotingsreserve apurement

0

0

0

2.500

2.500

2.500

2.500

2.500

2.500

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

         

Diergezondheidsfonds

11.754

0

11.754

0

11.754

0

0

0

0

          

Ontvangsten

32.580

22.700

55.280

600

55.880

0

0

0

0

          

Ontvangsten

         

Sociaal economische positie boeren

245

0

245

0

245

0

0

0

0

ZBO's/RWT's

2.300

0

2.300

0

2.300

0

0

0

0

Agroketens

513

0

513

0

513

0

0

0

0

Mestbeleid

7.209

0

7.209

0

7.209

0

0

0

0

Garanties

1.800

0

1.800

0

1.800

0

0

0

0

Diergezondheid en dierenwelzijn

11.600

0

11.600

0

11.600

0

0

0

0

Voedselzekerheid en internationale agrarische samenwerking

5.413

0

5.413

600

6.013

0

0

0

0

Onttrekkingen begrotingsreserves

3.500

22.700

26.200

0

26.200

0

0

0

0

Toelichting

Subsidies

Subsidies duurzame veehouderij

Subsidies duurzame veehouderij daalt met € 75,7 mln. Dit is een saldo van verhogingen en verlagingen. Allereerst worden de uitgaven in 2023 met € 30,0 mln. verhoogd. Deze middelen zijn bedoeld voor de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties-plus (Lbv-plus). Dit is een belangrijk instrument in een breder pakket van instrumenten in de piekbelasteraanpak. Het doel van de Lbv-plus is het realiseren van blijvende forse daling van stikstofdepositie op overbelaste en voor stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden door beëindiging van de piekbelasters. De Lbv-plus is een bronmaatregel en levert een bijdrage aan de realisatie van de reductiedoelstellingen zoals vastgelegd in de Wet stikstofreductie en natuurverbetering. De uitgaven voor 2023 zijn geraamd inclusief € 10,0 mln. aan uitvoeringskosten RVO en de financiële ondersteuning van € 15,0 mln. aan gemeenten voor de uitvoeringstaken. In totaal wordt er voor de komende jaren € 1,0 mld. overgeheveld van de aanvullende post van het Ministerie van Financiën naar de LNV-begroting.

Daarnaast zijn er ook een aantal verlagingen te melden. Door vertraging in de openstelling en publicatie van de landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (LBV) wordt € 100,0 mln. van 2023 doorgeschoven. De vertraging komt onder andere voor uit het lopende notificatie traject bij de Europese Unie.

Het overige verschil wordt verklaard door kleinere mutaties. Zo is er nog een overboeking naar artikel 23 voor klimaatonderzoek naar methaan en ammoniak (€ 2,7 mln.) en een kasschuif bij de SBV-pluimvee om zo de middelen in het goede ritme te zetten (€ 1,8 mln.).

Glastuinbouw en weerbare planten en teeltsystemen

De verlaging van de uitgaven van € 5,2 mln. komt hoofdzakelijk door budgetoverhevelingen naar andere begrotingsonderdelen. Zo wordt vanuit Innovatie Agenda Energie € 3 mln. overgeheveld naar artikel 23 ten behoeve van onderzoek «Kas als energiebron». Daarnaast wordt vanuit Bodem en klimaatadaptatie € 1,9 mln. naar artikel 23 overgeheveld ten behoeve van onderzoek «Slim landgebruik.» Deze onderzoeken worden door de WUR uitgevoerd. Tevens is sprake van een budgetoverheveling van € 1,0 mln. vanuit Biologische landbouw naar het onderdeel keuringsdiensten (ook op artikel 21), waarmee uitvoeringskosten van Skal deels worden gedekt. Vanuit VWS is voor 2023 t/m 2025 jaarlijks € 1,0 mln. ontvangen als bijdrage voor onderzoek naar de gezondheidseffecten van gewasbeschermingsmiddelen.

