35 925 XIV Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (XIV) en het Diergezondheidsfonds (F) voor het jaar 2022

Nr. 157 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 juni 2022

In het hoofdlijnendebat met uw Kamer van 6 april jl. (Kamerstuk 35 925 XIV, nr. 154) heeft het lid Van der Plas (BBB) mij gevraagd om inzichtelijk te maken hoeveel en welke (ambtelijke) werkgroepen en taskforces bezig zijn met opkoop en innovatie. Met deze brief geef ik invulling aan mijn toezegging. Ter inleiding van dat overzicht van werkgroepen schets ik graag een stuk context waarin deze groepen werkzaam zijn.

Enerzijds wordt in het kader van de structurele aanpak van het stikstofprobleem gewerkt aan een tweetal maatregelen ter ondersteuning van veehouders die hun bedrijf of een locatie van hun bedrijf willen beëindigen.

Allereerst is er de Maatregel Gerichte Aankoop (MGA) (tweede tranche) die provincies de mogelijkheid biedt om via een gerichte benadering piekbelasters rond overbelaste Natura 2000-gebieden aan te kopen of te beëindigen. Ten tweede is er de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv), een subsidieregeling voor melkvee-, varkens- en pluimveehouders die een bovengemiddelde stikstofdepositie veroorzaken op alle overbelaste Natura 2000-gebieden in Nederland en die hun bedrijf of een locatie van hun bedrijf willen beëindigen.

Anderzijds is naast bovengenoemde beëindigingsmaatregelen een belangrijke pijler in het beleid om perspectief te bieden aan blijvende boeren door te verduurzamen. Daarom zet ik ook in op innovatie om de agrarische sector te verduurzamen middels het missiegedreven innovatiebeleid, beleidsondersteunend onderzoek, subsidieregelingen en middelen uit het Europees Landbouwfonds en het Europees Herstelfonds (EHF).

Binnen het missiegedreven innovatiebeleid bestaat de Kennis- en Innovatieagenda Landbouw, Water, Voedsel (KIA LWV). In deze KIA zijn missies vastgesteld in samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en wetenschap. Onderdeel van deze missies zijn onder andere het verminderen van stikstofemissies en broeikasgassen in de transitie naar een klimaatneutrale kringlooplandbouw en voedselproductie.

Met de jaarlijkse Topsectorencall dragen zowel publieke als private partijen bij om deze missies te realiseren. Met beleidsondersteunend onderzoek worden vanuit publieke middelen ook innovaties gestimuleerd om emissies te reduceren. Zo lopen er bijvoorbeeld pilots op het gebied van veevoer en is er een meerjarig innovatieprogramma opgezet om emissies bij mestaanwending te reduceren. Ook verken ik op dit moment hoe fieldlabs en demobedrijven een functie kunnen krijgen in het verspreiden en delen van de opgedane kennis.

Naast onderzoeks- en innovatieprojecten zet ik ook in op verschillende regelingen om innovaties op het agrarische bedrijf te stimuleren. Stalinnovaties worden gestimuleerd via de Subsidiemodules brongerichte verduurzaming stal- en managementmaatregelen (Sbv). Investeringen in milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen, waaronder stallen, kunnen in aanmerking komen voor de milieu-investeringsaftrek (MIA) en/of de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil) als deze op de geldende Milieulijst staan. Daarnaast zal naar verwachting in het derde kwartaal dit jaar de Subsidieregeling hoogwaardige mestverwerking (Shm) opengesteld worden. Deze regeling moet bijdragen om de missie naar kringlooplandbouw te realiseren en daarmee de uitstoot van broeikasgassen en stikstof te verminderen. Tot slot is er de Subsidiemodule agrarische bedrijfsadvisering en educatie (SABE) om middels erkende bedrijfsadviseurs agrariërs te adviseren hoe ze kunnen omschakelen naar duurzame landbouw.

Vanuit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling is het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP3) opgezet. Met dit subsidieprogramma heb ik de afgelopen zes jaar de agrarische sector gestimuleerd zich te blijven ontwikkelen, verduurzamen en innoveren. Ook met het EHF wil ik de landbouw groen-economisch versterken. In 2023 zullen middelen vanuit het Europees Landbouwgeld in het Nationaal Strategisch Plan (NSP) worden ingezet voor innovaties.

