36 200 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2023

Nr. 34 AMENDEMENT VAN HET LID BIKKER C.S.

Ontvangen 18 oktober 2022

De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:

De departementale begrotingsstaat wordt als volgt gewijzigd:

I

In artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verlaagd met € 1.000 (x € 1.000).

II

In artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 1.000 (x € 1.000).

Toelichting

De indieners beogen met dit amendement het vrijwilligerswerk te verstevigen. De talloze vrijwilligers die Nederland rijk is zijn van grote waarde voor de samenleving. Zij zijn vaak het cement dat de sportclub, de zorginstelling en de muziekvereniging bij elkaar houden. In coronatijd is de vrijwillige inzet van Nederlanders teruggelopen. Terwijl voor coronatijd circa 49% van de Nederlanders zich het afgelopen jaar minstens één keer had ingezet als vrijwilliger, was dit in 2021 bij slechts 39% van de Nederlanders het geval. Met een vergrijzende bevolking neemt de behoefte aan vrijwilligers in de zorg- en welzijnssector en het sociaal domein toe. De op korte termijn groeiende groep van vitale ouderen is geen garantie voor bloeiend vrijwilligerswerk omdat zij zich anders willen inzetten dan voorheen. Met meer variatie tussen langdurige, eenmalige of flexibele inzet en een teruglopend aantal uren per vrijwilliger, is het goed organiseren van vrijwilligerswerk steeds moeilijker. Een permanente werving, begeleiding en ondersteuning van vrijwilligers is daarmee toenemend van belang.

Het werven, begeleiden en ondersteunen van vrijwilligers gebeurt meestal lokaal. In de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 staat beschreven dat de gemeente een taak heeft in het bevorderen en ondersteunen van vrijwilligerswerk. Als stelselverantwoordelijke voor de Wmo is het Ministerie van VWS ook verantwoordelijk voor het vrijwilligerswerk in Nederland.

De lokale (vrijwilligers)organisaties zijn gebaat bij een adequate ondersteuning, die de kennis over het werven van en werken met vrijwilligers vergroot en het netwerk onderhoudt en bij een goede ondersteuning voor hun bestuur en organisatie, met (digitale) infrastructuur zoals websites. Vaak zijn lokale (vrijwilligers)organisaties aangesloten bij een landelijke koepel zoals de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk, waarvan verwacht mag worden dat die deze ondersteuning biedt. Ook zijn er in veel gemeenten vrijwilligerscentrales die deze ondersteuning bieden aan individuele organisaties.

In de coronacrisis hebben vrijwilligersorganisaties op het terrein van welzijn en zorg in het kader van het steunpakket sociaal en mentaal welzijn en leefstijl € 2,6 miljoen gekregen ter «versterking/uitbreiding van de coördinerende en organiserende beroepsmatige capaciteit in het organiseren van de vrijwillige inzet, en voor de investering in eenmalige kosten in het upgraden van de (digitale) infrastructuur en facilitering in de directe organisatie van vrijwilligers » (brief stand van zaken covid-19 d.d. 14 september 2021).

De indieners willen met dit amendement in de periode 2023 t/m 2027 jaarlijks € 1 miljoen aanwenden (in totaal € 5 miljoen) om zo de coördinerende en organiserende beroepsmatige capaciteit in het organiseren van vrijwillige inzet structureler te versterken, zodat vrijwilligersorganisaties hiervan kunnen profiteren bij het organiseren van het vrijwilligerswerk. Hierbij worden er verschillende evaluatiemomenten ingericht ter beoordeling van de effectieve inzet van de middelen. Dekking wordt gevonden door herprioritering binnen de post «opdrachten Inclusiviteit» van begrotingsartikel 3.1.

Bikker Van den Berg Van der Staaij Bevers