Leningen

Lening Pilot Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL)

Er is additioneel fondsvermogen beschikbaar gesteld om de pilot IDL door te zetten in een definitief, meerjarig Investeringsfonds Duurzame Landbouw (totaal € 140,8 mln.). In 2023 gaat het om € 10,0 mln. voor het verlengen van de pilot t/m het einde van 2023. In 2024 t/m 2026 betreft het drie keer €43,6 mln. voor het instellen van een definitief Investeringsfonds Duurzame Landbouw.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Keuringsdiensten

Onder deze post zijn meerdere structurele bijdragen aan privaatrechtelijke zbo's opgenomen. Bij Skal worden de geraamde uitgaven in 2023 met € 5,8 mln. verhoogd. Voor 2024 en verder is de verhoging per jaar € 2,8 mln. Het betreft hier met name de structurele kosten voor de uitvoering van wettelijke taken die op grond van nationale regelgeving en beleid niet in rekening kunnen worden gebracht bij het bedrijfsleven. De kosten hangen onder meer samen met werkzaamheden in het kader van een Europees informatie-uitwisselingssysteem (OFIS), generiek toezicht, verzoeken Woo en behandeling van bezwaar- en beroepsschriften.

Bijdrage aan medeoverheden

Specifieke uitkeringen

De gereserveerde middelen voor de tweede tranche van de ‘Maatregel Gerichte Aankoop’ (MGA) worden middels een kasschuif geschoven naar latere jaren, in lijn met de verwachte uitbetalingen.

3.2 Artikel 22 Natuur, visserij en gebiedsgericht werken

Budgettaire gevolgen van beleid
Budgettaire gevolgen van beleid art.22 (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Ontwerpbegroting 2023 (1)

Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2)

Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4)

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

 

Verplichtingen

535.168

231.296

766.464

117.916

884.380

39.051

47.063

5.927

5.607

          

Uitgaven

1.219.304

237.145

1.456.449

76.579

1.533.028

39.237

46.879

5.927

5.607

          

Subsidies (regelingen)

         

Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit

7.411

0

7.411

‒ 140

7.271

‒ 75

‒ 115

‒ 132

‒ 132

Natuur en Biodiversiteit op land

61.922

0

61.922

‒ 19.503

42.419

4.367

12.140

13.082

12.582

Beheer Kroondomeinen

803

0

803

0

803

0

0

0

0

Duurzame visserij

162.759

0

162.759

44.904

207.663

0

0

0

0

Overige stelsel activiteiten

6.410

0

6.410

165

6.575

0

0

0

0

Leningen

         

Leningen rente en aflossing

22.745

0

22.745

0

22.745

0

0

0

0

Garanties

         

Garantie Klimaatfonds

322

0

322

0

322

0

0

0

0

(Schade)vergoeding

         

Vermaatschappelijking natuur en biodiversiteit

0

0

0

3.000

3.000

4.000

4.000

0

0

Opdrachten

         

Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit

10.699

6.580

17.279

‒ 11.693

5.586

1.249

‒ 671

‒ 559

‒ 530

Natuur en Biodiversiteit op land

32.166

7.360

39.526

44.247

83.773

28.309

34.306

‒ 3.683

‒ 3.620

Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren

20.644

0

20.644

10.047

30.691

17.134

18.187

21.687

19.700

Duurzame visserij

32.630

0

32.630

‒ 12.841

19.789

‒ 13.483

‒ 19.190

‒ 22.690

‒ 20.615

Internationale Samenwerking

3.948

0

3.948

‒ 1.750

2.198

‒ 953

‒ 900

‒ 900

‒ 900

Klimaatimpuls Natuur en Biodiversiteit

6.426

0

6.426

‒ 433

5.993

‒ 433

0

0

0

Regio Deals

0

0

0

25

25

0

0

0

0

Bijdrage aan agentschappen

         

Rijksrederij

12.574

0

12.574

0

12.574

0

0

0

0

Rijksvastgoedbedrijf

0

200.000

200.000

0

200.000

0

0

0

0

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

         

Staatsbosbeheer

29.517

0

29.517

‒ 258

29.259

‒ 258

‒ 258

‒ 258

‒ 258

Bijdrage aan medeoverheden

         

Caribisch Nederland

14.292

0

14.292

‒ 1.050

13.242

0

0

0

0

Specifieke uitkering

792.262

23.205

815.467

21.544

837.011

‒ 620

‒ 620

‒ 620

‒ 620

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

         

Internationale Samenwerking

1.774

0

1.774

315

2.089

0

0

0

0

          

Ontvangsten

33.365

0

33.365

6.977

40.342

2.721

2.721

2.721

2.721

          

Ontvangsten

         

