35 561 Parlementaire enquête aardgaswinning in Groningen

Nr. 62 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT EN DE MINISTER VOOR ARMOEDEBELEID, PARTICIPATIE EN PENSIOENEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 juni 2024

Op 25 april 2023 is de kabinetsreactie «Nij Begun» gepubliceerd als antwoord op het parlementaire enquêterapport «Groningers boven gas» (Kamerstuk 35 561, nr. 17). Maatregel 34 in deze kabinetsreactie kondigt een kwartiermaker aan die een sociale agenda zal opstellen voor Groningen en Noord-Drenthe. Deze brief informeert u over de voortgang en de doelen van deze sociale agenda.

De opgave van Nij Begun is om binnen één generatie (gesteld op 30 jaar) tenminste op het nationaal gemiddelde komen op de belangrijkste indicatoren van brede welvaart. De sociale agenda draagt daaraan bij op de volgende terreinen:

• Verbeteren van (mentale) gezondheid;

• Vergroten van de leefbaarheid;

• Kansen voor kinderen, jongeren en de volgende generatie;

• Deelnemen aan werk en verminderen van armoede.

Op 28 november 2023 informeerde ik u over de start van de kwartiermaker van de sociale agenda, Henk Nijboer (Kamerstuk 35 561, nr. 55). Henk Nijboer werkt samen met zijn team, dat is samengesteld uit medewerkers uit de regio en van het Rijk, aan de uitwerking van zijn opdracht. Binnen de opdracht zijn er twee belangrijke mijlpalen: het opstellen van doelen (1) en de uitwerking (2) van de sociale agenda. De doelen van de sociale agenda zijn het eerste resultaat dat wordt opgeleverd door de kwartiermaker en vormen de basis voor de verdere uitwerking van de sociale agenda.

De afgelopen maanden hebben de kwartiermaker en zijn team vele gesprekken gevoerd met gemeenten, provincies, het Rijk, maatschappelijke instellingen, scholen, huisartsen, zorgverleners, maatschappelijke initiatieven, experts en inwoners. Er zijn nationale programma’s bezocht om van te leren. Begin dit jaar is op vier avonden door meer dan 700 mensen meegedacht over de sociale agenda, waarbij 215 mensen schriftelijk lieten weten wat zij van de sociale agenda verwachten. Daaruit kwam een grote maatschappelijke betrokkenheid naar voren. Inwoners gaven o.a. aan de bestrijding van de armoede, het investeren in de jeugd en de leefbaarheid heel belangrijk te vinden. Ook deden inwoners de oproep om vooral structureel te investeren en ervoor te zorgen dat het geld terechtkomt waar het bedoeld is.

De inhoudelijke thema’s waarop de sociale agenda zich richt zijn beschreven in de kabinetsreactie. Nu heeft een nadere concretiseringsslag plaatsgevonden waarbij de vier brede thema’s uitgewerkt zijn in de volgende voorgestelde doelen van de sociale agenda:

• 1. Vergroten van gelijke kansen voor kinderen en jongeren.

• 2. Stimuleren van meer taalbevordering, in het bijzonder voor kinderen en jongeren.

• 3. Meer gezonde levensjaren.

• 4. Verbeteren van mentale gezondheid.

• 5. Meer bewegen en gezonder leven.

• 6. Verlaging van (intergenerationele) armoede.

• 7. Minder problematische schulden.

• 8. Vergroten van (arbeids-)participatie van jongeren en inwoners die langdurig langs de kant staan.

• 9. Versterken van de sociale leefbaarheid.

• 10. Vergroten van zelfbewustzijn, trots en regionale identiteit.

Vorige week stemden de colleges van de provincie Groningen en de Groningse en Noord-Drentse gemeenten in met de doelen van de sociale agenda. Op dit moment buigen de raden en staten zich over de doelen. Zij kunnen voor medio juli bij hun eigen college hun zienswijze kenbaar maken zodat de doelen breed gedragen worden en verder gewerkt kan worden aan de plannen. In de bijlage treft u een overzicht van de uitgangspunten en doelen van de sociale agenda aan. Op 14 juni heeft het kabinet ingestemd met de doelen.

Na de besluitvorming over de doelen zal de kwartiermaker tot een uitwerking van de sociale agenda komen. Ook hiervoor worden de komende maanden weer vele gesprekken gevoerd onder andere in de vorm van expertmeetings. Met betrokkenen wordt verkend welke inzet het meest effectief is om de doelen te bereiken. Inzichten uit de praktijk gaan helpen om mogelijke interventies in kaart te brengen. De concrete uitwerking van de doelen van de sociale agenda en een plan van uitvoering ontvangt u eind 2024.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, J.A. Vijlbrief

De Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, C.J. Schouten