Tweede Kamer der Staten-Generaal

35 830 B Jaarverslag en slotwet van het Gemeentefonds 2020

Nr. 4 MEMORIE VAN TOELICHTING

Vergaderjaar 2020–2021

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 (uitgaven/verplichtingen en ontvangsten)

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de comptabiliteitswet 2016 afzonderlijk bij wet vastgesteld en ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in de begrotingsstaat van het gemeentefonds.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 3 (verplichtingenbedrag als bedoeld in artikel 5 van de Fvw)

Ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben gemeenten gezamenlijk recht op het bedrag dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkering en de aanvullende uitkeringen is opgenomen. Ingevolge artikel 5, tweede lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben de gemeenten gezamenlijk recht op de bedragen die in de begroting als verplichting voor het totaal van de integratie-uitkeringen en het totaal van de decentralisatie-uitkeringen zijn opgenomen.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,K.H.Ollongren

De Staatssecretaris van Financiën,J.A.Vijlbrief

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN (SLOTVERSCHILLEN)

Artikel 1 Gemeentefonds

Uitgaven

In onderstaande tabel wordt een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het uitgavenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2020 is het uitgavenbedrag van het gemeentefonds met € 146 mln. verlaagd. De in de tabel weergegeven mutaties worden onder de tabel nader verklaard.

Totstandkoming uitgavenbedrag gemeentefonds 2020 (bedragen x € 1.000)
   

Stand uitgavenbedrag vastgestelde begroting 2020

 

31.901.410

Stand uitgavenbedrag eerste suppletoire begroting 20201

 

33.151.951

Stand uitgavenbedrag tweede suppletoire begroting 2020

 

33.582.549

   

Voorgestelde mutaties bij slotwet 2020

  

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten

‒ 32

 

2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen

4

 

3) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2020

‒ 136.025

 

4) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen 2020

‒ 2

 

5) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2020

‒ 10.094

 
   
   

Totaal mutaties bij slotwet

 

‒ 146.149

   

Stand uitgavenbedrag slotwet 2020

 

33.436.400

Waarvan uitgavenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten

 

1.208

Waarvan uitgavenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen

 

769

Waarvan uitgavenbedrag Algemene uitkering

 

26.817.031

Waarvan uitgavenbedrag Integratie-uitkeringen

 

4.809.716

Waarvan uitgavenbedrag Decentralisatie-uitkeringen

 

1.807.676

X Noot
1

Inclusief mutaties 1e ISB 2020 (Kamerstukken II 2019/20, 35480, nr. 1) en mutaties 2e ISB 2020 (Kamerstukken II 2019/20, 35544, nr. 1)

De wijziging van het uitgavenbedrag is het saldo van een aantal mutaties:

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet opdrachten

Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 32 duizend lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2020 werd geraamd. Het budget voor 2020 is daarmee niet volledig tot besteding gekomen. Deze uitgaven zullen in 2021 alsnog worden gedaan. Daarom zullen de uitgaven «Kosten financiële-verhoudingswet» bij Voorjaarsnota 2021 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld, conform de bestaande afspraken hierover met het Ministerie van Financiën.

2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet bijdragen

Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 4.000 hoger uit dan bij 2e suppletoire begroting 2020 werd geraamd.

3) Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2020

De uitbetalingen aan gemeenten in 2020 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2020. Het gaat hierbij om een verschil van € 136 mln. De reden voor het verschil ligt in het feit dat zolang de uitkeringsfactor niet definitief is, de omvang van de betalingen aan de gemeenten kan afwijken van het budget dat in de begroting vermeld staat. Het uitgavenbudget voor de algemene uitkering zal bij Voorjaarsnota 2021 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld, zodat de betalingen alsnog plaats kunnen vinden.

4) Wijziging betalingsverloop integratie-uitkeringen 2020

De uitbetalingen aan gemeenten in 2020 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2020. Het gaat hierbij om een verschil van € 2.000. Het uitgavenbudget voor de integratie-uitkeringen zal bij Voorjaarsnota 2021 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld, zodat de betalingen alsnog plaats kunnen vinden.

5) Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2020

De uitbetalingen aan gemeenten in 2020 blijken lager te zijn dan het beschikbare uitgavenbudget bij 2e suppletoire begroting 2020. Het gaat hierbij om een verschil van € 10 mln. Een specificatie van dit bedrag is opgenomen in de bijlage bij deze slotwet. Het uitgavenbudget voor de decentralisatie-uitkeringen zal bij Voorjaarsnota 2021 met dit bedrag opwaarts worden bijgesteld, zodat de betalingen alsnog plaats kunnen vinden.