Landinrichtingsrente

24.353

0

24.353

‒ 200

24.153

‒ 200

‒ 200

‒ 200

‒ 200

Overige ontvangsten natuur

4.019

0

4.019

500

4.519

200

200

200

200

Duurzame visserij

4.993

0

4.993

3.548

8.541

2.721

2.721

2.721

2.721

Onttrekkingen begrotingsreserves

0

0

0

3.129

3.129

0

0

0

0

Toelichtingen

Subsidies

Natuur en Biodiversiteit op land

Het subsidiebudget voor Natuur en Biodiversiteit op land wordt met € 19,5 mln. verlaagd. Dit wordt onder andere veroorzaakt door toevoeging van € 3,3 mln. aan het subsidiebudget voor de Ecologische Autoriteit die een belangrijke rol gaat spelen in het toetsen van de provinciale gebiedsprogramma’s. Deze middelen werden eerder onder het opdrachtenbudget van Natuur en Biodiversiteit op land verantwoord. Verder wordt er voor de uitvoering van de aanpak van de industriële piekbelasters € 10,1 mln. overgeheveld naar de begroting van het ministerie van EZK en wordt in 2023 voor schoon en emissieloos bouwen € 13,4 mln. overgeheveld naar de begroting van het ministerie van IenW.

Duurzame visserij

Het budget Duurzame Visserij wordt met € 44,9 mln. verhoogd. In 2022 is de saneringsregeling voor de visserijsector in het kader van de Brexit Adjustment Reserve (BAR) opengesteld. Hier worden in 2023 de laatste verplichtingen van € 65,0 mln. aangegaan. Daarnaast worden in 2023 de liquiditeits- en stilligregeling van de BAR opengesteld en uitbetaald, waarvoor € 45,0 mln. uit 2022 is doorgeschoven naar 2023, zowel kas als verplichtingen.

Opdrachten

Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit

Het opdrachtenbudget van Vermaatschappelijking Natuur en Biodiversiteit wordt met € 11,7 mln. verlaagd. Dit is voornamelijk het gevolg van een overheveling naar artikel 23 voor de bijdrage aan het RIVM voor AERIUS (€ 5,9 mln.) en een overheveling van € 4,1 mln. naar het Provinciefonds voor ondersteuning in de kosten voor legalisatie van PAS-melders. Daarnaast is er € 1,6 mln. overgeheveld naar artikel 24 ten behoeve van de opdracht aan RVO voor ondersteunende werkzaamheden in de stikstofaanpak.

Natuur en Biodiversiteit op land

Het budget voor Natuur en Biodiversiteit op land wordt verhoogd met € 44,2 mln. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat de uitgaven voor de uitvoering van de piekbelastersaanpak in 2023 worden toegevoegd. Hierdoor wordt het budget met € 26,3 mln. verhoogd. Deze uitgaven zijn bedoeld voor de uitvoering van de piekbelastersaanpak. Hiervoor wordt een coördinerende programmadirectie ingericht die samen met uitvoeringsteams van de provincies per gebied (provincie, deel van provincie of aantal provincies samen) gerichte individuele gesprekken met ondernemers gaan voeren over de stappen die zij vrijwillig kunnen zetten om bij te dragen aan de stikstofbelasting reductie. Voor deze uitvoeringsteams is in totaal voor de jaren 2023, 2024 en 2025 een bedrag van € 86,3 mln. beschikbaar voor de uitvoering. Hiernaast wordt het budget verhoogd met € 8,8 mln. door de overheveling van de uitvoeringskosten van het DG Realisatie Transitie Landelijk Gebied, voor onder andere communicatie, toetsing en onderzoek, en wordt het budget verhoogd met € 5,0 mln. vanwege de opdracht aan Staatsbosbeheer als onderdeel van de Provinciale Uitvraag van het budget voor bijdrage aan medeoverheden naar het opdrachtenbudget. Ook is er een ophoging van € 3,2 mln. voor communicatie en onderzoekstrajecten aangaande het NPLG. Tot slot wordt er € 4,9 mln. aan het budget toegevoegd uit de eindejaarsmarge 2022. Deze middelen komen beschikbaar voor het Programma Natuur voor andere de inzet op de verhoging van de beheervergoeding en monitoring.

