35 542 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2020 (Vierde incidentele suppletoire begroting inzake steun- en herstelpakket)

M BRIEF VAN DE MINISTER VOOR ARMOEDEBELEID, PARTICIPATIE EN PENSIOENEN

Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 juli 2023

Bij brief van 2 maart 2021 heeft uw Kamer verzocht om de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid onverwijld op de hoogte te houden van toekomstige ontwikkelingen rond Tozo-uitkeringen en de Europese dimensie.

Het kabinet heeft tijdens de Covid-19 crisis als één van de crisismaatregelen voor zelfstandigen gekozen voor een Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandig ondernemers: de Tozo. Personen met een onderneming met een huishoudinkomen onder het sociaal minimum konden met de Tozo aanspraak maken op aanvullende inkomensondersteuning voor levensonderhoud tot aan het geldende bijstandsniveau. De grensondernemers die in België respectievelijk Duitsland woonden, kwamen niet in aanmerking voor de Nederlandse Tozo uitkering. De Tozo is een bijstandsuitkering voor inwoners van Nederland en onderdeel van de Participatiewet. Gemeenten voerden de Tozo uit.

Zoals reeds vermeld in de Kamerbrief van 16 juni 2022, liep er een tweetal Hoger Beroepszaken tussen de gemeente Maastricht en buiten Nederland wonende grensondernemers over de Tozo-uitkering voor levensonderhoud. Maastricht stelde zich op het standpunt dat deze Tozo uitkering een vorm van bijstand is die alleen aan in Nederland wonende personen wordt verstrekt en wees hun aanvragen daarom af. De Centrale Raad van Beroep (CRvB) heeft in deze beide zaken op 27 juni 2023 uitspraak gedaan¹.

De CRvB heeft in het hoger beroep beslist dat de Tozo 1-uitkering naar zijn aard moet worden aangemerkt als een sociale bijstandsuitkering die niet onder de werkingssfeer van Vo 883/2004 valt en op grond van die verordening dus niet naar andere lidstaten van de EU geëxporteerd hoeft te worden. Daarnaast heeft de Raad geoordeeld dat het woonplaatsvereiste in de Tozo niet in strijd is met artikel 49 van het VWEU (Vrijheid van vestiging).

De Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, C.J. Schouten

---

1 De Tozo bood tevens de mogelijkheid tot het aangaan van een lening voor bedrijfskapitaal bij liquiditeitsproblemen. Dit stond in deze twee zaken niet ter discussie.