Verplichtingen

In de volgende tabel wordt ter toelichting een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het verplichtingenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de 2e suppletoire begroting 2020 is het verplichtingenbedrag met € 14 mln. verlaagd.

Totstandkoming verplichtingenbedrag gemeentefonds 2020 (bedragen x € 1.000)
   

Stand verplichtingenbedrag vastgestelde begroting 2020

 

31.901.410

Stand verplichtingenbedrag eerste suppletoire begroting 20201

 

33.065.583

Stand verplichtingenbedrag tweede suppletoire begroting 2020

 

33.496.181

   

Voorgestelde mutaties bij slotwet 2020

  

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten

‒ 511

 

2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen

39

 

3) Afboeken oude verplichtingen decentralisatie-uitkeringen

‒ 13.502

 
   

Totaal mutaties bij slotwet

 

‒ 13.974

   

Stand verplichtingenbedrag slotwet 2020

 

33.482.207

Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet opdrachten

 

729

Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet bijdragen

 

804

Waarvan verplichtingenbedrag Algemene uitkering

 

26.905.046

Waarvan verplichtingenbedrag Integratie-uitkeringen

 

4.809.717

Waarvan verplichtingenbedrag Decentralisatie-uitkeringen

 

1.765.911

X Noot
1

Inclusief mutaties 1e ISB 2020 (Kamerstukken II 2019/20, 35480, nr. 1) en mutaties 2e ISB 2020 (Kamerstukken II 2019/20, 35544, nr. 1)

De wijziging van het verplichtingenbedrag is als volgt te verklaren:

1) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet opdrachten

Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 511 duizend lager uit dan bij 2e suppletoire begroting 2020 werd geraamd. Dit is veroorzaakt doordat in 2020 minder opdrachten zijn aangegaan dan vooraf geraamd.

2) Realisatie Kosten Financiële-verhoudingwet bijdragen

Het gerealiseerde bedrag komt totaal € 39 duizend hoger uit dan bij 2e suppletoire begroting 2020 werd geraamd. Dit is veroorzaakt doordat in 2020 iets meer bijdragen zijn verleend dan vooraf geraamd.

3) Afboeken oude verplichtingen DU

Deze boeking hangt samen met het afboeken van enkele oude verplichtingen samenhangend met decentralisatie-uitkeringen uit 2016 en 2017.

Ontvangsten

Sinds de invoering van de Financiële-verhoudingswet zijn de uitgaven en de inkomsten op grond van artikel 4 van die wet over ieder uitkeringsjaar aan elkaar gelijk. Ten opzichte van de 2e suppletoire begrotig 2020 worden de ontvangsten met € 146 mln. verlaagd.

Bijlage specificatie integratie- en decentralisatie-uitkeringen

Specificatie integratie- en decentralisatie-uitkeringen gemeentefonds 2020 (bedragen x € 1.000)
 

Budget na NJN

Slotwet

Budget totaal

Uitgegeven

Verschil

      

Integratie-uitkeringen

     

Voogdij 18+

704.592

 

704.592

704.592

0

Beschermd wonen

1.938.274

 

1.938.274

1.938.274

0

Participatie

2.122.682

 

2.122.682

2.122.682

0

Verhoging raadsledenvergoeding kleine gemeenten

9.763

 

9.763

9.763

0

Uitvoeringskosten inburgering

34.406

 

34.406

34.405

‒ 1

Wijziging betalingsverloop 2019

1

 

1

0

‒ 1

      

SUBTOTAAL IU

4.809.718

0

4.809.718

4.809.717

‒ 1

      
      

Decentralisatie-uitkeringen

     

Aanpak discriminatie

257

 

257

257

0

Aanpak laaggeletterdheid

5.000

 

5.000

5.000

0

Aanpak lerarentekort G4

4.000

 

4.000

4.000

0

Actieprogramma Dak- en thuisloze jongeren

156

 

156

156

0

Beeldende kunst en vormgeving

13.500

 

13.500

13.500

0

Bevolkingsdaling

11.245

 

11.245

11.245

0

Bibliotheekmiddelen

1.000

 

1.000

1.000

0

Bodemsanering

51.760

 

51.760

51.758

‒ 2

Brede aanpak dak- en thuisloosheid

73.000

 

73.000

73.000

0

BRP centralisering inschrijving vergunninghouders

4.731

 