Overzicht werkgroepen en stuurgroepen

In het volgende overzicht schets ik een beeld van de inzet die gepleegd wordt op het innovatiebeleid en opkoopmaatregelen.

Groep	Toelichting
Publiek private samenwerkingen (PPS) waar LNV intensief betrokken is binnen de missies op het gebied van mest en stallen. Deze groepen worden hieronder benoemd.
Stuurgroep NL Next Level Mestverwaarden	Stuurgroep bij de PPS. In deze PPS wordt onderzocht hoe uit mest de maximale waarde kan worden gegenereerd. LNV neemt aan deze stuurgroep deel.
Stuurgroep Betere stal, betere mest, betere oogst	Stuurgroep bij de PPS. Het doel van de PPS Betere stal, Betere mest, Betere oogst is om de meststromen die worden geproduceerd in nieuwe stalsystemen integraal tot waarde te brengen, in de hele keten «voer-dier-stal-mest-bodem-plant». LNV neemt deel aan deze stuurgroep
Stuurgroep Koeien en Kansen	Stuurgroep bij het project Koeien en Kansen. Koeien en Kansen richt zich op de implementatie van verwachte regelgeving op melkveebedrijven. LNV en I&W nemen aan deze stuurgroep deel
Beleidsondersteunend onderzoek – bij een aantal onderzoeksprojecten op het gebied van mest en stallen is LNV ook betrokken middels werk- en stuurgroepen. Deze groepen worden hieronder benoemd.
Stuurgroep Bemest op z’n best	Stuurgroep bij het meerjarige innovatieprogramma Bemest op z’n best dat zich richt op de ontwikkeling van emissiearme aanwendingstechnieken en gestart is in 2021. LNV neemt ook deel. Frequentie is ongeveer 3 keer per jaar.
Stuurgroep Nationaal Kennisprogramma Stikstof	Stuurgroep bij het meerjarige kennisprogramma dat zich ten algemene richt op het verbeteren van stikstofberekeningen en -metingen. Onderzoek naar de mogelijkheden om bedrijfsspecifieke stalemissies te meten maakt hier ook onderdeel vanuit. Frequentie is ongeveer 6 keer per jaar.
Regelingen op innovatie – werkgroepen bij de regelingen
Werkgroep Sbv-investeringsmodule	Deze ambtelijke werkgroep ziet specifiek toe op de investeringsmodule. Inzet komt vanuit IenW, RVO en LNV. Frequentie is eenmaal per twee weken.
Werkgroep Sbv	Deze ambtelijke werkgroep ziet toe op de de Sbv in het algemeen. Inzet komt vanuit LNV en RVO. Frequentie is eenmaal per twee weken.
Stuurgroep kwartiermaker	Stuurgroep bij het kwartiermakerstraject als opvolging van Taskforce Versnelling Innovatieproces Stalsystemen en aanstelling innovatiegezant.
Werkgroep kwartiermaker	Werk- en planningsoverleg tussen kwartiermaker, ondersteuning en ambtenaren vanuit LNV en IenW.
Werkgroep subsidieregeling hoogwaardige mestverwerking (Shm).	Ambtelijke werkgroep die zich bezig houdt met de Shm.
Programmateam Innovatie op het Boerenerf	Ambtelijk programmateam dat de Sabe als belangrijk instrument kent om kennisoverdracht naar het boerenerf te versnellen
«Boerderijteam»	Interbestuurlijk afstemmings- en planningsoverleg tussen LNV, provincies, gemeenten, waterschappen en RVO.
Regiebureau POP	Regiebureau POP is een samenwerking van rijksoverheid en provincies.
KPI-systematiek	LNV geeft subsidies voor het in de praktijk oefenen met KPI’s.
Regelingen voor stoppers – werkgroepen bij de regelingen
Werkgroep MGA	Ambtelijke werkgroep ter uitwerking van de MGA.
Stuurgroep MGA	Interbestuurlijke stuurgroep die toeziet op de vormgeving en uitvoering van de MGA-tranches.
Werkgroep Lbv	Ambtelijke werkgroep ter uitwerking van de Lbv.

Mede namens de Minister voor Natuur en Stikstof,

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, H. Staghouwer