Hiernaast zijn er ook een aantal verlagingen. In het kader van de interdepartementale aanpak van het NPLG wordt het opdrachtenbudget verlaagd met respectievelijk € 1,5 mln. (overheveling naar BZK) en € 2,6 mln. (overheveling naar IenW). Dit budget is bestemd voor capaciteit bij de beide departementen. Verder is er € 2,0 mln. overgeheveld naar art. 24 Uitvoering en Toezicht voor de uitvoering door RVO van het proces rondom de Uniforme Openbare Voorzieningen bij het verstrekken van de Natuurvergunningen en de opdracht Soortenonderzoek, wordt er € 0,7 mln. overgeheveld naar de begroting van het ministerie van BZK voor de bijdrage aan het Serviceteam rijk voor het Digitaal Stelsel Omgevingswet en is € 1,1 mln. overgeheveld naar het Provinciefonds voor de Algemene Uitkering in het kader van de nationale cofinanciering voor het Aanvalsplan Grutto.

Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren

Het opdrachtenbudget van Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren wordt verhoogd met € 10,0 mln. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een technische mutatie van € 10,2 mln. van het opdrachtenbudget Duurzame visserij naar Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren.

Duurzame Visserij

Het opdrachtenbudget Duurzame visserij wordt verlaagd met € 12,8 mln. Dit wordt hoofdzakelijk verzoorzaakt door een technische overboeking van € 10,2 mln. naar het opdrachtenbudget Natuur en Biodiversiteit Grote Wateren.

Bijdrage aan medeoverheden

Specifieke uitkering

Het budget voor bijdrage aan medeoverheden is toegenomen met € 21,5 mln. Dit komt hoofdzakelijk door de verhoging van € 26,0 mln. uit de eindejaarsmarge 2022. Deze middelen zijn gereserveerd voor de Provinciale Uitvraag en een ophoging van € 10,0 mln. ten behoeve van de uitvoeringskosten van de gemeenten. Daarnaast is het budget verlaagd met € 13,9 dat wordt toegevoegd aan het opdrachtenbudget voor de uitvoeringskosten van het DG Realisatie Transitie Landelijk Gebied en de opdracht aan Staatsbosbeheer.

3.3 Artikel 23 Kennis en innovatie

Budgettaire gevolgen van beleid
Budgettaire gevolgen van beleid art.23 (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Ontwerpbegroting 2023 (1)

Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2)

Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4)

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

 

Verplichtingen

255.289

145.300

400.589

‒ 1.261

399.328

‒ 43.800

‒ 43.533

‒ 32.776

‒ 24.098

          

Uitgaven

263.509

85.300

348.809

19.727

368.536

7.512

9.381

7.962

‒ 4.637

          

Subsidies (regelingen)

         

Beleidsondersteunend onderzoek

31.590

0

31.590

10.284

41.874

3.275

2.954

2.456

0

Missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid

67.417

0

67.417

182

67.599

366

202

150

0

Kennisverspreiding en groen onderwijs

33.626

85.300

118.926

4.230

123.156

4.182

6.059

4.296

‒ 5.477

Opdrachten

         

Kennisontwikkeling en innovatie

10.631

0

10.631

10.018

20.649

683

826

1.200

966

Bijdrage aan agentschappen

         

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu

11.666

0

11.666

1.262

12.928

‒ 866

‒ 658

‒ 138

‒ 126

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

         

Wageningen Research

108.275

0

108.275

‒ 5.990

102.285

0

0

0

0

ZonMw

304

0

304

‒ 259

45

‒ 128

‒ 2

‒ 2

0

          

Ontvangsten

9.256

0

9.256

‒ 1.782

7.474

‒ 1.782

‒ 1.782

‒ 1.782

‒ 1.782

          

Ontvangsten

         

Kennisontwikkeling en innovatie

9.256

0

9.256

‒ 1.782

7.474

‒ 1.782

‒ 1.782

‒ 1.782

‒ 1.782

Toelichting

Verplichtingen

Op artikel 23 zijn de verplichtingen zijn meerjarig verlaagd. Deze verlaging is het gevolg van de verhoging van het verplichtingenbudget 2022 bij 2e suppletoire begroting 2022. De verhoging in 2022 wordt verklaard door het meerjarig verplichten van enkele (meerjarige) onderzoeksprogramma’s van Wageningen Research, zoals enkele programma’s met wettelijke onderzoekstaken (WOT-programma’s) en het nationaal kennisprogramma stikstof (NKS). De verlaging is aangepast aan de daadwerkelijke aangegane verplichting in 2022.