4.731

4.731

0

Buurtsportcoaches

75.005

 

75.005

75.004

‒ 1

Correctie Waterschapswegen (Knelpunten verdeelproblematiek)

3.695

 

3.695

3.695

0

Crisisdienstverlening (covid 19)

16.040

 

16.040

16.040

0

Deltaprogramma Ruimtelijke adaptie

4.639

 

4.639

4.639

0

Dialoog Sinterklaasintocht

35

 

35

35

0

Duurzaam erfgoed

913

 

913

913

0

Eigen bijdrage Wmo (abonnementstarief)

18.000

 

18.000

18.000

0

Erfgoed deal

2.205

 

2.205

2.205

0

Experiment gesloten coffeeshopketen

1.500

 

1.500

1.500

0

Extra kosten verkiezingen 2020 en 2021 ivm Covid-19

28.975

 

28.975

28.975

0

Faciliteitenbesluit opvangcentra

13.657

 

13.657

8.308

‒ 5.349

Geweld hoort nergens thuis

3.600

 

3.600

3.600

0

Gezond in de stad

24.042

 

24.042

24.042

0

Groeiopgave Almere

8.676

 

8.676

8.676

0

Impactanalyse Leefbaarheid en veiligheid

198

 

198

198

0

Implementatie traject 5 sociaal domein

310

 

310

310

0

Jeugd

21.700

 

21.700

21.700

0

Jeugd aan zet

470

 

470

470

0

Jeugdhulp aan kinderen in een AZC

5.100

 

5.100

5.100

0

Kansen voor alle kinderen

85.000

 

85.000

85.000

0

Kerkenvisies

3.200

 

3.200

2.075

‒ 1.125

Koplopergemeenten clientondersteuning

4.152

 

4.152

4.152

0

Landelijke functies opvang

8.114

 

8.114

8.113

‒ 1

Landelijke voorziening vreemdelingen

17.000

 

17.000

17.000

0

LHBTI beleid regenboogsteden

1.323

 

1.323

1.323

0

Maatschappelijke begeleiding

18.005

 

18.005

18.005

0

Maatschappelijke opvang

476.057

 

476.057

476.057

0

Meetsystemen geluidsnet Geilenkirchen

40

 

40

39

‒ 1

Noodopvang kinderen van ouders met cruciaal beroep

23.000

 

23.000

23.000

0

Perspectief op werk

35.000

 

35.000

35.000

0

Pilot opvang en begeleiding asielzoekers

443

 

443

443

0

Pilots Logeerzorg

485

 

485

485

0

Pilots Roma en Sinti

239

 

239

239

0

Pilots Veranderopgave inburgering (VOI)

5.109

 

5.109

5.108

‒ 1

Pilots Verdere integratie arbeidsmarkt (VIA)

176

 

176

176

0

Precariobelasting en mark- en evenemententleges

20.000

 

20.000

20.000

0

Proeftuinen cultuurprofielen

1.399

 

1.399

1.399

0

Programmabureau Sociaal domein

325

 

325

325

0

Regionale opgaven

64.342

 

64.342

64.342

0

Scholenprogramma Groningen

3.000

 

3.000

3.000

0

Toeristen- en parkeerbelasting

225.000

 

225.000

225.000

0

Transformatiefonds Sociaal Domein Jeugd

36.000

 

36.000

36.000

0

Veilige steden

391

 

391

391

0

Veiligheidshuizen

7.699

 

7.699

7.699

0

Verhoging taalniveau statushouders

20.000

 

20.000

20.000

0

Versterken lokale werkgelegenheid Groningen

1.300

 

1.300

1.300

0

Versterking arbeidsmarktregio's

2.692

 

2.692

2.692

0

Voorkomen van schulden en bestrijding van armoede

22.225

 

22.225

22.225

0

Voorschoolse voorziening peuters

38.300

 

38.300

38.300

0

Vrouwenopvang

217.655

 

217.655

217.654

‒ 1

VTH-taken

46.700

 

46.700

46.700

0

Vuelta 2020

1.500

 

1.500

1.500

0

Weerbare samenleving

133

 

133

133

0

Wijziging betalingsverloop 2019

38.357

 

38.357

34.741

‒ 3.616

      

TOTAAL DU

1.817.770

0

1.817.770

1.807.675

‒ 10.095

      

TOTAAL IU en DU

6.627.488

0

6.627.488

6.617.392

‒ 10.096

Naar boven