Het voorbereidend onderzoek heeft de commissies voor Justitie en Veiligheid en Immigratie
& Asiel/JBZ-Raad aanleiding gegeven tot het maken van de volgende opmerkingen en het
stellen van de volgende vragen.
1. Inleiding
De leden van de Fractie-Nanninga hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel. Zij verzoeken de regering in te gaan op
de volgende vragen.
2. Dreiging van het Iraanse regime
De leden van de Fractie-Nanninga constateren dat de terreur van de Iraanse staat zich
niet beperkt tot Iraans grondgebied. Het regime van de ayatollahs intimideert ook
in het buitenland woonachtige Iraniërs én gaat er soms zelfs toe over mensen in buitenlanden
te liquideren. Op die manier creëert en verspreidt de Iraanse staat angst en terreur
onder de Iraanse diaspora. Er zijn verschillende gevallen bekend van ontvoeringen
en arrestaties van Europees-Iraanse dissidenten. Mensen uit de Iraanse gemeenschap
lopen het risico dat zij ontvoerd of gearresteerd kunnen worden en vervolgens in Iran
berecht worden, zo stelde de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) eind
2020.3 De leden hebben hierbij de volgende vragen. Wordt gemonitord hoe de Iraanse dreiging
is gestegen sinds de laatste reeks demonstraties? En zo ja, hoe ziet die ontwikkeling
eruit?
Zijn er – zonder naar onthullende voorbeelden te vragen – maatregelen genomen om de
veiligheid van de Iraanse Nederlanders te garanderen? Indien ja, wordt daarbij samengewerkt
met bevriende landen? Indien nee, waarom zijn er geen maatregelen genomen of indien
er niet is samengewerkt met bevriende landen, waarom niet?
Heeft de regering aanwijzingen dat criminele organisaties in Nederland het Iraanse
regime als opdrachtgever hebben voor het potentieel bedreigen en uitschakelen van
haar tegenstanders?
3. Maatregelen regering
Nederland is na Duitsland en Italië de derde handelspartner van Iran, gekeken naar
exportwaarde.4 Dit geeft Nederland invloed. Is de regering van zins onze economische invloed ten
opzichte van Iran aan te wenden om het extreme geweld van het regime te stoppen? Zo
ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?
Houdt de regering zwarte lijsten bij van aan het Iraanse regime gerelateerde personen
die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen? Worden deze personen aan sancties
onderworpen door Nederland of de Europese Unie? Zo nee, waarom niet?
Is de regering van zins andere maatregelen te nemen om het extreme geweld van het
Iraanse regime te stoppen?
Het Iraanse regime executeert geregeld (jonge) demonstranten. Naar verwachting zal
het regime dit blijven doen. Is de regering bereid om via actieve publieke diplomatie,
en via eigen kanalen, deze doodstraffen te veroordelen?
De leden van de vaste commissies voor Justitie en Veiligheid en Immigratie & Asiel/JBZ-Raad
zien de memorie van antwoord – bij voorkeur uiterlijk 13 januari 2023 – met belangstelling
tegemoet.
De voorzitter van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid, De Boer
De voorzitter van de vaste commissie voor Immigratie & Asiel/JBZ-Raad, Faber-Van de Klashorst
De griffier voor het verslag, Van Dooren