Subsidies

Beleidsondersteunend onderzoek

Het budget voor beleidsondersteunend onderzoek wordt met € 10,2 mln. verhoogd. Deze verhoging is het saldo van verschillende bijdragen vanuit andere artikelen van de LNV-begroting aan beleidsondersteunend onderzoek voor subsidiebeschikking aan Wageningen Research.

Opdrachten

Kennisontwikkeling en innovatie

Het budget voor opdrachten Kennis en Innovatie op artikel 23 wordt verhoogd met € 10,0 mln. Deze verhoging is het saldo van verschillende bijdragen vanuit andere artikelen van de LNV-begroting en andere begrotingshoofdstukken voor onderzoeken uit te voeren door het RIVM.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Wageningen Research

De bijdrage aan Wageningen Research (WR) wordt in 2023 met € 6,0 mln. verlaagd. Dit wordt veroorzaakt door een overboeking naar artikel 24. Het budget is bedoeld voor NVWA ter financiering van handhavingsonderzoek dat door WR wordt uitgevoerd binnen het programma Voedselveiligheid van de wettelijke onderzoekstaken (WOT-Voedselveiligheid). De NVWA wordt gefinancierd via artikel 24.

Ontvangsten

Kennisontwikkeling en innovatie

De verlaging van het ontvangsten budget op artikel 23 heeft een technische oorzaak. De ontvangst is verplaatst naar het instrument waar de jaarlijkse ontvangst plaatsvindt; te weten Duurzame visserij op artikel 22.

3.4 Artikel 24 Uitvoering en toezicht

Budgettaire gevolgen van beleid
Budgettaire gevolgen van beleid art.24 (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Ontwerpbegroting 2023 (1)

Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2)

Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4)

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

 

Verplichtingen

489.218

0

489.218

41.437

530.655

781

12.888

23.942

37.167

          

Uitgaven

489.218

0

489.218

41.437

530.655

781

12.888

23.942

37.167

          

Bijdrage aan agentschappen

         

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

277.608

0

277.608

5.787

283.395

‒ 2.657

9.793

20.868

34.168

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

211.610

0

211.610

35.650

247.260

3.438

3.095

3.074

2.999

          

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Toelichting

Bijdrage aan agentschappen

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

De bijdrage aan de NVWA in 2023 neemt per saldo met € 5,8 mln. toe. Voor de bekostiging van het NVWA jaarplan worden een aantal budgetten overgeheveld naar artikel 24 vanuit andere artikelen van de LNV-begroting. Voor het project ‘real-time Vervoersbewijs Dierlijke Mest’ (rVDM) wordt een bedrag van € 3,9 mln. overgeheveld. In het verlengde hiervan wordt voor het mest 7e actieprogramma nitraat € 2,2 mln. overgeheveld. De NVWA voert een aantal wettelijke onderzoekstaken uit op gebied van voedselveiligheid, hiervoor wordt € 6,0 mln. overgeheveld. Voor de registratie van visvangst wordt € 0,6 mln. overgeheveld naar de NVWA. Vanuit het programma ‘Werk aan Uitvoering’ (WaU) is er een bedrag beschikbaar gesteld aan de NVWA, van het beschikbare budget voor 2023 wordt € 6,9 mln. door middel van een kasschuif doorgeschoven naar latere jaren. Tezamen resulteert dit tot het bedrag van € 5,8 mln.

Ook in 2024 wordt een bedrag van € 2,5 mln. van WaU doorgeschoven naar latere jaren. Het effect van de kasschuiven is dat in 2026 en 2027 het WaU budget met respectievelijk € 1,4 mln. en € 4,2 mln. wordt verhoogd.

Tot slot wordt voor betreft de jaren 2025 t/m 2027 een volgende tranche van de coalitie akkoord middelen bestemd voor de versterking van de NVWA van de aanvullende post overgeboekt naar de LNV-begroting.

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

De bijdrage aan Rijksdienst voor Ondernemend Nederland neemt met € 35,7 mln. toe. Dit betreft voor het grootste deel de overheveling vanaf artikel 51 voor de uitvoering van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (€ 20,0 mln.). Daarnaast zijn er met de goedkeuring van het RVO jaarplan 2023 opdrachten waarvoor de bijbehorende uitvoeringskosten overgeheveld zijn van de beleidsartikelen naar de agentschapsbijdrage RVO. De grootste hiervan betreffen: overlappende periode EFMZV en Europees Visserijfonds EMFAF (€ 3,1 mln.), bijdrage aan de Centrale Commissie Dierproeven (€ 2,3 mln.), verzamelopdracht stikstof (€ 1,6 mln.), Uniforme Openbare Voorzieningen (UOV) bij het verstrekken van natuurvergunningen (€ 1,5 mln.) en de uitvoeringskosten van de visserijregelingen in het kader van de Brexit Adjustment Reserve (€1,5 mln.). Tezamen met een aantal andere mutaties resulteert dit tot het bedrag van € 35,7 mln.

