De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:
De departementale begrotingsstaat wordt als volgt gewijzigd:
I
In artikel 01 Primair onderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 200 (x € 1.000).
II
In artikel 01 Primair onderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verlaagd met € 200 (x € 1.000).
Toelichting
Rijk en provincie hebben op basis van de Wet gebruik Friese taal de gezamenlijke verantwoordelijkheid
en zorgplicht voor het beschermen en bevorderen van het Fries en de plicht daar op
basis van internationale verdragen periodiek bestuursafspraken over af te sluiten.
In 2018 is in de Bestjoersôfspraak Fryske taal en kultuer door Rijk en provincie vastgelegd,
dat alle scholen in het Friese taalgebied in 2030 het Fries op het hoogste kerndoelenniveau
moeten aanbieden.
Met het Taalplan Frysk 2030 wordt eraan gewerkt dat alle scholen alle kerndoelen voor
het vak Fries behalen en er geen (partiële) ontheffing meer nodig is. Naast het aanbod
van het vak Fries in de onderbouw van het voortgezet onderwijs, is de inzet van Taalplan
Frysk om het vak aangeboden te krijgen volgens de wettelijke mogelijkheden: in alle
klassen van het voortgezet onderwijs op alle niveaus. Daarmee komt er een doorgaande
leerlijn tot stand en is er continuïteit tussen het voortgezet en het beroepsonderwijs.
Ook is er op passende wijze aandacht voor het Fries op de scholen voor praktijkonderwijs.
Dit zijn grote ambities en de provincie Fryslân maakt substantiële meerkosten voor
de inzet om de doelen van Taalplan Frysk te behalen. Het gaat hier hoofdzakelijk om
de inspanning om, net zoals bij het masterplan basisvaardigheden waarbij ingezet wordt
op goede beheersing van de basisvaardigheden lezen, schrijven, rekenen, de basiskwaliteit
voor Fries weer op orde te krijgen. In eerste instantie voor 2030, maar ook daarna
blijft extra inspanning vanwege de officieel tweetalige situatie en de uitbreiding
naar de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en het beroepsonderwijs noodzakelijk.
In gesprekken met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de provincie
Fryslan om te komen tot een bestuursakkoord 2024–2028 moeten afspraken gemaakt worden
over de verdere invulling en besteding van deze middelen.
De provincie draagt deze kosten momenteel voor het overgrote deel zelf. Echter, door
een investering van incidenteel over het jaar 2023 € 200.000 voor curriculumherziening
voor 2024–2028, en vanaf 2024 € 1,4 miljoen structureel voor leraren po en vo kunnen
we ook als Rijk onze verantwoordelijkheid nemen hierin. Indieners verzoeken de regering
dit amendement vanaf 2024 structureel te verwerken.
Dekking voor zowel de incidentele € 200.000 als de structurele € 1,4 miljoen kan gevonden
worden in het budget voor versterken van de infrastructuur voor basisvaardigheden
op de aanvullende bekostiging in artikel 01.
Van der Molen
Segers
Van der Graaf
Bevers
De Hoop
Romke de Jong