4 Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 50 Apparaat

Budgettaire gevolgen van beleid art.50 (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Ontwerpbegroting 2023 (1)

Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2)

Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4)

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

 

Verplichtingen

166.488

16.600

183.088

22.278

205.366

34.439

34.829

7.755

7.298

          

Uitgaven

166.488

16.600

183.088

22.278

205.366

34.439

34.829

7.755

7.298

          

Personele uitgaven

         

Eigen personeel

122.359

16.600

138.959

16.777

155.736

31.310

31.724

5.681

5.224

Externe inhuur

3.092

0

3.092

4.310

7.402

1.500

1.500

1.500

1.500

Overige personele uitgaven

1.724

0

1.724

704

2.428

1.102

1.078

‒ 11

‒ 11

Materiële uitgaven

         

ICT

531

0

531

‒ 531

0

‒ 531

‒ 531

‒ 531

‒ 531

Bijdrage aan SSO's (exclusief DICTU)

12.929

0

12.929

0

12.929

0

0

0

0

SSO DICTU

20.881

0

20.881

4

20.885

0

0

0

0

Overige materiële uitgaven

4.972

0

4.972

1.014

5.986

1.058

1.058

1.116

1.116

          

Ontvangsten

3.495

0

3.495

931

4.426

931

931

931

931

          

Ontvangsten

         

Ontvangsten

3.495

0

3.495

931

4.426

931

931

931

931

Toelichting

Personele uitgaven

Eigen personeel

Om goed gevolg te geven aan de Piekbelastersaanpak en het beleggen van de noodzakelijke werkzaamheden binnen het ministerie om de doelen uit het coalitieakkoord te halen, breidt het ministerie van LNV uit met extra capaciteit. Deze capaciteit is noodzakelijk voor nieuwe beleidsontwikkeling en hieruit volgende uitvoering van beleid. Met die capaciteit kan gericht gewerkt worden aan de hiervoor omschreven opgave door beleidsontwikkeling en regie op de uitvoering.

Externe inhuur

Het budget voor externe inhuur is opgehoogd vanuit de middelen voor materiële kosten per fte. Deze ophoging komt tegemoet aan de structureel hogere externe inhuur kosten. Het ministerie van LNV blijft wel binnen de Roemer-norm.

4.2 Artikel 51 Nog onverdeeld

Budgettaire gevolgen van beleid art.51 (bedragen x € 1.000)

Omschrijving

Ontwerpbegroting 2023 (1)

Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2)

Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4)

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

 

Verplichtingen

51.567

‒ 1.030

50.537

163.835

214.372

82.472

106.024

31.097

56.699

          

Uitgaven

51.567

‒ 1.030

50.537

163.835

214.372

82.472

106.024

31.097

56.699

          

Prijsbijstelling

0

0

0

81.993

81.993

21.248

3.603

0

9.833

Loonbijstelling

0

0

0

0

0

0

40.075

22.497

38.266

Nog te verdelen

51.567

‒ 1.030

50.537

81.842

132.379

61.224

62.346

8.600

8.600

          

Ontvangsten

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Toelichting

Loon- en prijsbijstelling

De loon- en prijsbijstelling tranche 2023 is op artikel 51 geplaatst. De loonbijstelling betreft de vergoeding voor de stijging van de contractloonontwikkeling en de stijging van de sociale lasten voor de overheidswerkgever. De prijsbijstelling betreft de verwerking van de stijging van diverse prijsindexen. In de ontwerpbegroting 2024 worden deze budgetten toegedeeld aan de relevante onderdelen op de LNV-begroting.

Nog te verdelen

Het onderdeel Nog te verdelen wordt verhoogd met € 81,8 mln. De toename wordt met name verklaard door de overheveling van de eindejaarsmarge van diverse middelen voor de structurele aanpak stikstof van het vorige kabinet.

Vanuit de middelen op dit artikel zullen ook maatregelen ten behoeve van het programma Nationale Parken worden gedekt. Hiervoor zal op een later moment budget worden overgeheveld naar het betreffende beleidsartikel.

5 Agentschappen

5.1 Agentschap NVWA

Toelichting

De cumulatieve mutaties in de 1e suppletoire begroting zijn kleiner dan 5% van de oorspronkelijk vastgestelde begroting of dan € 20 mln. ten opzichte van de oorspronkelijk vastgestelde begroting.

6 De begroting van het Diergezondheidsfonds (DGF)

Budgettaire gevolgen Diergezondheidsfonds (bedragen x € 1.000)

Art. 1

Bewaking en bestrijding van dierziekten en voorkomen en verminderen van welzijnsproblemen

Ontwerpbegroting 2023 (1)

Mutaties via NvW, ISB, moties en amendementen (2)

Vastgestelde begroting 2023 (3)=(1)+(2)

Mutaties 1e suppletoire begroting (4)

Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3)+(4)

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Mutatie 2027

           
 

Verplichtingen

24.891

0

24.891

4.829

29.720

0

0

0

0

 

Uitgaven

32.955

0

32.955

11.281

44.236

0

0

0

0

           
 

Opdrachten

         
 

Bewaking van dierziekten

21.349

0

21.349

‒ 16.672

4.677

0

0

0

0

 

Bestrijding van dierziekten

8.879

0

8.879

7.400

16.279

0

0

0

0

 

Overig

2.727

0

2.727

‒ 427

2.300

0

0

0

0

           
 

Subsidies

         
 

Bewaking van dierziekten

0

0

0

16.672

16.672

0

0

0

0

 

Overig

0

0

0

1.308

1.308

0

0

0

0

           
 

(Schade)vergoedingen

         
 

Bestrijding van dierziekten

0

0

0

3.000

3.000

0

0

0

0

           
           
           
 

Ontvangsten

39.987

0

39.987

31.185

71.172

0

0

0

0

 

Ontvangsten LNV

11.754

0

11.754

0

11.754

0

0

0

0

 

Ontvangsten sector

16.318

0

16.318

0

16.318

0

0

0

0

 

Ontvangsten EU

1.500

0

1.500

0

1.500

0

0

0

0

 

Bijdrage sector crisisreserve

10.415

0

10.415

0

10.415

0

0

0

0

 

Saldo van de afgesloten rekeningen

0

0

0

31.185

31.185

0

0

0

0

Toelichting

Uitgaven bewaking van dierziekten

Op aangeven van ADR is bewaking van dierziekten gesplitst in opdrachten en subsidies. Hiertoe is een overheveling nodig ad € 16,7 mln. van bewaking (opdrachten) naar bewaking (subsidies).

Uitgaven bestrijding van dierziekten

Op aangeven van ADR is DGF-bestrijding gesplitst in opdrachten en (schade)vergoedingen waardoor een overheveling nodig is binnen het DGF ad € 1 mln. van bestrijding (opdrachten) naar bestrijding (schade)vergoedingen. Daarnaast is een bijstelling van de prognose nodig als gevolg van vogelgriep uitbraken eind 2022 en 5 nieuwe uitbraken in 2023. Totaal betreft dit een verhoging van de uitgaven ad € 10,4 mln. waarvan € 8,4 mln. op bestrijding opdrachten en € 2,0 mln. op bestrijding (schade)vergoedingen.

Toelichting overige uitgaven

Betreft overheveling van € 1,4 mln. van overig (opdrachten) naar overig (subsidies), omdat op aangeven van ADR de overige uitgaven gesplitst zijn in deze twee onderdelen.

Daarnaast een verhoging van de prognose voor overig (opdrachten) ad € 1,0 mln. als gevolg van een overlooppost met betrekking tot uitvoeringskosten heffingen uit 2022. En een verlaging van de prognose op overig (subsidies) ad € 0,1 mln. met betrekking tot de Autoriteit Diergeneesmiddelen.

Toelichting ontvangsten

Conform de vigerende systematiek wordt bij voorjaarsnota het eindsaldo DGF van het voorgaande jaar (2022) toegevoegd aan de ontvangsten van het lopende jaar (2023). Op het saldo van de afgesloten rekeningen is derhalve € 31,2 mln. toegevoegd.

Naar boven